Néaró

Néaró

Ainm sa teanga dhúchais	(la) Nero Claudius Cæsar Augustus Germanicus (la) Nero Claudius Drusus Germanicus
Beathaisnéis
Breith	(la) Lucius Domitius Ahenobarbus 15 Nollaig 37 Antium (Impireacht na Róimhe)
Bás	9 Meitheamh 68 30 bliana d'aois an Róimh
Siocair bháis	Consensual homicide (en)  (Easfhuiliú)
Áit adhlactha	Mausoleum of the Domitii Ahenobarbi (en)
5 Impire Rómhánach
13 Deireadh Fómhair 54 – 9 Meitheamh 68 ← Cláidias – Galba →
Seanadóir de chuid na Sean-Róimhe
Consal Rómhánach
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Creidimh na Sean-Róimhe
Áit chónaithe	Domus Aurea (en)
Gníomhaíocht
Gairm	file, saighdiúir, polaiteoir, ceoltóir
Tréimhse ama	Ard-Impireacht na Róimhe, an Éigipt Ghréag-Rómhánach, an Éigipt Rómhánach, principatus Romanus agus Julio-Claudian dynasty (en)
Teangacha	An Laidin
Eile
Teideal uasal	Augustus
Teaghlach	Julio-Claudian dynasty (en) , Domitii Ahenobarbi (en) agus Claudii Nerones (en)
Céile	Sporus Claudia Octavia (53–62), colscaradh Poppaea Sabina (62–65), bás a c(h)éile Statilia Messalina (66–68), bás
Páirtí	Claudia Acte
Páiste	Claudia Augusta  ( Poppaea Sabina)
Athair	Gnaeus Domitius Ahenobarbus agus Cláidias  agus Agrippina Óg
Duine muinteartha	Rufrius Crispinus (leasmhac)

Ba é Néaró, nó Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, a saolaíodh faoin ainm Lucius Domitius Ahenobarbus, ar a dtugtaí Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus freisin, (15 Nollaig, 37 - 9 Meitheamh, 68) an cúigiú hImpire ar Impireacht na Róimhe.

Tá clú ar Néaró mar gheall ar an bhfinscéal gur sheinn sé ar an bhfidil agus an Róimh ag dul trí thine. Thairis sin, bhí sé ar dhuine de na hImpirí ba mhó a rinne géarleanúint ar na Críostaithe i stair Impireacht na Róimhe.

Riail

Bhí Néaró ag rialú na Róimhe sna blianta 54-68, agus é ag díriú ar chúrsaí taidhleoireachta, trádála agus cultúir ach go háirithe.

• Chuir Néaró cogadh ar na Pairtiaigh san Oirthear
• Chloígh Néaró ceannairc na mBreatnach.
• Thosaigh An Chéad Chogadh idir na Rómhánaigh agus na Giúdaigh lena linn.

Nero agus a mháthair, Agrippina (Antonio Rizzi)

Tá sé de chlú ar Néaró gur chaith sé an chuid ba mhó dá am ag útamáil le ceoltóireacht, ag marú Críostaithe agus ag bualadh craicinn le fir is le mná, gan trácht a dhéanamh ar mharú a mháthar féin (Agrippina).

Tá an tuiscint seo bunaithe ar scríbhinní Suetonius, Cassius Dio, agus Tacitus, nach raibh mórán bá ag aon duine acu le Néaró. Tá foinsí ann, áfach, a thugann le fios go raibh an-luiteamas ag cosmhuintir na Róimhe le Néaró .

An finscéal gur sheinn Nearó ar an bhfidil agus an Róimh ag dul trí thine. (Quo Vadis, ag M. de Lipman, Altemus 1897).

Géarleanúintí na gCríostaithe

Maidir leis na staraithe Críostaí, is é an bharúil a bhí acusan riamh gurbh é Néaró a chuir tús le géarleanúintí na gCríostaithe sa Róimh. De réir na bhfinscéalta Críostaí, cuireadh beirt Aspal, mar atá, Peadar agus Pól, chun báis nuair a bhí Néaró sa ríchathaoir. Bhain an scríbhneoir Polannach Henryk Sienkiewicz leas as an scéal seo ina mhórúrscéal Quo vadis, a thabhaigh Duais Nobel na Litríochta dó sa bhliain 1905. Úrscéal stairiúil atá ann agus é suite sa Róimh le linn Néaró.

Géarleanúintí na gCríostaithe: "Torches of Nero" (Henryk Siemiradzki, circa 1876)

Féinmharú

Sa bhliain 68, d'éirigh na míleataigh amach in aghaidh Néaró.

Chuir an t-impire lámh ina bhás féin ansin, de rogha ar an gcur chun báis a bhí i ndán dó.

Airgead

Thum an Impireacht i gcogadh cathartha ar feadh bliana, a dtugtar Bliain na gCeithre Impirí air. Tháinig Vespasian i gcomharbacht ar Néaró faoi dheireadh.

Piseoga

Chuaigh géarleanúintí Néaró go mór mór i bhfeidhm ar na Críostaithe comhaimseartha.

Vasiliy Smirnov, La morte di Nerone (1888)

In Apacailipsis Eoin, luaitear beithíoch agus marc an bheithígh, agus deirtear gurb é 666 uimhir an bheithígh. Cé gurb iomaí ciall is féidir le lucht an mhisteachais a bhaint as an uimhir sin, is é an tuiscint atá ag an Eaglais gur tagairt do Néaró a bhí ann.

Neron Kesar (666)

Is amhlaidh gur féidir úsáid na n-uimhreach a bhaint as na litreacha Eabhraise, agus má scríobhtar an t-ainm NERON síos sna litreacha sin, is féidir é a chiallú mar "666".