Gregor Mendel
| Gregor Mendel | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1868 - | |||
| Saol | |||
| Ainm iomlán | Gregor Johann Mendel | ||
| Eolas breithe |
Hynčice (en)  , Iúil 20, 1822 | ||
| Náisiúntacht |
An Ostair-Ungáir Austrian Empire (en) | ||
| Grúpa eitneach |
Moravians (en) | ||
| Bás | Brno, Eanáir 6, 1884 | ||
| Áit adhlactha |
Q86575968 | ||
| Na cúinsí a bhaineann lena b(h)ás |
bás nádúrtha (nephritis (en) Cliseadh duán) | ||
| Muintir | |||
| Céile/Céilí | no value | ||
| Oideachas | |||
| Alma mater |
Palacký University Olomouc (en) Ollscoil Vín | ||
| Teangacha |
An Ghearmáinis An Laidin An tSeicis | ||
| Gairm | |||
| Gairm | bitheolaí, géineolaí, beachaire, matamaiticeoir agus luibheolaí | ||
| Fostóirí |
St Thomas's Abbey (en) | ||
| Duais |
liosta iomláin
| ||
| Creideamh | |||
| Reiligiúin | Eaglais Chaitliceach Rómhánach | ||
| Ord | Agaistínigh | ||
| mendelweb.org | |||
Luibheolaí is manach ó Heinzendorf na hOstaire ab ea Gregor Johann Mendel (20 Iúil, 1822 – 6 Eanáir, 1884).[1] Tá cáil air anois mar "athair na Géineolaíochta" mar gheall ar a staidéar ar oidhreacht tréitheanna idir píseanna.
Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ba bhráthair Ostaireach de chuid na hAgaistínigh é
Géineolaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rinne Mendel taighde cuimsitheach ar thras-shíolrú piseanna. D'fhoilsigh sé dlíthe Mendei ar an oidhreacht sa bhliain 1866 (d'fhoilsigh Darwin On the Origin of Species sa bhliain 1859).
Ba é Mendel an chéad duine le cuntas eolaíochta a thabhairt ar na géinte, nó ar 'na fachtóirí' mar a thug sé orthu, agus an chéad duine a chuir síos ar fhachtóirí i bpiseanna glasa a thugann tréithe don phlanda (dath, méid, uimhir, agus mar sin de).
Thaispeáin sé go gcuirtear tréithe ar aghaidh ó thuismitheoir go dtí a shliocht trí bhíthin aonad scoite, ar thug sé fachtóirí, bunaonaid an dúchais.
Thaispeáin sé gur trí na géinte sin a bhronntar cuid de thréithe an athar nó na máthar ar a gclann. Aonad scoite is ea an ghéin. Is í an ghéin aonad bunaidh an dúchais.
Bhí an tadh ar Mendel gu bhain sé feidhm as an bpis ghlas chun a théis mhór aige a léiriú (cás simplí atá ann).
Ba é a shaothar sin a chuir dúshraith faoi ghéineolaíocht an lae inniu. Níos déanaí, aithníodh na factóirí mar ghéinte taobh istigh de na cealla. Is é sin bunús na géinitice nua-aoisí.
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Matt Hussey (2011). "Fréamh an Eolais" Coiscéim.
 |
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |