An Phaistis

An Phaistis

پښتو ژبه
Cineál	teanga nádúrtha, macraitheanga agus teanga bheo
Úsáid
Cainteoirí dúchais	39,000,000 (2007)
Stáit	an Afganastáin, an Phacastáin, an India, An Bhalúcastáin, an Iaráin, an Táidsíceastáin, an Tuircméanastáin, Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha, Ceanada agus Stáit Aontaithe Mheiriceá
Aicmiú teangeolaíoch
teanga dhaonna teangacha Ind-Eorpacha teangacha Ind-Iaránacha teangacha Iaránacha Eastern Iranian (en)
Tréithe
Córas scríbhneoireachta	aibítir Arabach agus script Araibise
Cóid
ISO 639-1	ps
ISO 639-2	pus
ISO 639-3	pus
Glottolog	pash1269
Linguasphere	58-ABD-a
Ethnologue	pus
ASCL	4102
IETF	ps

Is í an Phaistis teanga náisiúnta na hAfganastáine. Thairis sin, labhraíonn na treibheacha fáin sa Phacastáin, in aice le teorainn na hAfganastáine, canúintí Paistise. Níl sé soiléir cé mhéad daoine a labhraíonn ó dhúchas í, ach creidtear go bhfuil timpeall dhá scór milliún, nó leathchéad milliún, acu ann. Níl mórán caighdeánú ná saothrú liteartha déanta ar an bPaistis riamh, agus mar sin, is fearr le lucht a labhartha féin Peirsis nó Urdúis a úsáid mar theanga scríofa. Tá gramadach na Paistise i bhfad níos casta agus níos seanársa ná gramadach na Peirsise.

Baineann an Phaistis leis an gcraobh Oir-Dheisceartach de na teangacha Iaránacha. Is iad na teangacha Iaránacha i Sléibhte Pamir is gaolmhaire léi, cosúil leis an teanga Sarikoli, an teanga Shughni, an teanga Wakhi agus an teanga Munji.

Tá stádas áirithe ag an bPaistis sna cúigí Pacastánacha ina labhraítear í - i gCúige na gCríoch Thiar Thuaidh (Béarla: North-West Frontier Province) agus i gcríocha na dtreibheacha atá faoi cheannas an rialtais fheidearálaigh (Béarla: Federally Administered Tribal Areas). Go praiticiúil, áfach, níl mórán stádais ag an bPaistis sa Phacastáin, nó is iad teangacha oifigiúla an stáit - an Urdúis agus an Béarla - an dá theanga is láidre sa tsochaí. An cineál Paistise a bhíonn le cloisteáil sa Phacastáin, bíonn sí breac le hiasachtaí Béarla agus Urdúise, ní nach ionadh. Ón taobh eile de, cé go bhfuil stádas oifigiúil ag an bPaistis san Afganastáin, is í an Pheirsis an teanga is mó a úsáidtear san oideachas agus sna nuachtáin sa tír sin.