An néaróg lúbach

An néaróg lúbach

Sonraí
Laidin	nervus vagus
Aitheantóirí
MeSH	D014630
TA	A14.2.01.153
FMA	5731 : il-aiseach – ordlathach
Acmhainní seachtracha
Gray	p.910
EB Online	science/vagus-nerve
Téarmaíocht anatamaíoch

Is í an néaróg lúbach, ar a dtugtar freisin an néaróg neomaghastrach, an néaróg pharaisimpiteach nó an néaróg chairdiach, an deichiú néaróg chráiniach (Laidin: nervus vagus). Is conair an-tábhachtach í d'uathchóras na néaróg (díleá, ráta croí, srl.) agus rialú luailchéadfach ar na larainge, agus mar sin don fhoghraíocht. Tagann sí síos an muineál, soláthraíonn matáin na larainge is na farainge, téann tríd an tóracs agus isteach sa bholg. Sa tóracs soláthraíonn sí an t-éasafagas, an traicé, na scamhóga, an croí is na fuileadáin mhóra, agus sa bholg soláthraíonn sí an goile, an stéig bheag is cuid den stéig mhór, an paincréas is an t-ae. Déanann sí raon leathan feidhmeanna rialaithe, ina measc laghdú ráta an chroí is spreagadh tál aigéid ghastraigh.

Struchtúr

Nuair a fhágann earr na hinchine (Laidin: medulla oblongata) an oliva medullae oblongata agus an sealgóg cheirbríneach íochtarach, síneann an néaróg lúbach tríd an foramen jugulare, ansin téann sí isteach sa truaill charotid idir an t-artaire caratach inmheánach (Laidin: arteria carotis interna) agus an fhéith chuingealach inmheánach síos go dtí an muineál, tóracs, agus abdóman, áit a cuireann sí le hin-néarógú an ionathair, ag sroicheadh an bhealaigh go léir chun na drólainne.