Enya
_(cropped).jpg)  | |
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | (ga) Eithne Pádraigín Ní Bhraonáin 17 Bealtaine 1961 63 bliana d'aois Gaoth Dobhair, Éire |
| Faisnéis phearsanta | |
| Ainm cleite | Enya |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | amhránaí, pianódóir, cumadóir, cumadóir amhrán, ealaíontóir taifeadta |
| Tréimhse oibre | 1976 – |
| Ball de | Clannad (1980–1982) |
| Seánra | Ceol na hAoise Nua, ceol Ceilteach agus operatic pop (en)  |
| Faoi thionchar | |
| Teangacha | Béarla |
| Cineál gutha | Meánsoprán |
| Uirlis | Pianó agus ceol gutha |
| Lipéad ceoil | Warner Music Group |
| Saothar | |
Saothar suntasach
| |
| Teaghlach | |
| Athair | Leo Ó Braonáin |
| Siblín | Máire Ní Bhraonáin, Brídín Ní Bhraonáin, Pól Ó Braonáin agus Ciarán Brennan |
Gradam a fuarthas
| |
 | |
| Suíomh gréasáin | enya.com |
               
  | |
Is ceoltóir as Gaoth Dobhair, Tír Chonaill í Eithne Ní Bhraonáin nó Enya (a rugadh ar an17 Bealtaine 1961). Bhí sí ar dhuine de na hamhránaithe ban is cáiliúla ar domhan i dtús an 21ú haois. Ba í an t-amhránaí ban ba mhó éilimh in 2001 agus 2002.[1] Bhí clú domhanda uirthi mar gheall ar an bhfuaim neamh-ghnáth atá ina cuid ceoil. Tá beagnach 80 milliúin ceirníní díolta aici ar fud na cruinne (go dtí 2021).
Beathaisnéis
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ba as Gaoth Dobhair agus Contae Shligigh dá muintir. Tógadh Enya i nGaeltacht Dhún na nGall í agus bhí Gaeilge aici ón gcliabhán. Fuair sí a cuid oideachais i mBaile na nGallóglach, Contae Dhún na nGall.
Bhí an teaghlach an-cheolmhar agus bhí clú agus cáil ar bhaill eile den teaghlach agus iad sa ghrúpa Clannad, grúpa an teaghlaigh.
I 1980 d'iarr Nicky Ryan ar Enya, bainisteoir Chlannad ag an am,[2] páirt a ghlacadh i gClannad. Bhí an-chion ag an lucht éisteachta uirthi i gcoirmeacha ceoil, agus chuaigh sí leo ar chúpla camchuairt san Eoraip. I ndiaidh di Clannad a fhágáil i 1982 thosaigh sí ag ceol trí chomhoibriú leis an léiritheoir Nicky Ryan agus leis an liriceoir Roma Ryan.
I 2005 tháinig albam de chuid Enya amach, Amarantine. Albam den chéad scoth a bhí ann, agus díoladh 7 milliún cóip de. Agus d'éirigh go maith leis an albam And Winter Came.... in 2008. [3]
Tá Enya ina cónaí faoi láthair i gcaisleán i gCill Iníon Léinín ar an dtaobh ó dheas den chathair Átha Cliath.
Tá ceithre dhuais Grammy bainte ag Enya, níos mó ná ceoltóir aonar ar bith eile as Éirinn. Bhronn Ollscoil na Gaillimhe Céim Dhochtúireachta sa Cheol (oinigh) uirthi sa bhliain 2007.[1]
Dioscaliosta
[cuir in eagar | athraigh foinse]Le Clannad
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Crann Úll (1980)
- Fuaim (1981)
Albaim
[cuir in eagar | athraigh foinse]- The Frog Prince (1985) - an chéad diosca ag Eithne ina haonar.
- Enya (1986) - ceol ón tsraith faisnéise The Celts ón BBC.
- Watermark (1988) - An chéad rath domhanda le hamhráin cháiliúla ar nós Cursum perficio agus Storms in Africa.
- Shepherd Moons (1991)
- The Celts (1992, atheagrán Enya)
- The Memory of Trees (1995)
- Paint The Sky With Stars: The Best Of Enya (1997) - bailiúchán le dhá amhrán nua.
- A Day Without Rain (2000)
- Lord of the Rings (2001) - ceol ón scannán leis an ainm céanna.
- Amarantine (2005) tá trí amhrán ar na diosca seo i dteanga a chum an liriceoir Roma Ryan, an loxian. Níl aon amhrán as Laidin ná as Gaeilge, ach ceann amháin as Seapáinis, Sumiregusa.
- And Winter Came... (2008)
- The Very Best of Enya (2009)
- Dark Sky Island (2015)
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 Ollscoil na Gaillimhe (2007). "University of Galway". www.universityofgalway.ie. Dáta rochtana: 2024-10-24.
- ↑ Bhí Nicky ina bhainisteoir ar Clannad sular chaill sé a phost i ndiaidh troid a thoiseacht, mar adúirt sé féin ar Good Morning America, seans mhór faoi thaisme.
- ↑ "Reuters | Breaking International News & Views" (en). Reuters. Dáta rochtana: 2022-10-18.
Naisc
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Suíomh oifigiúil Curtha i gcartlann 2008-09-10 ar an Wayback Machine