Buenaventura Durruti
| Buenaventura Durruti | |
|---|---|
 | |
| Saol | |
| Ainm iomlán | José Buenaventura Durruti Dumange |
| Eolas breithe | León, 14 Iúil 1896 |
| Náisiúntacht | An Spáinn |
| Teanga dhúchais | An Spáinnis |
| Bás | Maidrid, 20 Samhain 1936 |
| Áit adhlactha | Montjuïc Cemetery (en)  |
| Cúis bháis | pending investigation (en) (tráma balaistíoch) |
| Muintir | |
| Céile/Céilí | Émilienne Morin (en) |
| Oideachas | |
| Teangacha | an Fhraincis An Spáinnis |
| Gairm | |
| Gairm | sindeacáiteach ainrialach, ainrialaí, ceardchumannaí, polaiteoir agus meicneoir |
| Fostóirí | Compañía de los caminos de hierro del Norte (en) |
| Ballraíocht | Confederación Nacional del Trabajo Los Solidarios (en) Federación Anarquista Ibérica |
| Seirbhís mhíleata | |
| Throid sé/sí ag | Cogadh Cathartha na Spáinne |
| Cleamhnú | |
| Reiligiúin | An tAindiachas |
 | |
 | Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann.
Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
Bhí baint ag José Buenaventura Durruti Dumange (14 Iúil 1896 – 20 Samhain 1936) leis an CNT, FAI agus eagraíochtaí anrialacha eile le linn Chogadh Cathartha na Spáinne. Cuimhnítear air mar laoch sa ghluaiseacht anrialach.
Beathaisnéis[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tús a shaoil[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rugadh Durruti in León, sa Spáinn, mac le Anastasia Dumange agus Santiago Durruti, oibrí iarnróid sa chlós ag León a chuir síos air féin mar shóisialach liobrálach. Ba é Buenaventura an dara duine d’ochtar deartháireacha (maraíodh ceann acu san Éirí Amach Asturias i 1934, fuair ceann eile bás san Léigear Mhaidrid). Thosaigh sé sa bhunscoil nuair a bhí sé cúig bliana d’aois agus bhog sé go scoil Calle Misericordia ceithre bliana ina dhiaidh sin.[1] Bhí fréamhacha ag teaghlach Durruti in Ondarroa, Vizcaya, áit a raibh an ainm bréige 'Los Negros' ('Na Daoine Dubha') orthu.
Sa bhliain 1910, ag aois 14, d’fhág Durruti an scoil le bheith ina mheicneoir faoi oiliúint sa chlós iarnróid i León. Thosaigh sé a chéad phost ag Matallana de Torio nuair a bhí sé 18. Cosúil lena athair, chuaigh sé leis an Unión General de Trabajadores (UGT) sóisialaí. Ghlac sé páirt ghníomhach i stailc Lúnasa 1917 a ghlaoigh an UGT nuair a rinne an rialtas comhaontú idir an ceardchumann agus na fostóirí a aisiompú. Thug an rialtas Arm na Spáinne isteach chun an stailc a chur faoi chois; mharaigh siad 70 duine agus ghortaigh siad níos mó ná 500 oibrí. Cuireadh 2,000 de na stailceoirí i bpríosún gan triail nó próiseas dlí. D’éirigh le Durruti éalú, ach b’éigean dó teitheadh thar lear chun na Fraince áit ar tháinig sé i dteagmháil le anarchálaithe a bhí ar deoraíocht. Bhí tionchar as cuimse agus buan ag brúidiúlacht Stát na Spáinne i gcoinne ainrialachas ar an Durruti óg.
Ó fhómhar 1917 go dtí tús 1920, d’oibrigh Durruti i bPáras mar mheicneoir. Ansin shocraigh sé filleadh ar an Spáinn agus shroich sé San Sebastian, Tír na mBascach, díreach trasna na teorann. Anseo, cuireadh in aithne é d’ainrialaigh áitiúla mar Suberviola, Ruiz, agus Aldabatrecu (Marcelino del Campo), ar bhunaigh sé an grúpa paraimíleata ainrialch Los Justicieros ("Na Díoltóirí"). I 1921, le linn insealbhú an Kursaal Mór i San Sebastian, rinne baill den ghrúpa seo iarracht nár éirigh leo an Rí Alfonso XIII a fheallmharú.
