An Mhordóiv

An Mhordóiv
Мордовия Республикась (mdf) Мордовия Республикась (myv) Республика Мордовия (ru)
Bratach Armas
Aintiún	Amhrán náisiúnta Phoblacht na Mordóive (30 Márta 1995)
Suíomh
54.43°N 44.45°E / 54.43; 44.45
Stát ceannasach	An Rúis
Príomhchathair	Saransk
Daonra
Iomlán	778,965 (2021)
• Dlús	29.73 hab./km²
Teanga oifigiúil	An Rúisis Moksha (en) Erzya (en)
Tíreolaíocht
Cuid de	Rúis na hEorpa Volga Federal District (en)
Achar dromchla	26,200 km²
Ar theorainn le	Cúige Nizhny Novgorod Cúige Phenza Cúige Ulyanovsk An tSuvais Cúige Ryazan
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Mordovian Autonomous Soviet Socialist Republic (en)
Cruthú	25 Nollaig 1993
Eagraíocht pholaitiúil
• Head of the Republic of Mordovia (en)	Artem Zdunov (en) (2020–)
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	Am Mhoscó An Eoraip/Moscó UTC+03:00
Cód ISO 3166-2	RU-MO
OKTMO ID (en)	89000000
OKATO ID (en)	89
Eile
Suíomh gréasáin	e-mordovia.ru

Poblacht chónaidhme de chuid na Rúise is ea an Mhordóiv.

Tíreolaíocht

• Achar: 26,200 km²
• Teorainneacha:
  • Teorainneacha inmheánacha:Cúige Nizhny Novgorod (Thuas), An tSuvais (Thoir), Cúige Ulyanovsk (Thoir), Cúige Penza (Theas), Cúige Ryazan (Thiar)
• An ball is airde sa Phoblacht: 324 m (áit gan ainm atá suite ar chrosbhóthar idir Bolshoy Maresev, Mokshaley, Pyaigiley agus Picheury)

Crios Ama

Tá an Mhordóiv suite i gcrios ama Moscó (MSK/MSD).

Aibhneacha

Tá níos mó ná 114 abhainn sa Mhordóiv. Seo iad na príomhaibhneacha a leanas:

• Abhainn Alatyr
• Abhainn Issa
• Abhainn Mhoicse
• Abhainn Satis
• Abhainn Sivin
• Abhainn Suva
• Abhainn Vad

Lochanna

Tá timpeall cúig chéad loch sa phoblacht.

An Mhordóiv

Acmhainní nádúrtha

Tá móin, uisce mianraí agus acmhainní eile le fáil sa Mhordóiv.

Aeráid

• Meánteocht i Mí Eanáir: −11 °C
• Meánteocht i Mí Iúil: +19 °C
• Meán-bháisteach: ~500 mm

Na hAonaid Riaracháin

Tá Poblacht na Moldóive roinnte ina 22 réigiún. Féach Aonaid Riaracháin na Moldóive.

Pobal

• Daonra: 888,766 (2002)
  • sna cathracha: 531,478 (59.8%)
  • faoin tuath: 357,288 (40.2%)
  • Fir: 408,556 (46.0%)
  • Mná: 480,210 (54.0%)
• Meánaois: 38.7 bliain
  • sna cathracha: 36.8 bliain
  • faoin tuath: 41.3 bliain
  • Fir: 35.9 bliain
  • Mná: 41.2 bliain
• Buntoisí (2005)
  • Breitheanna: 7,394 (ráta beireatais 8.6)
  • Básanna: 14,823 (ráta báis 17.2)
• Dreamanna eitneacha

Ainm Rúiseach is ea "na Mordóvaigh" agus é ag tagairt do dhá dhream eitneacha éagsúla, mar atá, na hÉarsaigh agus na Moicsigh. Dá réir sin, tá dhá theanga ag na Mordóvaigh, an Éarsais agus an Mhoicsis, agus níl siad intuigthe go rómhaith ag cainteoirí a chéile. Tá gaol sách dlúth acu le chéile, áfach, agus is minic a ghlactar leis gur canúintí iad agus gur chóir iad a nascadh dá chéile mar aon teanga amháin, an Mhordóivis.

De réir dhaonáireamh na Rúise sa bhliain 2002, is Rúisigh iad an chuid is mó den daonra (60.8%). Mordóvaigh iad 31.9% den daonra. An chuid eile de mhuintir na poblachta, is Tataraigh agus Úcránaigh iad.

	daonáireamh 1939	daonáireamh 1959	daonáireamh 1970	daonáireamh 1979	daonáireamh 1989	daonáireamh 2002
Mordóvaigh	405,031 (34.1%)	357,978 (35.8%)	364,689 (35.4%)	338,898 (34.2%)	313,420 (32.5%)	283,861 (31.9%)
Rúisigh	719,117 (60.5%)	590,557 (59.0%)	606,817 (58.9%)	591,212 (59.7%)	586,147 (60.8%)	540,717 (60.8%)
Tataraigh	47,386 (4.0%)	38,636 (3.9%)	44,954 (4.4%)	45,765 (4.6%)	47,328 (4.9%)	46,261 (5.2%)
Úcránaigh	7,586 (0.6%)	6,554 (0.7%)	6,033 (0.6%)	5,622 (0.6%)	6,461 (0.7%)	4,801 (0.5%)
Grúpaí eile	8,884 (0.7%)	6,468 (0.6%)	7,069 (0.7%)	8,012 (0.8%)	10,148 (1.1%)	13,126 (1.5%)

Oideachas

Is iad na scoileanna ardoideachais is tábhachtaí sa phoblacht ná Ollscoil Stáit na Mordóive agus Institiúid Oideolaíochta Stáit na Moldóive i Saransk.

Ballaonaid Chónaidhm na Rúise

Poblachtaí: Adygea · An Bhaisceartastáin · An Bhuiriáit · An Chabairdín-Bhalcáir · An Chacáis · An Chailmíc · An Chairéil · An Charaitsé-Shiorcáis · Coimí · An Dagastáin · An Iongúiséit · Mairí El · An Mhordóiv · An Oiséit Thuaidh · Poblacht Altae · Sácha · An Tatarstáin · Túva · An Udmairt · An tSeisnia · An tSuvais Cúigí: Amur · An Astracháin · Arkhangelsk · Belgorod · Bryansk · Chelyabinsk · Chita · Irkutsk · Ivanovo · Kaliningrad · Kaluga · Kemerovo · Kirov · Kostroma · Kurgan · Kursk · Leningrad · Lipetsk · Magadan · Moscó · Murmansk · Nizhny Novgorod · Novgorod · Novosibirsk · Omsk · Orenburg · Oryol · Penza · Pskov · Rostov · Ryazan · Sakhalin · Samara · Saratov · Smolensk · Sverdlovsk · Tambov · Tomsk · Tula · Tver · Tyumen · Ulyanovsk · Vladimir · Volgograd · Vologda · Voronezh · Yaroslavl Críocha: Críoch Altae · Kamchatka · Khabarovsk · Krasnodar · Krasnoyarsk · Perm · Primorsky · Stavropol Cúigí Féinrialaitheacha: Cúige Féinrialaitheach na nGiúdach Ceantair Fhéinrialaitheacha: Agin-Buiriáit · An Iúgra · An Iamáil · Ceantar Féinrialaitheach na Neinéitseach · Ceantar Féinrialaitheach na Siuicsíoch Cathracha na Cónaidhme: Cathair Pheadair · Moscó