Inis Bó Finne, Contae na Gaillimhe
| ||||
| Cineál | Oileán  | |||
|---|---|---|---|---|
| Suite laistigh de/ar ghné fhisiciúil | na hOileáin Cheilteacha | |||
| Suíomh | ||||
| Limistéar riaracháin | Contae na Gaillimhe, Éire | |||
| ||||
| Suite i nó in aice le limistéar uisce | an tAigéan Atlantach | |||
| Tréithe | ||||
| Toisí | 3 ( ) × 7.1 ( ) km | |||
| Achar | 9.61 km² | |||
 | Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann.
Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
Is oileán í Inis Bó Finne a bhfuil achar 9.4 km2 (3½ míle cearnach) aici agus atá suite timpeall 8 km (5 míle) ó chósta Chontae na Gaillimhe, agus a bhfuil fáil ar le bád farantóireachta ón Chloigeann.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Níl aon fhianaise ar shaol Mhéisiliteach ar an Oileán. Meastar go raibh Inis Bó Finne áitrithe chomh fada siar le 8000-4000 R.C. Tá an chéad stair taifeadta den oileán dátaithe ó amanna roimh an gCríostaíocht. Thóg Colmán mainistir ann sa 7ú haois, áit ar thóg an eaglais Mainistir Cholmáin sa 13ú haois. Thóg foghlaí mara as an Spáinn caisleán ar an oileán agus úsáideadh é mar chuid bhunáit mhíleata Bhriontanach sa 17ú haois sruthlamach. Bhí na gnáth-fhadhbanna ag feirmeoirí agus iascairí mar gheall ar leithlisiú. Cosúil le oileáin eile, bhí titim mór ina daonra. Sa bhliain 1841 (roimh an Ghorta Mhóir), ba é 1,404, a thit go 762 sa bhliain 1901 agus 200 sa bhliain 1996. Le déanaí, tá an turasóireacht ag cuidiú chomh maith le hiascaireacht gliomaigh, agus tá dhá óstán ann. Seirbhísí eile atá ann ná stáisiún cumhachta, siopaí, oifig phoist, bialann, scoil agus séipéal. Na promh-ghníomhaíochtaí san oileán inniu ná turasóireacht, feirmeoireacht agus iascaireacht.
Tíreolaíocht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá oileáin Inis Bó Finne comhdhéanta beagnach go hiomlán le clabairí Siolúracha agus sceallaí a théann chomh hard le 89m. Tá dhá thriain den oileán comhdhéanta le coimíneacht, ina bhfuil an príomhghnáthóg le fraoch, léirithe ag pobail fraoigh tirim agus fliuch araon. Tá go leor locha olagatrófach beaga lonnaithe san oileán. An corp uisce is mó ná Loch Loch Bó Finne aicmithe mar mhurlaigh. In iarthar an oileáin, tarlaíonn limistéar beag duimhche gainimh. Tá an chuid eile den oileán faoi chothú, leis an gcuid is mó den limistéar faoi fhéarach agus ar chéatadán níos lú féar tirim, cuid bheag ina chuirtear prátaí agus gránaigh. Áirítear le conláistí san oileán siopa áitiúil, ionad pobail, rothair ar cíos, bialanna, óstán, agus bunscoil.
Conspóid
[cuir in eagar | athraigh foinse]Sa bhliain 1890, goideadh blaoscanna as reilig Mhainistir Naomh Colmáin in Inis Bó Finne agus tugadh iad chuig Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath. Bhí fairsing ag an am coirp a thógáil ar mhaithe adúradh "leis an staidéar eolaíoch" - le ghabhail ag tomhais agus ag staidéar blaoscanna. Sa bhliain 2023, ghabh ceann feádhain na hOllscoile, an Probhast Linda Doyle, leithscéal le muintir an oileáin, agus tugadh na blaoscanna ar ais lena n-adhlacadh i mí Iúil 2023.[1] Tógadh blaoscanna eile as Árainn agus as an nGleann i gCiarraí Theas.
Sainchomharthaí tíre
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Dún Chromail
- Reilig Naomh Cholmáin
- Dún Mór
Leabharliosta
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Brian Lalor, The Encyclopaedia of Ireland, Gill & Macmillan (Éire, 2003), ISBN 0-7171-3000-2
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Nuacht RTÉ (2023-02-23). ""Meas agus dínit" ag dul do thaisí Inis Bó Finne" (as ga-IE).