Gregor Mendel
| Gregor Mendel | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1868 - 1884 | |||
| Saol | |||
| Ainm iomlán | Gregor Johann Mendel | ||
| Eolas breithe | Hynčice (en)  , 20 Iúil 1822 | ||
| Náisiúntacht | An Ostair-Ungáir Impireacht na hOstaire | ||
| Grúpa eitneach | Moravians (en) | ||
| Bás | Brno, 6 Eanáir 1884 | ||
| Áit adhlactha | Q86575968 Brno Central Cemetery (en) | ||
| Cúis bháis | bás nádúrtha (cliseadh duán nephritis (en) ) | ||
| Muintir | |||
| Céile/Céilí | luach ar iarraidh | ||
| Oideachas | |||
| Alma mater | Palacký University Olomouc (en) Ollscoil Vín | ||
| Teangacha | An Ghearmáinis An Laidin An tSeicis | ||
| Mic léinn | Leoš Janáček | ||
| Gairm | |||
| Gairm | bitheolaí, géineolaí, beachaire, matamaiticeoir, luibheolaí, sagart Caitliceach agus nádúraí | ||
| Fostóirí | St Thomas's Abbey (en) | ||
| Duaiseanna | |||
| Cleamhnú | |||
| Reiligiúin | Eaglais Chaitliceach Rómhánach | ||
| Ord | Agaistínigh | ||
| mendelweb.org | |||
.svg){kind=small}
Luibheolaí is manach ó Heinzendorf na hOstaire ab ea Gregor Johann Mendel (20 Iúil, 1822 – 6 Eanáir, 1884).[1] Tá cáil air anois mar "athair na Géineolaíochta" mar gheall ar a staidéar ar oidhreacht tréitheanna idir píseanna.
Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ba bhráthair Ostarach de chuid na hAgaistínigh é
Géineolaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rinne Mendel taighde cuimsitheach ar thras-shíolrú piseanna. D'fhoilsigh sé dlíthe Mendei ar an oidhreacht sa bhliain 1866 (d'fhoilsigh Darwin On the Origin of Species sa bhliain 1859).
Ba é Mendel an chéad duine le cuntas eolaíochta a thabhairt ar na géinte, nó ar 'na fachtóirí' mar a thug sé orthu, agus an chéad duine a chuir síos ar fhachtóirí i bpiseanna glasa a thugann tréithe don phlanda (dath, méid, uimhir, agus mar sin de).
Thaispeáin sé go gcuirtear tréithe ar aghaidh ó thuismitheoir go dtí a shliocht trí bhíthin aonad scoite, ar thug sé fachtóirí, bunaonaid an dúchais.
Thaispeáin sé gur trí na géinte sin a bhronntar cuid de thréithe an athar nó na máthar ar a gclann. Aonad scoite is ea an ghéin. Is í an ghéin aonad bunaidh an dúchais.
Bhí an tadh ar Mendel gu bhain sé feidhm as an bpis ghlas chun a théis mhór aige a léiriú (cás simplí atá ann).
Ba é a shaothar sin a chuir dúshraith faoi ghéineolaíocht an lae inniu. Níos déanaí, aithníodh na factóirí mar ghéinte taobh istigh de na cealla. Is é sin bunús na géinitice nua-aoisí.
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Matt Hussey (2011). "Fréamh an Eolais" Coiscéim.
 |
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |