Uí Fhaircheallaigh
Rítheaghlach Ghaelach as Contae an Chabháin ba ea Uí Fhaircheallaigh.[1]
Ailill, sa 9ú glúin as Níall Noígíallach, ba ea athair Fhaircheallaigh.[2] D'éirigh sé ina chomharba Naoimh Aodháin sa 7ú haois agus bhí a shroicheadh ina n-abbaí Dhroma Leathain le seacht gcéad bliain agus, go dtí go ndearnadh Easpag Cill Mhór de David Ó Faircheallaigh.
Luath stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Sa 7ú haois, bhaist agus athainmnigh Naomh Aodhán (Maodhóg) mic Ailealla, sa 9ú glúin amach ó Niall Naoighiallach, Ardrí na hÉireann, mar a insítear in Beathaí Naoimh na hÉireann:
- "Ailill mac Rechtaide m. Eitin m. Felim m. Caoil m. Aodha m. Ailealla m. Eirc m. Eoghain m. Néill."[3]
D'éirigh ina gcomharbaí Naoimh Aodháin iad Fearghas agus Faircheallach (Urcain), ag mainistreacha Ros Inbhir (Contae Liatroma) agus Dhroma Leathain (Contae an Chabháin) faoi seach.[4]
Tugtar ansin sna Beathaí comharbaí Uí Fhaircheallaigh go dtí an Fhearghaile Uí Ruairc, rí Chonnacht (956-967) (féach thíos).[5]
Abaí Dhroma Leathain[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Maelchiaráin Ó Faircheallaigh (?)
- Cúduilig Ó Faircheallaigh (?)
- Taifeadta caillte go dtí 965 debate tine
- Conchobhar Ó Faircheallaigh (965–)
- Dubhinsi Ó Faircheallaigh (–1025)[6]
- Conaig Ó Faircheallaigh (–1059)
- Muiredach Ó Faircheallaigh (–1257)
- Niall Ó Faircheallaigh (–1357)
- William Ó Faircheallaigh (–1368)
- Muiredach Ó Faircheallaigh (1368–)
- William Ó Faircheallaigh (–1400)
- Maurice Ó Faircheallaigh (1400–)
- Muiredach Ó Faircheallaigh (–1438)
- Nicholas Ó Faircheallaigh (1438–)
Ré nua-aimseartha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Feictear roinnt Uí Fhearghail sna Fiantaí den 19ú Eanáir 1586 nuair a bhronn Eilís I Shasana pardúin orthu as bheith ag troid ina héadan i gCogadh na nOchtó Bliana. Litrítear an t-ainm go míchruinn sa trascríbhinn 1882:[7]
- "Pardon to Hugh, son of Hugh, son of William Firielli of Droumlain; Patrick son of Hugh, son of William Firielli of same; Moyle-Shaughelen, son of Gillpatrick, son of William Firielli; John, son of Gillpatrick, son of William Firielli; Henry, son of Gillpatrick, son of William Firielli; Donel, son of Gillpatrick, son of Hugh Firielli; Edmond, son of Hugh, son of Hugh Firielli; Gillpatrick, son of Thomas, son of Gillpatrick Firielli; Shane, son of Morrish, son of Mahowne Firielli."[8]
I nDaonlathas na hÉireann, 1911, feictear 1,075 duine Uí Fhearghail i gContae an Chabháin.[9]
Daoine[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Alexander Farrelly (1923–2002), gobharnóir Meiriceánach
- Bernie Farrelly (rugadh c. 1967), lúthchleasaí Éireannach
- Bobby Farrelly (rugadh 1958), scannánóir Meiriceánach
- Columb Farrelly (bás 2008), cumadóir Éireannach
- Denis Farrelly (1912–1974), polaiteoir Éireannach
- Dick Farrelly (1916–1990), file Éireannach
- Elizabeth Farrelly (rugadh 1957), údar Astrálach
- Farrelly brothers (rugadh 1956/1958), déantóirí scannán
- Frank Farrelly (1931–2013), údar Éireannach
- Gareth Farrelly (rugadh 1975), peileadóir Éireannach
- Gary Farrelly (born 1983), ealaíontóir Éireannach
- Gearoid Farrelly (rugadh c. 1988), fear grinn Éireannach
- John Patrick Farrelly Jr. (1856–1921), easpag Meiriceánach
- John Patrick Farrelly Mór (c. 1820–?), polaiteoir Meiriceánach
- John V. Farrelly (rugadh 1954), polaiteoir Éireannach
- John Wilson Farrelly (1809–1860), polaiteoir Meiriceánach
- Midget Farrelly (1944-2016), surfálaí Astrálach
- Patrick Farrelly (1770–1826), polaiteoir Meiriceánach
- Paul Farrelly (rugadh 1962), polaiteoir Briotanach
- Peter Farrelly (rugadh 1956), scannánóir Meiriceánach
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Mainistir Dhroma Leithne
- Rítheaghlaigh Ghaelacha
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Woulfe, Patrick (1923). "Sloinnte Gaedheal is Gall: Irish Names and Surnames". Baile Átha Cliath: M. H. Gill & Sons.
- ↑ Ó Duinnín, Domhnall. "Bethada Náem Nérenn: Lives of Irish Saints". Baile Átha Cliath: Acadamh Ríoga na hÉireann.
- ↑ Ó Duinnín, Domhnall. "Bethada Náem nÉrenn". Baile Átha Cliath: Acadamh Ríoga na hÉireann.
- ↑ Beatha Naoimh Aodháin
- ↑ Ó Duinnín, Domhnall. "Bethada Náem nÉrenn". Baile Átha Cliath: Acadamh Ríoga na hÉireann.
- ↑ Annála na gCeithre Máistrí, ACM 1025.6
- ↑ Document 4813
- ↑ "The Report of the Deputy Keeper of the Public Records in Ireland" . Baile Átha Cliath: Public Record Office.
- ↑ "Census of Ireland, 1911" . Baile Átha Cliath: An Chartlann Náisiúnta.