Geronimo
![]() ![]() | |
Ainm sa teanga dhúchais | (und) Goyaałé |
---|---|
Beathaisnéis | |
Breith | 16 Meitheamh 1829 Abhainn Gila (First Mexican Republic) |
Bás | 17 Feabhra 1909 79 bliana d'aois Fort Sill, Oklahoma ![]() |
Siocair bháis | Bás nádúrtha (Niúmóine) |
Áit adhlactha | Beef Creek Apache Cemetery (en) ![]() ![]() |
War chief (en) ![]() | |
![]() | |
Faisnéis phearsanta | |
Reiligiún | Eaglais Chaitliceach Rómhánach |
Teanga dhúchais | Mescalero-Chiricahua (en) ![]() |
Gníomhaíocht | |
Gairm | ceannaire míleata ![]() |
Tréimhse oibre | 1858 – |
Teangacha | An Spáinnis, Mescalero-Chiricahua (en) ![]() |
Gairm mhíleata | |
Coinbhleacht | Apache Wars (en) ![]() ![]() |
Teaghlach | |
Céile | Alope She-gha Shtsha-she Ih-tedda Zi-yeh Chee-hash-kish Nana-tha-thtith Ta-ayz-slath Azul ![]() |
![]() ![]() ![]() |
Taoiseach clúiteach de chuid na nApáitseach ab ea Geronimo (16 Meitheamh, 1829 – 17 Feabhra, 1909). Goyaałé ab ainm dó ina theanga dhúchais féin, mar atá, Apáitsis Chiricahua, ach is ó na Meicsicigh a fuair sé an leasainm.
Cogaidh
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ar dtús, bhí cónaí ar Geronimo chois Turkey Creek i Nua-Mheicsiceo an lae inniu. Bhí sé ina lia sí i measc a mhuintire, ach san am céanna, bhíodh sé go minic ag cur cogaidh ar na Meicsicigh. Mharaigh saighdiúirí Meicsiceacha a bhean chéile agus a thriúr clainne sa bhliain 1858, agus ón lá sin i leith, bhí fuath na ndaol aige ar na Meicsicigh.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Geronimo_17apr1886.jpg/220px-Geronimo_17apr1886.jpg)
Nuair a shealbhaigh na Stáit Aontaithe na críocha seo sna 1840idí, thosaigh Geronimo ag cur cogaidh ar na "saighdiúirí gorma" freisin. Na héachtaí a d'éirigh leis agus é ag dul sa seans ag iarraidh an ceann is fearr a fháil ar na saighdiúirí Meiriceánacha, thabhaigh siad clú agus cáil dó i measc a chuid namhad féin. Sa deireadh thiar thall, ghéill Geronimo agus an t-ochtar duine déag is fiche a bhí á thionlacan, ghéill siad iad féin d'fhórsaí an Ghinearáil Nelson A. Miles ar an 4 Meán Fómhair 1886 ag Skeleton Canyon in Arizona.
Príosún agus bás
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ina dhiaidh sin, cimíodh Geronimo, agus chaith sé an chéad chuid dá théarma braighdeanais i bhFlorida. Ocht mbliana ní ba dheireanaí, cuireadh go dtí príosún eile in Oklahoma é. Ina sheanfhear dó, bhí sé ina ábhar adhnua ag féilte agus ag ócáidí poiblí.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Edward_S._Curtis_Geronimo_Apache_cp01002v.jpg/220px-Edward_S._Curtis_Geronimo_Apache_cp01002v.jpg)
Fuair Geronimo bás le niúmóine i bhFort Sill in Oklahoma, áit ar adhlacadh é. Ní bhfuair sé cead riamh filleadh abhaile go dtí Nua-Mheicsiceo.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]![]() | Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |