Liliʻuokalani

Liliʻuokalani

Ainm sa teanga dhúchais	(haw) Lili‘uokalani
Beathaisnéis
Breith	(haw) Lydia Liliʻu Loloku Walania Kamakaʻeha 2 Meán Fómhair 1838 Honolúlú, Hawaii
Bás	11 Samhain 1917 79 bliana d'aois Honolúlú, Hawaii
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Rith fola ceirbreach)
Áit adhlactha	Royal Mausoleum of Hawaii (en)
Monarc
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Church of Hawaii (en)
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Royal School (en)
Gníomhaíocht
Gairm	scríbhneoir, monarc, cumadóir, dírbheathaisnéisí
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Náisiúnta Haváí
Teangacha	Haváís agus Béarla
Saothar
Saothar suntasach He Mele Lahui Hawaii
Eile
Teideal uasal	Céile an rí
Teaghlach	Teaghlach Kalākaua
Céile	John Owen Dominis (1862–1891)
Páiste	John ʻAimoku Dominis (en)
Athair	Kapaakea  agus Keohokālole
Siblín	Anna Kaiulani, Likelike, Kaiminaauao, Kalākaua, Leleiohoku II, Kaliokalani agus Bernice Pauahi Bishop
Duine muinteartha	Kōnia (tuismitheoir uchtála)
Gradam a fuarthas  Order of the Precious Crown, 1st Class (en)  Order of the Precious Crown (en)
Síniú

Banríon Haváíoch agus cumadóir ceoil Haváí ab ea Liliʻuokalani nó Lydia Lili‘u Loloku Walania Wewehi Kamaka‘eha an monarc deireanach sna hOileáin Haváíocha (2 Meán Fómhair 1838 – 11 Samhain 1917). Bhí sí i réimeas ar an tír ó 29 Eanáir 1891 go deireadh na ríochta ar 17 Eanáir 1893.

Rugadh Liliʻuokalani ar 2 Meán Fómhair 1838 in Honolulu, ar oileán Oahu. Analea Keohokālole agus Caesar Kapaʻakea a tuismitheoirí, ach iníon altrama ab ea í ag Abner Pākī agus Laura Kōnia, nós ar thugtar hānai. Tionchar mór a bhí uirthi ná Bernice Pauahi Bishop, a bhunaigh na Scoileanna Kamehameha. Baisteadh mar Chríostaí í agus oileadh í sa Scoil Ríoga. Chinn an rí go raibh Liliʻuokalani agus a deartháireacha incháilithe don choróin.

Phós sí John Owen Dominis, fear gnó Meiriceánach as Bostún. Níor rugadh páistí dóibh ach d'uchtaigh siad roinnt páistí eile. I ndiaidh dá deartháir, Kalākaua, teacht i gcoróin, ghlac na daoine óga den ghlúin sa teaghlach leis na teidil ríoga úd ón Iarthar, Prionsa agus Banphrionsa. Sa bhliain 1877, gaireadh banphrionsa na corónach di. Le linn Iúbaile Órga na Banríona Victoria cuireadh í go dtí an Ríocht Aontaithe mar thoscaire oifigiúil a dhearthár.

Chum sí breis agus 100 amhrán sa stíl Haváíoch, orthu siúd Aloha 'Oe, a bhfuil cáil air ar fud an domhain.

Naisc sheachtracha

• Beathaisnéis Liliʻuokalani ag an American Experience, PBS. Arna rochtain ar 19 D.F. 2016