An Eaglais Chaitliceach agus an Ghearmáin Naitsíoch

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Sonraí EagraíochtaAn Eaglais Chaitliceach agus an Ghearmáin Naitsíoch
lang=ga
Cuir in eagar ar Wikidata

Bhí an Pápa Pius XI (1922-1939) agus Pius XII (1939-1958) i gceannas ar an Eaglais Chaitliceach le linn borrtha agus meatha na Gearmáine Naitsíche. Bhí timpeall an tríú cuid de na Gearmánaigh ina gCaitliceach sna 1930idí, an chuid is mó acu ina gcónaí i nDeisceart na Gearmáine; Protastúnaigh a bhí chun tosaigh sa tuaisceart. Chuir an Eaglais Chaitliceach sa Ghearmáin i gcoinne an Pháirtí Naitsíoch, agus i dtoghcháin na bliana 1933 bhí líon na gCaitliceach a vótáil don Pháirtí Naitsíoch níos ísle ná an meán náisiúnta. [1] Mar sin féin, vótáil an Páirtí Lárnach a bhí ailínithe ar Chaitlicigh ar son Acht Údaraithe 1933, a thug cumhachtaí baile breise do Adolf Hitler chun céilí chomhraic pholaitiúla a chur faoi chois mar Sheansailéir na Gearmáine. Lean an tUachtarán Paul Von Hindenburg de bheith ina Cheannasaí agus ina Cheannaire agus lean sé freisin de bheith freagrach freisin as idirbheartaíocht na gconarthaí idirnáisiúnta go dtí go bhfuair sé bás ar 2 Lúnasa 1934.

Tógadh Hitler agus go leor Naitsithe tábhachtacha eile mar Chaitlicigh ach d'éirigh siad naimhdeach don Eaglais agus iad ina ndaoine fásta; D’éiligh Airteagal 24 den Chlár Sóisialach Náisiúnta i gcomhair caoinfhulaingthe ar shainchreidimh éagsúla Chríostaí go coinníollach agus ráthaigh conradh Reichskonkordat 1933 leis an Vatacáin saoirse reiligiúnach do Chaitlicigh, ach d'fhéach na Naitsithe le cumhacht na hEaglaise Caitlicí a chur faoi chois sa Ghearmáin. Dúnadh nuachtáin na gCaitliceach, scoileanna, agus eagraíochtaí óige, coigistíodh maoin, agus bhí díoltais roimh thart ar aon trian dá chléir ó na húdaráis; Bhí ceannairí tuata Caitliceacha ina measc siúd a dúnmharaíodh le linn Oíche na Sceana Fada .

Faoi rial an réimis, ba mhinic a fuair an Eaglais í féin i riocht deacair. Rinne ordlathas na hEaglaise (sa Ghearmáin) iarracht oibriú leis an rialtas nua, ach chuir imlitir Pius XI 1937, Mit brennender Sorge, naimhdeas don eaglais i leith an rialtais. Throid Caitlicigh ar an dá thaobh le linn an Dara Cogadh Domhanda, agus d'adhain ionradh Hitler ar an bPolainn Chaitliceach (den chuid is mó) an choimhlint sa bhliain 1939. Sna ceantair Pholannacha a d'ionghabh an nGearmáin Naitsíoch, mar a bhí sna réigiúin ionghafa sa tSlóivéin agus san Ostair, bhí géarleanúint na Naitsithe ar an eaglais go dian; díbríodh go leor chléir Pholannach lena ndíothú. Trína naisc le Frithbheartaíocht na Gearmáine, thug an Pápa Pius XII rabhadh do na Comhghuaillithe faoin ionradh a bhí beartaithe ag na Naitsithe ar na Tíortha faoi Thoinn i 1940 . Bhailigh na Naitsithe sagairt easaontacha an bhliain sin i mbeairic thiomnaithe ag Dachau, áit a raibh 95 faoin gcéad dá 2,720 príosúnach ina gCaitliceach (Polannaigh den chuid is mó, le 411 Gearmánach); fuair breis agus 1,000 sagart bás ann. Tháinig borradh faoi dhídhílsiú réadmhaoine eaglaise tar éis 1941. Cé go raibh an Vatacáin (a bhí timpeallaithe ag an Iodáil Fhaisisteach ) neodrach go hoifigiúil le linn an chogaidh, bhain sí úsáid as an taidhleoireacht chun cabhrú le híospartaigh agus stocaireacht a dhéanamh ar son na síochána; Labhair Raidió na Vatacáine agus meáin Chaitliceacha eile i gcoinne na n-ainghníomhartha. Chuir cléirigh ar leith go mór i gcoinne choireanna Naitsíocha, mar a tharla i seanmóirí 1941 an Easpaig Clemens August Graf von Galen inar chuir sé in iúl go raibh sé i gcoinne an réimis agus a chláir eotanáise . Mar sin féin, scríobh beathaisnéisí Hitler Alan Bullock : "Neither the Catholic Church, nor the Evangelical Church ... as institutions, felt it possible to take up an attitude of open opposition to the regime". [2] Scríobh Mary Fulbrook nuair a chúngaigh an pholaitíocht ar an eaglais, go raibh Caitlicigh sásta seasamh ina n - aghaidh; bhí an taifead fánach agus míchothrom, áfach, agus (le heisceachtaí suntasacha) "it seems that, for many Germans, adherence to the Christian faith proved compatible with at least passive acquiescence in, if not active support for, the Nazi dictatorship".. [3] Mar sin féin, fiú agus ordlathas na hEaglaise ag iarraidh an Eaglais féin a shábháíl, chuir sí in aghaidh na sagart, mar Heinrich Maier a ghníomhaigh uaireanta in aghaidh threoracha soiléire a uachtaráin eaglaise agus a d'aimsigh grúpaí a d'fhéach, murab ionann agus daoine eile, le tionchar gníomhach a imirt ar chúrsa an chogaidh i bhfabhar na gComhghuaillithe

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Spenkuch (March 2017). "Elite Inuence? Religion and the Electoral Success of the Nazis". American Journal of Political Science. Dáta rochtana: 12 May 2019.  Curtha i gcartlann 2018-03-25 ar an Wayback Machine
  2. Alan Bullock, Hitler, a Study in Tyranny. Harper Perennial edition (1991).
  3. Fulbrook (1991), pp. 80–81.