Jump to content

Riedones

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Grúpa DaonnaRiedones
Cineálpobal
Bonn nó Stater de chuid na Riedones (ca. 80-50 RC).

Bhí na Riedones nó Redones (Gaillis : Rēdones, níos déanaí Riedones, ' tiománaithe carbad- nó tiománaithe-capall') a raibh cónaí orthu sa chuid thoir de leithinis Armorica (nó an Bhriotáin na linne seo), timpeall a bpríomhbhaile Condate (Roazhon na linne seo), le linn na hIarannaoise agus na tréimhse Rómhánaí .

Chuaigh siad faoi chois fórsaí Rómhánacha Crassus sa bhliain 57 RCR, ach chuir siad fir ar fáil don chomhrialtas Gallach faoi cheannas Vercingetorix ag Cath Alesia sa bhliain 52. [1]

Luann Caesar iad mar R[h]edones (lár an 1ú c. RCR), [2] Rhedones (var. r[h]edones, s[hi]edones) le Plinias (1 c. CR), [3] Rhiḗdones (‛Ριήδονες; var. ‛Ρηήδονες), Rhḗdones (Ῥήδονες) agus Rhēḯdones (Ῥηΐδονες) le Tolamaes (2ú c. CR), [4] agus mar Redonas sa Notitia Dignitatum (5ú c. CR).[5] Tá a bpríomhbhaile dearbhuithe freisin ar inscríbhinní mar civ]itas Ried[onum agus [civ]itas Ried[onum].[6][7]

Ciallaíonn an t-eatnainm Gailleach Rēdones ' tiománaithe carbaid' nó 'marcaigh capall'. Eascraíonn sé ón bhfréamh Cheilteach rēd- (‘ ag marcaíocht, esp.capall nó carbad faoi stiúir capaill’; cf. Gall-Laid. rēda 'carbad', An tSean-Ghaeilge. ríad 'marcaíocht, tiomáint, turas'; freisin Gall-Laid. paraue-redus 'capall oibre' agus ue-rēdus 'capall poist', Meán-Bhreatnais gorwydd ('capall') ceangailte leis an iarmhír - ones. [8] [9] [10]

Ba é an toradh a bhí ar na Rēdones bunaidh ná foirm Riedones tar éis défhogharúchán.[11] Tar éis teacht ar inscríbhinní a raibh an leagan sin orthu sna 1960í, d'áitigh roinnt staraithe, lena n-áirítear Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt-Liesenfelt agus Louis Pape, [12] [13] gur cheart an fhoirm Riedones a roghnú thar Redones i scoláireacht, rud nach bhfuil riachtanach. dar leis an teangeolaí Pierre-Yves Lambert. [14]

Rinne fianaise le cathair Roazhon , ca. 400 AD mar civitas Redonum (' civitas de chuid na Redones'; Redonas i 400–441; Roazhon i 1294) ainmnithe i ndiaidh na treibhe Gallaí. [15]

Tíreolaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Léarscáil de mhuintir na nGallach :

██ Osismii

██ Veneti

██ Coriosolites

██ Riedones

██ Namnetes

Bhí cónaí orthu in oirthear na leithinse Armarcaí (an Bhriotáin anois). Cé go raibh cósta cúng á rialú acu sa chuid theas de Chuan Mont-Saint-Michel, [1] ní raibh oscailt dhíreach acu don trádáil mhuirí. [16] Luann Caesar iad i measc na gcivitates maritimae nó Aremoricae. [17] Bhí a gcríoch suite soir ó na Coriosolites, lastuaidh de na Namnetes, siar ó na Aulerci Diablintes, agus siar ó dheas ó na Venelli agus Abrincatui.

Tugadh Condate Redonum (Roazhon anois) ar a bpríomhbhaile. [17]

Stair

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Iar gcomhrac fuilteach ar an Sambre (57 R.Ch.) chuir Iúil Caesar Publius Licinius Crassus mar aon le léigiún amháin isteach i dtír na Veneti, Redones, agus treibh Cheilteacha eile idir Abhainn na Séine agus an Loire, agus ghéill siad go léir, (BG ii. 34.) Liostaíonn Caesar anseo na Redones i measc na stát muirí a shíneann a gcríoch go dtí an tAigéan Atlantach. Sa bhliain 52 CR sheol na Redones agus a gcomharsana díorma chun Caesar a ionsaí le linn léigear Alesia. Sa sliocht seo freisin (BG vii. 75), tá na Redones á n-áireamh i measc na stáit a bhí ar an teorainn leis an aigéan, ar a dtugtar na Stáit Armarcacha sa teanga Cheilteach. Is dóigh le D’Anville gur shín a gcríoch thar theorainneacha dheoise Roazhon isteach i ndeoisí Sant-Maloù agus <i>Dol</i> .

Tagairtí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. ↑ 1.0 1.1 Kruta 2000, p. 790.
  2. ↑ Caesar. Commentarii de Bello Gallico. 2:34; 7:75.
  3. ↑ Pliny. Naturalis Historia, 4:107.
  4. ↑ Ptolemy. Geōgraphikḕ Hyphḗgēsis, 2:8:2, 2:8:9.
  5. ↑ Notitia Dignitatum, or 42:36.
  6. ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum, 13:3151, 13:3152.
  7. ↑ Earráid leis an lua: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Falileyev
  8. ↑ Lambert 1994, p. 34.
  9. ↑ Delamarre 2003, p. 256.
  10. ↑ Matasović 2009, p. 307.
  11. ↑ Delamarre (2014). "Notes d'étymologie gauloise". Wékwos 1. ISSN 2426-5349. 
  12. ↑ Rouanet-Liesenfelt, Chastagnol & Sanquer 1980.
  13. ↑ Pape 1995.
  14. ↑ Lambert 1997.
  15. ↑ Nègre 1990, p. 156.
  16. ↑ Lorho & Monteil 2013, p. 351–352.
  17. ↑ 17.0 17.1 Lafond & Olshausen 2006.
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Riedones&oldid=1246418"