Padaí Mhicheáil Airt (The Invincibles)
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1835 Gaoth Dobhair  |
| Bás | 17 Nollaig 1883 47/48 bliana d'aois |
| Áit adhlactha | Reilig Ghlas Naíon |
| Eile | |
| Ciontaíodh i | dúnmharú |
 | |
Poblachtach as Mín an Chladaigh, Gaoth Dobhair ba ea Padaí Mhicheáil Airt nó Pádraig Mhícheál Airt Ó Domhnaill (1838 - 17 Nollaig 1883). Mharaigh sé an brathadóir cáiliúil James Carey.
Cúisíodh Padaí i ndúnmharú Carey, fear a bhí i gceannas ar na Invincibles, an dream a bhí freagrach as Dúnmharuithe Pháirc an Fhionnuisce i mBealtaine na bliana 1882, tráth a sádh agus a maraíodh beirt den lucht údaráis ba shinsearaí sa tír ag an am, Thomas Burke agus an Tiarna Cavendish.[1]
Cuireadh Padaí chun báis i Londain ar an 17 Nollaig 1883.
Dúnmharú
[cuir in eagar | athraigh foinse]Thug Padaí, le Siobhán Ní Ghallchóir (as a bhaile féin) a aghaidh ar an Afraic Theas i mí Iúil 1883, ar an long Kinfauns Castle.
Bhí James Carey agus a bhean agus a seachtar clainne ar an long céanna. Bhí Carey faoi ainm bréige 'Power'.
D'aistrigh siad i bPort Elizabeth go long eile, an 'Melrose', a bhí ar a bealach go Durban sa Natal.
D'ól Carey cuid mhór agus bhí sé béalscaoilte. Chuir sé aithne ar Phadaí agus d'imir siad cártaí. D'éirigh achrann eatarthu. Scaoil Padaí trí urchar i gcorp an fhealltóra.
Fuarthas ciontach é i gcás cúirte i Londain. Cuireadh chun báis i Londain ar an 17 Nollaig 1883.
2021
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tháinig fianaise chun solais sa bhliain 2021 as comhaid a coinníodh faoi rún ar feadh níos mó ná 100 bliain a chothaigh amhras faoin chás.[1]
I gcomhaid Roinn Gnóthaí Baile na Breataine a aimsíodh an fhianaise gur choinnigh breitheamh i gcúirt an Old Bailey eolas tábhachtach siar ón gcúirt.
De réir na fianaise seo, mheas an giúiré nach le mailís a ghníomhaigh Padaí Mhicheáil Airt nuair a scaoil sé Carey. Ach is dúnorgain seachas dúnmharú a bhíodh i gceist an uair sin dá maraítí duine gan mhailís. Cúpla bliain príosúin a bhíodh i gceist sna cúinsí sin, in áit phionós an bháis trí chrochadh nuair ba dhúnmharú le mailís a bhíodh i gceist.[1]
Cuimhneacháin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tógadh leacht i gcuimhne Phadaí (cros Cheilteach) i nGaoth Dobhair sa bhliain 1954. leis an inscríbhinnː
I ndíl chuimhe ar Phádraig Ó Domhnaill as paróiste Ghaoth Dobhair a cuireadh chun báis i bpríosún Newgate i Londain ar an 17 Nollaig 1883 de thairbhe a ard dhílseachta d'Éirinn.
Tógadh leacht eile i Reilig Ghlas Naíon.[2]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Nuacht RTÉ (2021-07-16). "Éitheach cinniúnach tugtha i gcás stairiúil Phadaí Mhicheáil Airt" (as ga).
- ↑ InvinciblesReintermentCommittee (2021). "Invincibles Reinterment Campaign" (en). Facebook. Dáta rochtana: 2021-07-18.