Jump to content

Séamus Ó Duilearga

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaSéamus Ó Duilearga
Beathaisnéis
Breith26 Bealtaine 1899
Bun Abhann Dalla, Northern Ireland Cuir in eagar ar Wikidata
Bás25 Meitheamh 1980
81 bliana d'aois
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síAn Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmbéaloideasóir Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaAn Ghaeilge

Feictear Seamus Ó Duilearga mar dhuine de na daoine is mó tionchair i gcaomhnú agus in athbheochan na Gaeilge. Mar gheall ar a thiomantas do bhéaloideas na hÉireann chuir sé aithne is fearr ar scoláirí Gaeilge ar domhan.[1]

Bhí Seamus ina bhall bunaitheach de Chumann Béaloideas na hÉireann (1926), Institiúid Béaloideas na hÉireann (1930-1934) agus Choimisiún Béaloideas na hÉireann (1935-1970). Sa lá atá inniu ann, leanann obair na gcomhlachtaí seo faoi choimirce an Bhailiúcháin Náisiúnta Béaloidis in Ionad Delargy UCD do Bhéaloideas na hÉireann i gColáiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath ina bhfuil níos mó ná 4 mhilliún mír de bhéaloideas comparáideach, eitneolaíocht, agus míreanna ó réimsí gaolmhara.[2]

Thaistil céimí sa staidéir Cheiltigh ar fud an domhain chun cuairt a thabhairt agus foghlaim faoi bhéaloideas agus cartlanna litríochta traidisiúnta. D’fhill sé ar Éirinn cinnte go raibh ar an tír bailiúchán náisiúnta a chruthú de thraidisiún na tíre de chomhréireanna comhchosúla, go deimhin de chomhréireanna níos suntasaí leis na bailiúcháin ar bhuail sé leo agus é ag taisteal. Is tríd an staidéar seo a rinneadh an chéad saothar de chuid Chumann Béaloideas na hÉireann agus Coimisiún Béaloideas na hÉireann a raibh sé ina bhall bunaitheach de ná Scéim Bhailiúcháin na Scol i 1937.[3][4]

  1. Diarmuid Breathnach agus Máire Ní Mhurchú. “Ó DUILEARGA, Séamus (1899–1980) | ainm.ie” (ga). An Bunachar Náisiúnta Beathaisnéisí Gaeilge (Ainm.ie). Dáta rochtana: 2024-02-19.
  2. "UCD News - Séamus Ó Duilearga - Formation of a folklorist". www.ucd.ie. Dáta rochtana: 2021-02-11.
  3. Caoimhe Nic Lochlainn (2016). "[duchas.ie/download/16.07.27-fiontar-duchas-caoimhe-nic-lochlainn.pdf "A Work of National Importance": Child-Adult Dynamics in Bailiúchán Na Scol/The School's Collection, 1937-1939]". The Journal of the History of Childhood and Youth 9: 203-211. Johns Hopkins University Press. doi:10.1353/ hcy.2016.0039. 
  4. Mícheál Briody (2007). "The Irish Folklore Commission 1935-1970" (1). The Finnish Literature Society.