Gregor Mendel

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaGregor Mendel

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith(de) Gregor Johann Mendel
20 Iúil 1822
Hynčice (Impireacht na hOstaire)
Bás6 Eanáir 1884
61 bliana d'aois
Brno (An Ostair-Ungáir)
Siocair bháisBás nádúrtha (Cliseadh duán agus neifríteas)
Áit adhlacthatombe de l'ordre des Augustins au cimetière central de Brno (fr) Aistrigh
Brno Central Cemetery (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Ab
1868 – 1884 Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Grúpa eitneachMoravians (en) Aistrigh
ReiligiúnEaglais Chaitliceach Rómhánach
Scoil a d'fhreastail sé/síPalacký University Olomouc (en) Aistrigh
Ollscoil Vín
giomnáisiam Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Réimse oibreGéineolaíocht
Gairmbitheolaí, luibheolaí, sagart Caitliceach, matamaiticeoir, géineolaí, beachaire, nádúraí Cuir in eagar ar Wikidata
FostóirSt Thomas's Abbey (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Mac/iníon léinnLeoš Janáček
TeangachaAn Ghearmáinis, an Laidin agus an tSeicis
Ord crábhaidhAgaistínigh
Saothar
Giorrúchán luibheolaíochtaMendel
Teaghlach
Céileluach ar iarraidh Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas

Suíomh gréasáinmendelweb.org Cuir in eagar ar Wikidata
Facebook: Mendelovo-muzeum-MU-95810863027 Find a Grave: 10997 Cuir in eagar ar Wikidata

Luibheolaí is manach ó Heinzendorf na hOstaire ab ea Gregor Johann Mendel (20 Iúil, 18226 Eanáir, 1884).[1] Tá cáil air anois mar "athair na Géineolaíochta" mar gheall ar a staidéar ar oidhreacht tréitheanna idir píseanna.

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ba bhráthair Ostarach de chuid na hAgaistínigh é

Géineolaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rinne Mendel taighde cuimsitheach ar thras-síolrú piseanna. D'fhoilsigh sé dlíthe Mendei ar an oidhreacht sa bhliain 1866 (d'fhoilsigh Darwin On the Origin of Species sa bhliain 1859).

Ba é Mendel an chéad duine le cuntas eolaíochta a thabhairt ar na géinte, nó ar 'na fachtóirí' mar a thug sé orthu, agus an chéad duine a chuir síos ar fhachtóirí i bpiseanna glasa a thugann tréithe don phlanda (dath, méid, uimhir, agus mar sin de).

Thaispeáin sé go gcuirtear tréithe ar aghaidh ó thuismitheoir go dtí a shliocht trí bhíthin aonad scoite, ar thug sé fachtóirí, bunaonaid an dúchais.

Thaispeáin sé gur trí na géinte sin a bhronntar cuid de thréithe an athar nó na máthar ar a gclann. Aonad scoite is ea an ghéin. Is í an ghéin aonad bunaidh an dúchais.

Bhí an tadh ar Mendel gu bhain sé feidhm as an bpis ghlas chun a théis mhór aige a léiriú (cás simplí atá ann).

Ba é a shaothar sin a chuir dúshraith faoi ghéineolaíocht an lae inniu. Níos déanaí, aithníodh na fachtóirí mar ghéinte taobh istigh de na cealla. Is é sin bunús na géinitice nua-aoisí.

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Matt Hussey (2011). "Fréamh an Eolais" Coiscéim.