Marie Tussaud
  | |
| Ainm sa teanga dhúchais | (fr) Anna Maria Tussaud |
|---|---|
| Beathaisnéis | |
| Breith | 1 Nollaig 1761 Strasbourg (Ríocht na Fraince) |
| Bás | 16 Aibreán 1850 88 bliana d'aois Londain, England |
| Áit adhlactha | Londain |
| Gníomhaíocht | |
| Réimse oibre | Dealbhóireacht |
| Gairm | dealbhóir |
| Teangacha | Béarla |
| Saothar | |
Saothar suntasach
| |
| Teaghlach | |
| Páiste | Francis Tussaud |
 | |
Ba dhealbhóir céarach agus bunaitheoir céirlainne cáiliúla i Londain í Madame Maire Tussaud (1761 – 1850). Tá brainsí de chuid chéirlann Madame Tussaud le fáil ar fud an domhain anois.
Óige
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh í leis an ainm Marie Grosholtz i Strasbourg. Ba shaighdiúir é a hathair a fuair bás i gCogadh na Seacht mBliana, dhá mhí sular saolaíodh Marie féin. Fuair a máthair post mar fhreastalaí baile don dochtúir Párasach, Philippe Curtius. Ba dhochtúir é Curtius a bhí oilte i snoíodóireacht chéarach, rud a d’úsáid sé chun anatamaíocht a thaispeáint agus mhúin sé an cheird seo do Mharie óg.
Gairm mar Dhealbhóir Céarach
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhain Marie cáil amach ar dtús mar gheall ar dhealbha céarach a chruthaigh sí de Voltaire agus an státaire cuartaíochta Meiriceánach, Benjamin Franklin. Díríodh aird an teaghlaigh ríoga orthu mar gheall orthu seo agus fostaíodh í mar theasgascóir ealaíne do dheirfiúr an rí, Louis XVI.
Í Sáite i Réabhlóid na Fraince
[cuir in eagar | athraigh foinse]Cuireadh deireadh le hobair Mharie leis an teaghlach ríoga nuair phléasc Réabhlóid na Fraince amach. Caitheadh í i bpríosún mar gheall ar an gceangal ríoga seo agus roinn sí cillín Josephine Beauharnais, a bheadh ina Banimpire ar an bhFrainc ina dhiaidh sin nuair a phósfadh sí Napoleon. Cuireadh iachall ar Mharie maisc mhairbh a dhéanamh dóibh siúd a cuireadh chun báis, chun a dhílseacht don bhunaíocht nua a cruthú. B’obair uafásach é seo, ina mbíodh ar Mharie cuardach a dhéanamh trí charn na gcorpán le teacht ar cheann bainte na ndaoine a bhí ag teastáil. Ina measc seo bhí Louis XVI agus a bhean chéile Marie Antoinette. Bhí an dá mhasc mairbh seo ar na codanna is mó dá taispeántas céarach ina dhiaidh sin.
Imeacht thar Sáile
[cuir in eagar | athraigh foinse]Fuair Marie taispeántas an Dr. Curtius mar oidhreacht tar éis dó siúd bás a fháil. Phós sí Francois Tussaud sa bhliain 1795, nuair a ghlac sí le sloinne nua a mbeadh an oiread sin cáile air ina dhiaidh sin mar gheall ar a cuid oibe. Ní raibh ag éirí go maith leis an ngnó agus bheartaigh sí ar dhul thar lear leis an taispeántas go dtí an Bhreatain. D’fhág sí an Fhrainc agus a fear céile i 1802, chuige sin. Ní fheicfeadh sí ceachtar acu riamh arís. D’éirigh thar barr le taispeántas Tussaud sa Bhreatain, áit a raibh suim mhór ag an bpobal i ndaoine cáiliúla, anuas ar an bhfonn a bhí ar lucht polaitiúil ansin caitheamh anuas agus damnú a dhéanamh ar mhuintir na Réabhlóide sa Fhrainc, agus na cogaí ar siúl in aghaidh Napoleon ag an am.
Bás
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhí an rath ar Marie Tussaud sa Bhreatain agus d’fhan sí ansin go dtí go bhfuair sí bás sa bhliain 1850. Cuireadh an taispeántas ar aghaidh dá sliocht agus bhunaithe a garpháistí an chéirlann san áit a bhfuil sí anois ar Shráid Marylebone i Londain.