Anwar Sadat

Anwar Sadat
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(ar) محمد أنور السادات
Beathaisnéis
Breith	25 Nollaig 1918; Mit Abu al-Kum (Sultanate of Egypt)
Bás	6 Deireadh Fómhair 1981 ; 62 bliana d'aois; Caireo, An Éigipt
Siocair bháis	Dúnmharú (Tráma balaistíoch agus easfhuiliú)
Áit adhlactha	Unknown Soldier Memorial (en)
Príomh-Aire na hÉigipte
	15 Bealtaine 1980 – 6 Deireadh Fómhair 1981 ; ← Mustafa Khalil – Hosni Mubarak →
Príomh-Aire na hÉigipte
	26 Márta 1973 – 25 Meán Fómhair 1974 ; ← Aziz Sedki – Abd El Aziz Muhammad Hegazi →
Uachtarán na hÉigipte
	15 Deireadh Fómhair 1970 – 2 Meán Fómhair 1971
Uachtarán na hÉigipte
	28 Meán Fómhair 1970 – 15 Deireadh Fómhair 1970
Uachtarán na hÉigipte
	28 Meán Fómhair 1970 – 6 Deireadh Fómhair 1981 ; ← Gamal Abdel Nasser – Hosni Mubarak →
Leas-Uachtarán na hÉigipte
	19 Nollaig 1969 – 14 Deireadh Fómhair 1970 ; ← Hussein el-Shafei – Ali Sabri →
Speaker of the National Assembly of the United Arab Republic (en)
	26 Márta 1964 – 12 Samhain 1968
Speaker of the National Assembly of the United Arab Republic (en)
	21 Iúil 1960 – 27 Meán Fómhair 1961
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Sunnaíoch
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Acadamh Míleata na hÉigipte
Teanga dhúchais	An Araibis
Gníomhaíocht
Gairm	polaiteoir, oifigeach míleata
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Daonlathach Náisiúnta (1977–1981); Arab Socialist Union (en) (1962–1977)
Ball de	Free Officers Movement (en)
Teangacha	Béarla, An Araibis agus Gearmáinis
Gairm mhillteach
Brainse míleata	Egyptian Army (en)
Céim mhíleata	marascal
Coinbhleacht	Réabhlóid Éigipteach (1952), North Yemen Civil War (en) agus Cogadh Yom Kippur
Teaghlach
Céile	Eqbal Madi (1940–1949); Jehan Sadat (1949–1981)
Páiste	Ruqayya Sadat; ( Eqbal Madi); Jamal Sadat; ( Jehan Sadat)
Athair	Mohammed Sadati agus Sitt-Al-Barrein
Siblín	Atef Sadat
Croineolaíocht
6 Deireadh Fómhair 1981	assassination of Anwar Sadat (en)
	Gradam a fuarthas (1978) Duais Nobel na Síochána; (1977) Collar of the Order of Isabella the Catholic‎ (en) ; (1977) Duine na Bliana (Financial Times); Order of Ojaswi Rajanya (en) ; Order of Mubarak the Great (en) ; Ord na Níle; Bonn Saoirse an Uachtaráin; Order of the Star of Nepal (en) ; Order of the Republic (Tunisia) (en) ; Order of King Abdulaziz al Saud (en) ; Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (en) ; Bonn Óir na Comhdhála ;
	Síniú
	Veu de Anwar Sadat (Béarla)
Suíomh gréasáin	anwarsadat.org

Iar-uachtarán na hÉigipte ba ea Muhammad Anwar el-Sadat (a rugadh ar an 25 Nollaig 1918).

Luathshaol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí cúlra tuathánach ag Anwar Sadat, ach bhí ar a chumas éirí aníos le bheith ina oifigeach airm^[1].

Toisc go raibh an deargfhuath aige don chumhacht a bhí ag na Sasanaigh san Éigiptm bhí baint aige leis na Naitsithe i rith an Dara Cogadh Domhanda.

Dá bhrí sin cuireadh i bpríosún é.

Polaitíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

D'fhill Sadat ar an arm sa bhliain 1950 agus ghlac sé páirt in éirí amach Nasser nuair a threascair sé réimeas lofa an Rí Farouk.

Is iomaí post a bhí aige i rialtas Nasser sular lean sé i gcumhacht é mar Uachtarán ar an Éigipt sa bhliain 1970. Bhí Sadat ina uachtarán na hÉigipte ó 1970 go dtí an 6 Deireadh Fómhair 1981.

Tar éis theip na hÉigipte i gCogadh Yom Kippur, ní raibh sé sásta a bheith ag brath ar na Rúisigh an méid sin. Bhí sé sásta a bheith ag comhoibriú níos mó leis na Stáit Aontaithe.

Sa bhliain 1977, bhí sé de mhisneach aige cuairt a thabhairt ar Iosrael agus brú a chur ar Uachtarán Iosrael, Menachim Begin, páirt a ghlacadh i gcomhchainteanna síochána Camp David.

Ar an 17 Meán Fómhair 1978, shínigh Sadat, agus Príomh-Aire Iosrael, Menachem Begin, conradh síocháin sa Teach Bán.

Bronnadh Duais Nobel na Síochána ar Sadat i nDeireadh Fómhair 1978.

Tharraing an beart seo agus a dhearcadh i leith an iarthair ionsaithe ó na náisiúin Arabacha eile agus ó ghrúpaí míleata loslamacha san Éigipt. Is é an toradh a bhí air sin ná gur feallmharaíodh Sadat. Feallmharaíodh Sadat ar an 6 Deireadh Fómhair 1981.

Cúpla lá níos déanaí, ceapadh Hosni Mubarak ina uachtarán ar 14 Deireadh Fómhair 1981, an ceathrú ceann sa tír, tar éis feallmharú a réamhtheachtaithe Sadat.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

↑ Ivan Minnis (2004). "Coimhlint sa Mheán-Oirthear" An Gúm, ISBN 1857915410.

[1] Ivan Minnis (2004). "Coimhlint sa Mheán-Oirthear" An Gúm, ISBN 1857915410.

[1]