Constaintín Mór (Impire na Róimhe)
| Constaintín Mór | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
Iúil 25, 306 (Ghréagóra) - Bealtaine 22, 337 (Ghréagóra)
Iúil 25, 306 - Bealtaine 22, 337
Meán Fómhair 19, 324 - Bealtaine 22, 337 ← luach ar iarraidh - Constantius II → | |||||||||
| Saol | |||||||||
| Ainm iomlán | Flavius Constantinus | ||||||||
| Eolas breithe | Nís, 27 Feabhra 274, 274 | ||||||||
| Náisiúntacht | An tSean-Róimh | ||||||||
| Bás | Nicomedia (en)  , 22 Bealtaine 337, Bealtaine 337, 337 | ||||||||
| Áit adhlactha | Church of the Holy Apostles (en) | ||||||||
| Cúis bháis | bás nádúrtha | ||||||||
| Muintir | |||||||||
| Athair | Constantius Chlorus | ||||||||
| Máthair | Helena Augusta | ||||||||
| Céile/Céilí | Minervina (en) Fausta (en) | ||||||||
| Páistí | liosta iomláin | ||||||||
| Siblíní | |||||||||
| Treibh | Constantinian dynasty (en) | ||||||||
| Oideachas | |||||||||
| Teangacha | An Laidin | ||||||||
| Gairm | |||||||||
| Gairm | polaiteoir, saighdiúir agus rí | ||||||||
| Féile | |||||||||
| 21 Bealtaine agus 6 Aibreán | |||||||||
| Cleamhnú | |||||||||
| Reiligiúin | An Chríostaíocht creidimh na Sean-Róimhe | ||||||||
Ba é Constaintín Mór nó Constaintín I, nó Flavius Valerius Constantinus Impire na Róimhe idir 306 AD agus 337 AD. Rugadh é timpeall na bliana 280 AD i Niš (Naissus, Seirbia) agus d'éag sé ar 22 Bealtaine 337 AD. Ba eisean an chéad impire de chuid na Róimhe a ghlac leis an gCríostaíocht agus ba é a chinn ar leas a bhaint as an fiche cúigiú lá de mhí na Nollag mar dháta seasmhach na féile.
Críostaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]
Bhain Constaintín cáil ar leith amach de bharr gur bhain an t-arm Rómhánach faoina stiúir úsáid as comhartha Críostaíochta don chéad uair, ag cath Milvio[1]. Chloí sé ann a namhaid Maxentius, ar 28 Deireadh Fómhair 312 AD.
An bhliain dár gcionn, 313 AD, tugadh cead do na Críostaithe a gcreideamh a chleachtadh san Impireacht Rómhánach.
Chuir Constaintín An Chéad Comhdháil Nicea ar bhun sa bhliain 325 AD, rud a raibh tionchar ollmhór aige ar fhorbairt na Críostaíochta. Mar sin, bhunaigh sé Féile na Nollag, dar le Seán Ua Cearnaigh[2].
Riarachán[cuir in eagar | athraigh foinse]
Sa Róimh[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ba é Constaintín a chuir i gcrích an Bhaisleac Nova[3] sa Róimh tar éis na bliana 313 AD.[4]
Thóg an tImpire Constaintín Baisleac Naomh Peadar i 330 A.D. ar bharr seanreilig phágánach áit a gcreidtear gur cuireadh iarsmaí an Naoimh i ndiaidh dó a bheith céasta bunoscionn.[5]
Cathair Chonstaintín[cuir in eagar | athraigh foinse]
Bhog Constaintín ardchathair na himpireachta as an Róimh go dtí an Bhiosáint. Bunaíodh an chathair sa bhliain AD 324. Tiomnaíodh í ar 11 Bealtaine 330 agus athainmníodh an chathair, Cathair Chonstaintín, in ómós don impire.
Thug Constaintín Mór bonn nua isteach, an soladas.[6] Choinnigh an soladas an meáchan agus an t-ábhar miotail lómhair a bhí ann ó thús suas go dtí lár an 11ú céad. Dá bhrí sin, bhí a cháil amuigh agus bhí sé ar an mbonn ba thábhachtaí a bhí in úsáid do thrádáil idirnáisiúnta ar feadh cúig chéad bliain.
Bás agus Tionchar[cuir in eagar | athraigh foinse]
D'éag Constaintín ar 22 Bealtaine 337 AD in Nicomedia (izmir inniu).
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ "Battle of the Milvian Bridge" (as en) (2020-05-13). Wikipedia.
- ↑ Feasta 58 (12), lch 11-12. Seán Ua Cearnaigh
- ↑ "Basilica of Maxentius" (as en) (2020-05-15). Wikipedia.
- ↑ "Ardteist - Léann Claisiceach" (2012). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2001-05-21. Dáta rochtana: 2020.
- ↑ "Taisí Naomh Peadar" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-05-22.
- ↑ BCE. "COBHSAÍOCHT PRAGHSANNA : CÉN T-ÁBHACHT ATÁ ANN DUITSE ?". Dáta rochtana: 2020.