Jump to content

Belgae

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Cónaidhm mór de treibheanna Gallacha agus Gearmánacha iad na Belgae[1] a bhíodh ina gcónaí i dtuaisceart na Gaille, idir an Muir nIocht, bhruach thiar na Réine, agus bruach thuaidh na Séine, ón 3ú haois RC ar a laghad amach. Phléigh Julius Caesar go domhan iad in De Bello Gallico, a chur síos mór le rá faoin a chathanna sa Ghaill. Bhí an t-ainm céanna Some roinnt dreamanna sa Bhreatain, agus de réir Uí Raghailligh, b'ionann iad agus na Fir Bholg in Éirinn. Ainmníodh an cúige Rómhánaigh Gallia Belgica astu agus, sár i bhfad, an tír nua aimsire, an Bheilg.

Léarscáil le garshuíomh de chónaidhm na mBelgae, go gairid roimh choncas na Rómhánach, de réir léirmhíniú Chaesar

Measann teangeolaithe an lae inniu go bhfuil an t-ainm eitneach Belgae fréamhaithe ón bPrótai-Ceiltis *belg-*bolg-, le brí "líon" nó "borr" (go háirithe le fearg/riastradh/srl.)", gaolmhar leis an aidiacht Ollannais gebelgd, "bheith an-fhearg" agus verbolgen, "bheith fearg", agus an briathar Sean-Bhéarla belgan, "bheith fearg" (ón bPrótai-Ghearmáinis *balgiz), fréamhaithe sa deireadh ón bPrótai-Ind-Eorpais *bhelgh- ("borr, boilscigh, bolg"). D'fhéadfadh mar sin ainm eitneach Prótai-Ceiltis *Bolgoi a mhíniú mar "An Cine a Bholgann (go háirithe le fearg/riastradh)".[2][3][4][5][6]

  1. "The Republican Roman Army: A Sourcebook".
  2. Zeitschrift für celtische Philologie (ZcP). Imleabhar 44, Eagrán 1, ll. 67–69, ISSN (ar líne) 1865-889X, ISSN (cló) 0084-5302, //1991
  3. Koch, John. Celtic Culture: a historical encyclopedia, ABC-CLIO 2006, lch. 198.
  4. Pokorny, Julius. Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch, (1959), Bern - Muenchen - Francke, ll. 125-126.
  5. Maier, Bernhard. Dictionary of Celtic religion and culture, Boydell & Brewer, 1997, lch. 272.
  6. Pokorny, Julius, "The pre-Celtic inhabitants of Ireland", Celtic, DIAS, 1960 (athchló 1983), lch. 231.