Go gairid tar éis Buenasca, chuir uachtarán na Comhdhála Nacional del Trabajo (CNT) a bhí faoi rialú ainrialach le déanaí ina luí ar Durruti dul go Barcelona chun na hoibrithe a eagrú ansin ina raibh an ghluaiseacht ainrialach, chomh maith leis na siondacáitithe, á cur faoi chois go brúidiúil agus an chuid is mó de cuireadh a bhaill i bpríosún nó cuireadh chun báis iad. Anseo, le Juan García Oliver, Francisco Ascaso, Miguel Garcia Vivancos, Alfonso Miguel, Ricardo Sanz, agus Aurelio Hernandez, bhunaigh sé Los Solidarios ("An Dlúthpháirtíocht"), ceann de na grupos de afinidad mar a thugtar air.
I 1923 bhí baint ag an ngrúpa freisin le feallmharú an Chairdinéil Juan Soldevilla y Romero, mar dhíoltas ar mharú gníomhaí ceardchumann anarcha-siondacáiteach Salvador Seguí.[2] Tar éis do Miguel Primo de Rivera cumhacht a ghabháil sa Spáinn i 1923, d’eagraigh Durruti agus a chomrádaithe ionsaithe ar an mbeairic mhíleata i mBarcelona agus ar na stáisiúin teorann gar don Fhrainc. Níor éirigh leis na hionsaithe seo agus maraíodh go leor ainrialaithe. Tar éis na gcosaintí seo, theith Durruti, Ascaso agus Oliver go Meiriceá Laidineach. Thaistil siad go fairsing ina dhiaidh sin, ag tabhairt cuairte ar Chúba agus ag déanamh robálacha bainc sa tSile agus san Airgintín.
D’fhill Durruti agus a chompánaigh ar ais go Barcelona, agus tháinig siad chun bheith ina ngrúpa cathach tionchair laistigh de dhá cheann de na heagraíochtaí anarcháracha ba mhó sa Spáinn ag an am, an Federación Anarquista Ibérica (FAI), agus den cheardchumann anarcho-siondacach Confederación Nacional del Trabajo (CNT ). Ba chúis leis an tionchar a fuair grúpa Durruti taobh istigh den CNT scoilt, agus dhruid leasaitheach faoi Ángel Pestaña ag fágáil i 1931 agus ina dhiaidh sin ag cruthú an Pháirtí Sindeacáiteach.
Sa Chogadh Cathartha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Chuidigh oibriú go dlúth lena gcomrádaithe sa FAI agus CNT, Durruti le frithsheasmhacht armtha a chomhordú ar ardú míleata an dhruid reibiliúnach, iarracht a bhí ríthábhachtach chun iarracht an Ghinearáil Goded smacht ar Barcelona a ghabháil. Le linn an chatha do Bheairic Atarazanas, lámhachadh comrádaí fad-ama Durruti agus an cara is gaire Ascaso. Níos lú ná seachtain ina dhiaidh sin, an 24 Iúil 1936, threoraigh Durruti os cionn 3,000 ainrialaí armtha (ar a tugadh Colún Durruti ina dhiaidh sin) ó Barcelona go Zaragoza. Tar éis cath gairid fuilteach ag Caspe (in Aragóin), stad siad ag Bujaraloz (Físeán: ‘Aguiluchos de la FAI en tierras de Aragon’, YouTube) agus ag Venta de Santa Lucia, Pina de Ebro, ar an gcomhairle oifigeach airm rialta, ag cur ionsaí ar Zaragoza ar athló.
Ba é an luachan is cáiliúla ag Durruti ná "Déanaimid gach rud seachas an bua a thréigean" leis an ngealltanas go gcaithfí an réabhlóid sóisialach a stopadh roimh iarrachtaí an chogaidh.[3][4] Bhí fréamhacha ag teaghlach Buenaventura Durruti in Ondarroa, Vizcaya. Lámhachadh é i Maidrid, go gairid tar éis dó a bheith faoi agallamh le haghaidh nuacht teilifíse Sóivéadach.
