Jump to content

Achadh Bhó (paróiste sibhialta)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilAchadh Bhó

Suíomh
Map
 52° 53′ 42″ N, 7° 32′ 22″ O / 52.89513°N,7.53934°W / 52.89513; -7.53934
Stát ceannasachÉire
Cúige ÉireannachCúige Laighean
Contae in ÉirinnContae Laoise
BarúntachtClann Donncha Cuir in eagar ar Wikidata
Logainm.ie1412

Paróiste sibhialta i gContae Laoise is ea Achadh Bhó[1]. Tá cuid den pharóiste i mbarúntacht Chlár Maí Locha [2] agus cuid eile i mbarúntacht Chlann Donncha [3] .

Paróiste Eaglais na hÉireann

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Amhail paróistí sibhialta eile in Éirinn, díorthaíodh paróiste sibhialta Achadh Bhó as, agus síneann sé thar an gceantar céanna le paróiste eaglasta a bhí ann cheana de chuid Eaglais na hÉireann. Mar gheall ar atheagrú na heaglaise, áfach, níl an paróiste eaglasta ann a thuilleadh, agus é cuimsithe isteach i bparóiste Ráth Domhnaigh i nDeoise Chaisil agus Osraí.

Ba bhiocáire de pharóiste Eaglais na hÉireann é an staraí, seandálaí agus topagrafaí, Edward Ledwich [4]; ceapadh é sa bhliain 1772 agus caithfidh sé gur éirigh sé as sa bhliain 1797 mar ceapadh a chomharba sa bhliain sin.

Séipéal luath-Éireannach

[cuir in eagar | athraigh foinse]

I luath-eaglais na hÉireann, bhí paróiste ina aonad eaglasta críche bunaithe ar an aonad críche Gaelach ar a dtugtar túath [5] nó ar lonnaíochtaí luath-Chríostaí agus manachúla. I gcás Achadh Bhó, is cosúil go bhfuil an paróiste bunaithe ar aireacht na mainistreach uath-meánaoisí Achadh Bhó

Bailte Fearainn

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is iad na bailte fearainn atá sa pharóiste ná:

  • Achadh Bhó
  • Anster
  • Ard Bhearna
  • Baile Uí Bhróithe
  • Baile Cholla
  • Baile Uí Chuidithigh
  • Baile Uí Gharbháin
  • Baile Uí Ghaoithín Íochtarach
  • Baile Uí Ghaoithín Uachtarach
  • Baile Uí Ghamhdáin Beag
  • Baile Shionóid
  • Baile Uí Chaomháin
  • Baile Eoghain
  • Baile Raighleáin
  • Barnasallagh
  • An Bán Breac
  • Bánchnoc
  • An Bóthar Ard
  • Buiríos Mór Osraí (baile)
  • Na Críocha Dubha Thuaidh
  • An Cheapach
  • An Cheathrú Riabhach
  • Cnoc an tSéipéil
  • Cúlbhaile
  • Cúil Fhinn
  • An Corrán
  • An Chrois
  • Cruail
  • Baile Uí Ghamhdáin Mór
  • Garrán Buaile
  • Deilge Bán
  • An Doirín
  • Doirín Oilibhéir
  • Doire na Saileach
  • Doire Mhuireagáin
  • An Dún
  • Fearann na hEaglaise
  • Fiarach Fionn
  • Fearann na mBráthar
  • An Garraí Dubh
  • Gort na Cleithe
  • Gort na gCruach
  • An Ghráinseach Bheag
  • Grange More
  • Baile an Ghróntaigh
  • Caolach
  • An Choill Bheag
  • Coill Choitín
  • Cill Deilge
  • Cill Mhaolphóil
  • Cill na Saor
  • Cnoc an Mhuilinn
  • Cnoc an Róigh
  • An Cnoc Fionn
  • Cloch Choill
  • Cnoc Saighre
  • Coill tSaileoige
  • An Léim
  • An Liagán
  • An Lios Mór
  • Machaire na Sceach
  • An Láithreach
  • Móin Fad
  • An tSeanghlais
  • Cnoc an Fhalmairigh
  • Carraig na Páirce nó Dún Másc
  • Cnoc na Foraire
  • Seanbhoth
  • An Sceach
  • Cloch Choill
  • Tigh na Rátha
  • Toinn an Ráithín
  • Tigh an Tuair
  • An Tóin Riabhach
  • Páirceanna an Bhaile


  1. Achadh Bhó
  2. Clár Maí Locha
  3. Clann Donncha
  4. John O'Hanlon and Edward O'Leary, History of Queen's County[nasc briste go buan], Volume 1, (1907), page 156
  5. Michael A. Monk and John Sheehan, Early Medieval Munster: Archaeology, History and Society, ISBN 1859181074, (1998), page 56