Martín de Tours
  | |
| Ainm sa teanga dhúchais | (fr) Martin de Tours |
|---|---|
| Beathaisnéis | |
| Breith | 316 Szombathely |
| Bás | 8 Samhain 397 80/81 bliana d'aois Candes-Saint-Martin |
| Áit adhlactha | Basilica of St. Martin, Tours (en)  |
| Bishop of Tours (en) | |
| | |
| Faisnéis phearsanta | |
| Reiligiún | Caitliceachas |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | sagart Caitliceach, saighdiúir, easpag Caitliceach |
| Tréimhse ama | Impireacht na Róimhe |
| Mac/iníon léinn | Sulpicius Severus |
| Teangacha | An Laidin |
| Ardú | |
| Lá féile | 11 Samhain |
Ba naomh é Mártain, Mairtín nó Martín de Tours, agus uncail Naomh Pádraig, a deirtear. Rugadh é i 316 nó 336 i Savaria, Deoise an Phanóin agus fuair Mártain bás ar 8 Samhain 397 sa Ghaill.
Nósannna
[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ar an 11 Samhain, déantar ceiliúradh ar Naomh Mártain timpeall na hEorpa ar fad.[1]
- Ar fud na Gearmáine, siúlann páistí óga trí na sráideanna le laindéir ildaite ina lámha. Canann siad amhráin in ómós do Naomh Mártain.[2]
- De réir an fhinscéil, bhí muintir Tours ag iarraidh easpag a dhéanamh de. Ach ní raibh Mártain sásta agus rinne sé a mhíle dícheall éalú. Faraor chuaigh sé i bhfolach i gcró, áit a raibh sealbhán géanna[3][4] Ach sceith na géanna air le linn an ruaille buaille. Dá bharr sin gur itheadh gé ar Mhór Roinn na hEorpa ar lá an altaithe sa tseanaimsir (agus turcaithe inniu ar Lá an Altaithe sna Stáit Aontaithe; ní raibh géanna ag na Pilgrim Father is cosúilǃ).
Naomh Mártain in Éirinn
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ní nach ionadh go bhfuil sean-nósanna ar leith ag baint leis an 11 Samhain in Éirinn: faightear spléachadh ar chúlra agus ar oidhreacht Naomh Mártain sa chuntas seo i mBailiúchán na Scol.
Dar leis an scéal seo, bhíodh sé de nós ag seandaoine éan éigin ar nós gé, circe nó lachan a mharú an oíche roimh Lá Fhéile Mártain, an 10 Samhain, agus an fhuil a scaoileadh mórthimpeall chró na gcearc[5]. Luaitear sa scéal seo go gcuireadh gach duine den líon tí crosóg air féin[6] agus deiridís an méid seo a leanas:
“Iarraim ar Mhártan Míorbhúilteach muid a tharrtháil is a chur ar ár leas;
is go mbeirimíd beó ar Fhéil Mhártain aríst.”
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ en.wikipedia.org (2018). "St. Martins Day Celebrations around the world".
- ↑ gaois.ie. "Lá Fhéile Mártain". Dáta rochtana: 2018.
- ↑ "On Chapels and Geese: The Feast of St. Martin of Tours" (en-US). Gottesdienst. Dáta rochtana: 2021-11-11.
- ↑ aonghus.blogspot.com (2009). "Droch lá, más gé tú!". Dáta rochtana: 2018.
- ↑ duchas.ie. "Nósanna". Dáta rochtana: 2018.
- ↑ dúchas.ie (2018). "Naomh Máirtín".