Bás[cuir in eagar | athraigh foinse]
An 12 Samhain, tar éis don cheannaire ainrialach Federica Montseny a chur ina luí ar Aragón thar ceann an rialtais, threoraigh Durruti a mhílíste go Maidrid chun cuidiú le cosaint na cathrach. Lámhachadh an 19 Samhain, agus é ag treorú frithbheart i gceantar Casa de Campo.
Áitíonn Antony Beevor i gCogadh Cathartha na Spáinne (1982) gur maraíodh Durruti nuair a chuaigh piostal meaisín compánach trí dhearmad. Mheas sé gur luigh na h-ainrialaigh ag an am agus mhaígh sé gur bhuail piléar snípéara namhaid é “ar chúiseanna meanma agus bolscaireachta”. Ba é an chéad ráfla faoina bhás gur lámhaigh a chomrádaithe é toisc gur chuir sé smacht i bhfeidhm.
De réir an údar ainrialach Abel Paz, áfach, bhuail Durruti le urchair i bhfad i gcéin ag teacht ón gceantar timpeall an Ospidéil Chliniciúil i gCathair na hOllscoile, mar a leag sé amach ina leabhar Durruti: Na Daoine Armtha i 1976. D’éag Durruti an 20 Samhain 1936, ag aois 40, in amharclann oibriúcháin athbhunaithe a bunaíodh in Óstán Ritz roimhe seo. Lóisteáladh an piléar sa chroí; ba é an diagnóis a taifeadadh ná "bás de bharr fuiliú pleorach". Ina leabhar Durruti i Réabhlóid na Spáinne, líomhnaíodh gur maraíodh Durruti le piléar 9mm ar an tóracs. Thuairiscigh an post mortem:
"Bhí cófra an-fhorbartha ag Durruti. I bhfianaise thopagrafaíocht an tóracs, thuig mé go raibh dul amú ar an diagnóis go raibh máinliacht dodhéanta. D’fhéadfadh torthaí dearfacha a bheith ag baint le hoibríocht, cé gan amhras ní bheadh an t-othar slán. "
Tar éis mórshiúl sochraide ina raibh cúig chéad míle duine páirteach,[5] adhlacadh é i Reilig Montjuïc, Barcelona.[6]
Cúpla uair an chloig tar éis bhás Durruti, rinne trúpaí CNT-FAI masla ar 52 póilín, a coinníodh i mbraighdeanas i mainistir i Calle de Santa Engracia, mar dhíoltas.
Oidhreacht[cuir in eagar | athraigh foinse]
"Is muidne [na hoibrithe] a thóg na pálais agus na cathracha seo, anseo sa Spáinn agus i Meiriceá agus i ngach áit. Muidne, na hoibrithe. Is féidir linn cinn eile a thógáil chun a n-áit a ghlacadh. Agus cinn níos fearr! Níl eagla orainn ar chor ar bith roimh fhothracha. Táimid chun an talamh a oidhreacht. Níl amhras ar chor ar bith faoi sin. D’fhéadfadh an bourgeoisie a ndomhan féin a phléascadh agus a mhilleadh sula bhfágfaidh sé ardán na staire. Tá domhan nua againn anseo, inár gcroí. [...] Tá an domhan sin ag fás sa nóiméad seo." - Buenaventura Durruti
Ar dtús, níor foilsíodh bás Durruti, ar chúiseanna meanma. Rinneadh corp Durruti a iompar trasna na tíre go Barcelona le haghaidh a sochraide. Líon níos mó ná leath mhilliún duine na sráideanna le dul leis an sochraid le linn a bhealach chuig Reilig Montjuïc. Ba é an taispeántas poiblí deireanach ar scála mór é de neart líon ainrialach le linn Chogadh Cathartha na Spáinne.
