Caireann

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaCaireann
Beathaisnéis
Bás5 haois
Teaghlach
CéileEochaid Mugmedon Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteNiall Noígíallach Cuir in eagar ar Wikidata

Iníon seanscéalach rí na nAngla-Shacsanach, Sachall Balbh, ba ea Caireann Chasdubh. Bean chéile Ard-Rí na hÉireann, Eochaid Mugmedón, agus máthair Níall Naoighiallach ba ea í.

Bhí éad ar chéad bhean chéile Eochach, Moingfhionn, agus Caireann torrach. Chuir sí iachall ar Chaireann sclábhaíocht a dhéanamh, ag súil go gcaille sí an leanbh, ach rugadh é in aice tobair agus uisce á tharraingt aici. De bharr eagla roimh Mhoingfionn, d'fhág sí an leanbh gan chaint ar na héin, ach rinneadh tarrtháil air agus tugadh é ag file darbh ainm Torna. Agus an páiste Niall fásta, d'fhill sé ar Theamhraigh, scaoil sé saor a mháthair óna sclábhaíocht, agus d'éirigh in am trátha ina Ard-Rí.[1][2]

De réir an seanchais, fuair Niall bás tuairim is tús na 5ú haoise, cé go molann staraithe an lae inniu gur mhair sé leath haois níos deireanaí.[3]. Ar aon chuma, is mí-aimseartha é gur Shacsanach í a mháthair. Molann O'Rahilly ámh go bhfuil an t-ainm Caireann fréamhaithe ó ainm na Laidine, Carina, agus go bhfuil sé inchreidte gur Rómhán-Briotanach í.[4] Go deimhin, níor mhaígh Seathrún Céitinn gur Shacsanach í, ach ina áit sin gurb í "inghean ríogh Breatan".[5]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Tom Peete Cross & Clark Harris Slover (eag.), "The Adventures of the Sons of Eochaid Mugmedon", Ancient Irish Tales, 1936, ll. 508-513
  2. Tom Peete Cross & Clark Harris Slover (eag.), "The Death of Niall of the Nine Hostages", Ancient Irish Tales, 1936, ll. 514-517
  3. Francis J. Byrne, Irish Kings and High-Kings, dara heagrán, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, 2001, Cuid 5
  4. T. F. O'Rahilly, Early Irish History and Mythology, 1946, Chapter 12
  5. Seathrún Céitinn, Foras Feasa ar Éirinn,1.48