An Navachóis

An Navachóis
Diné bizaad agus Diné
	;
Cineál	teanga nádúrtha, teanga agus teanga bheo
Úsáid
Cainteoirí dúchais	169,369 (2011)
Á labhairt	Náisiún na Navachóch
Dúchasach do	Arizona, Colorado, Nua-Mheicsiceo agus Utah
Stáit	Stáit Aontaithe Mheiriceá
Aicmiú teangeolaíoch
	teanga dhaonna; teanga bhundúchasach; teangacha bundúchasacha de chuid Chríocha Mheiriceá; teangacha bundúchasacha de chuid Mheiriceá Thuaidh; teangacha Na-Dene; teangacha Atapascacha-Eyak; teangacha Atapascacha; teangacha Atapascacha Deisceartacha
Tréithe
Córas scríbhneoireachta	aibítir Laidineach
Institiúid caighdeánaithe	Navajo Language Academy (en)
Leibhéal leochaileachta	2 leochaileach
Cóid
ISO 639-1	nv
ISO 639-2	nav
ISO 639-3	nav
Glottolog	nava1243
Ethnologue	nav
UNESCO	784
IETF	nv
Endangered languages	6085

Is teanga Atapascach í an Navachóis (Diné bizaad a thugann lucht a labhartha ar a dteanga féin) a labhraíonn na Navachóigh (Diné) in iardheisceart na Stát Aontaithe. Go geografach agus go teangeolaíoch, is ceann de na teangacha Atapascacha Deisceartacha - nó na teangacha Apáitseacha - í (tá formhór na dteangacha Atapascacha á labhairt in iarthuaisceart Cheanada agus in Alasca).

Tá an Navachóis an-chosúil leis na teangacha nó na canúintí a labhraíonn na hApáitsigh. Is féidir a rá, fiú, nach bhfuil ann ach ceann acu. Is iad an chanúint Iartharach (nó Apáitsis Coyotero), an chanúint Chiricahua (a bhí ó dhúchas ag Geronimo) agus an chanúint Mescalero na cineálacha Apáitsise is cóngaraí don Navachóis. Is iad seo canúintí Iartharacha na hApáitsise - nó teangacha Iartharacha an fhoghrúpa Apáitsigh san fhine Atapascach, más fearr leat.

Tá na Navachóigh an-chosúil leis na hApáitsigh ó thaobh an chultúir de, leis. Déanta na fírinne, is é traidisiún an Bhéarla an t-aon chúis amháin le hiad a scaradh ó na hApáitsigh féin.

Tá níos mó cainteoirí ag an Navachóis ná ag aon teanga dhúchasach Mheiriceánach eile taobh thuaidh de theorainn na Stát Aontaithe agus Mheicsiceo, agus í ag breis is céad míle duine mar theanga dhúchais. Tá líon na gcainteoirí, fiú, ag dul in airde.

Tagairtí