Dúirt Hugh Thomas, “chuir bás Durruti deireadh le haois chlasaiceach ainrialachas na Spáinne. D’fhógair file ainrialach go gcuirfeadh uaisle Durruti agus é ina chónaí faoi deara go dtiocfadh ‘legion of Durrutis’ chun tosaigh ina dhiaidh”.[7]
I 1937, mar fhreagairt ar rannpháirtíocht bhreise CNT-FAI sa rialtas Poblachtach, agus tar éis Laethanta na Bealtaine i 1937 in Barcelona, bunaíodh Grúpa Cairde Durruti, chun prionsabail ainrialcha na réabhlóide a shábháil. Bhí ainm Durruti tógtha go soiléir mar gheall ar an tiomantas réabhlóideach agus an tsiombail go raibh sé fós dó sin sa champa ainrialach. Bhí nuachtán ag an ngrúpa Cáirde Durruti darbh ainm El Amigo del Pueblo (Cara an Phobail) agus rinne siad iarracht bolscaireacht réabhlóideach a dhéanamh i measc céim agus comhad an CNT. Chuir sciathán leasaitheach an CNT an-bhrú ar an ngrúpa, áfach, i gcomhar leis an rialtas Poblachtach.
Díorthaíodh ainm an bhanna iar-phunc Shasana The Durutti Column as mílitriú ar Cholún Durruti, aonad míleata ainrialach Durruti i gCogadh Cathartha na Spáinne.
D'úsáid Willem van Spronsen, ainrialach Meiriceánach a maraíodh in 2019 agus é ag iarraidh cabhlach de bhusanna a d’oibrigh Forfheidhmiú Inimirce agus Custaim na SA (ICE) a dhíchumasú le haghaidh oll-ionnarbtha, sloinne Durruti mar chuid dá ailias.[8][9]
Gailearaí[cuir in eagar | athraigh foinse]
Grianghraf daite de Durruti i 1936
Sochraid Durruti, Barcelona, 23 Samhain 1936
Uaigh Durruti lán le bláthanna ar chomóradh 69 bliain a bháis
Uaigh Durruti i Reilig Montjuïc, Barcelona
"Hálito Durruti", séadchomhartha do Durruti ina bhaile dúchais León
.png)
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Guerin, Daniel (2005). "No Gods, No Masters: An Anthology of Anarchism": 621. Oakland, CA: AK Press.
- ↑ Joseph, Paul (2017). "The SAGE Encyclopedia of War: Social Science Perspectives" (as en): 63. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
- ↑ Revolution and War in Spain, 1931-1939, Paul Preston page 235
- ↑ The Spanish Republic at War 1936-1939, Helen Graham page 179
- ↑ Preston. The Spanish Civil War. p. 106.
- ↑ http://libcom.org/history/durruti-buenaventura-1896-1936
- ↑ Thomas, The Spanish Civil War 416
- ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."" (en). Heavy.com.
- ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."" (en). CrimethInc..
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Tá Emma Goldman Durruti Dead, Yet Living (1936).
- Hugh Thomas Cogadh Cathartha na Spáinne . Middlesex, Sasana: Penguin Books Ltd., 1965.
- Hans Magnus Enzensberger Samhradh Gearr an Anarchy: Beatha agus Bás Buenaventura Durruti (1972) (ar dtús: Der kurze Sommer der Anarchie: Buenaventura Durrutis Leben und Tod ).
- Antony Beevor Cogadh Cathartha na Spáinne (1982).
- Gabriel Garcia Marquez María dos Prazeres in Doce cuentos peregrinos (1991).
- Saothar comhchoiteann Buenaventura Durruti, CD dúbailte [1] nato, (1996).
- Pedro de Paz The Man Who Killed Durruti Read and Noir (2005).
- Abel Paz Durruti i Réabhlóid na Spáinne, Aistrithe ag Chuck W. Morse, AK Press, 2007.ISBN 1-904859-50-XISBN 1-904859-50-X .
Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Buenaventura Durruti i Réabhlóid na Spáinne. Biopic le Paco Rios bunaithe ar an leabhar le Abel Paz
- Beathaisnéis Buenaventura Durruti ag stair libcom.org.
- Buenaventura Durruti ag an Encyclopedia Anarchist.
- Na chéad laethanta de Réabhlóid na Spáinne, Durruti & colún Durruti ... (mílitrithe go minic mar Durutti) ag The Daily Bleed.
- Suíomh Gréasáin faoi Buenaventura Durruti
- Stiall Cartúin Staid Colún Durruti a thabhairt ar ais