Katrín Jakobsdóttir
_(cropped).jpg)
Polaiteoir Íoslannach is ea Katrín Jakobsdóttir a rugadh ar 1 Feabhra 1976 agus a bhí ina phríomh-aire ar an Íoslainn ó 2017 agus ina ball den Alþingi do thoghlach Réicivík Thuaidh ó 2007 i leith.
Is céimí de chuid Ollscoil na hÍoslainne í, agus bhí sí ina leaschathaoirleach ar an nGluaiseacht Chlé – Iarrthóir Glas (Íoslainnis: Vinstrihreyfingin – grænt framboð), sa bhliain 2003, agus tá sí ina cathaoirleach uirthi ó 2013 i leith. Bhí Katrín ina haire oideachais, eolaíochta agus cultúir san Íoslainn, agus ina haire ar an gcomhar Nordach ó 2 Feabhra 2009 go 23 Bealtaine 2013. Is í an dara príomh-aire baineann ar an Íoslainn í, tar éis Jóhanna Sigurðardóttir. An 19 Feabhra 2020, ainmníodh í mar Chathaoirleach ar Chomhairle na mBan-Cheannairí Domhanda.[1]
Rugadh Katrín i Réicivík, agus bhain sí céim bhaitsiléara amach in Ollscoil na hÍoslainne i 1999, le mórchéim san Íoslainnis agus san Fhraincis mar mhionábhar aici.[2]
Ina dhiaidh sin chuaigh sí ar aghaidh chun céim Mháistreachta sna hEalaíona i litríocht na hÍoslainne in Ollscoil na hÍoslainne in 2004, le haghaidh tráchtais ar shaothar an scríbhneora coireachta Íoslannaigh Arnaldur Indriðason .
Gairmréim neamhpholaitiúil
[cuir in eagar | athraigh foinse]D’oibrigh Katrín go páirtaimseartha mar chomhairleoir teanga sa gníomhaireacht nuachta ag RÚV an chraoltóra phoiblí ó 1999 go 2003. Ina dhiaidh sin d'oibrigh sí do na meáin chraolta, agus scríobh sí do na meáin chlóite éagsúla ó 2004 go 2006, chomh maith le bheith ina teagascóir i bhfoghlaim ar feadh an tsaoil agus fóillíochta i Scoil Mhímir ó 2004 go 2007. Rinne sí obair eagarthóireachta don chomhlacht foilsitheoireachta Edda agus don iris JPV ó 2005 go 2006, agus bhí sí ina léachtóir in Ollscoil na hÍoslainne, Ollscoil Reicjavík, agus Menntaskólinn í Reykjavík ó 2006 go 2007.[3]
Gairmréim pholaitiúil
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ceapadh Katrín ina leaschathaoirleach ar an nGluaiseacht Clé-Ghlas in 2003, agus tá sí ina cathaoirleach uirthi ó 2013.[4]
Tá sí ina ball den Althing do thoghcheantar Reykjavík Thuaidh ó 2007.
Bhí Katrín ina aire oideachais, eolaíochta agus cultúir san Íoslainn, agus ina haire ar an gcomhar Nordach ó 2 Feabhra 2009 go 23 Bealtaine 2013.
Príomh-Aire (2017–i láthair)
[cuir in eagar | athraigh foinse]
Sular ceapadh í mar Phríomh-Aire, bhí Katrín ina cathaoirleach ar an nGluaiseacht Chlé-Ghlas .[5] I ndiaidh thoghchán parlaiminte na hÍoslainne 2017, chuir an tUachtarán Guðni Th. de chúram uirthi comhrialtas rialaithe a bhunú ar a mbeadh an Ghluaiseacht Chlé-Ghlas, an Páirtí Forásach, an Comhaontas Sóisialta Daonlathach, agus Píratar.[6] Thosaigh cainteanna comhrialtas idir na ceithre pháirtí go foirmiúil ar 3 Samhain 2017,[7] ach níor éirigh leo mar gheall ar imní an Pháirtí Fhorásaigh go mbeadh tromlach ró-tanaí ag a comhrialtas.[8] Mar thoradh air sin, rinne Katrín iarracht bheith i gceannas ar comhrialtas trí pháirtí leis an bPáirtí Neamhspleáchais agus leis an bPáirtí Forásach. Tar éis na cainteanna comhrialtais a thabhairt chun críche, thug an tUachtarán Guðni sainordú foirmiúil di chun an rialtas a threorú, a cuireadh isteach an 30 Samhain.[9][10] Is í an dara bean í a chaith seal mar Phríomh-Aire na hÍoslainne.
De réir na n-eolaithe polaitiúla, leagann rialtas Katrín béim ar ghnáthcheisteanna eacnamaíocha agus sóisialta (m. sh., tacaíocht do na réigiúin agus do na príomhthionscail) agus iad i gcoinne lánpháirtiú na hEorpa. In ainneoin gur comhrialtas é den Chlé-Greens sóisialach, an lárionad (Páirtí Forásach), agus an eite dheis (Páirtí na Saoirse), bhí an comhrialtas seasmhach le linn 2018 In ainneoin gur chomhrialtas de chuid na heite clé-sóisialach, na heite deise (an Páirtí Forásach), agus na heite deise (an Páirtí Neamhspleáchais), bhí an comhrialtas seasmhach ar fud 2018.In ainneoin a bheith ina chomhrialtas ar an eite chlé (an Ghluaiseacht Chlé-Ghlas), ar an lár (an Páirtí Forásach), agus ar an eite dheis (an Páirtí Neamhspleáchais), bhí an comhrialtas cobhsaí ar feadh 2018.[11]
Mar cheannaire an rialtais, rinne Katrín cánacha níos forásaí, rinne infheistíocht i dtithíocht shóisialta, saoire thuismitheora sínte, agus laghdaigh éagothroime pá inscne. Bhí uirthi lamháltais a thabhairt dá páirtnéirí den eite dheis chun a comhrialtas a choinneáil, ar amhail gan páirc náisiúnta a chur ar bun i lár na tíre.[12]
hlasI mí Mheán Fómhair 2021, beagnach ceithre bliana tar éis a hinsealbhaithe, tá an-tóir ar Katrín i gcónaí, agus fágtar íomhá ionracais agus dáiríreachta ina diaidh. Tá an dea-bhainistíocht a rinne sí ar an bpaindéim COVID-19 le moladh, agus tá ceann de na taifid sláinte is fearr san Eoraip ag an tír, le 33 duine tar éis bháis.[13]
I dtoghcháin pharlaiminteacha 2021, theip ar pháirtí an Phríomh-Aire, Gluaiseacht Chlé-Ghlas, a chaill trí cinn dá 11 shuíochán sa Pharlaimint. Mar sin féin, choinnigh an comhrialtas a thromlach, agus cuireadh tús le hidirbheartaíocht idir na páirtithe chun a gcomhaontú a athnuachan. Thug pobalbhreitheanna a rinneadh sna laethanta i ndiaidh an toghcháin le fios go raibh tromlach mór na nÍosánach ag iarraidh go bhfanfadh Katrín Jakobsdóttir sa rialtas.
Seasaimh pholaitiúla
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá Katrín i gcoinne bhallraíocht na hÍoslainne i NATO, ach mar chuid den chomhréiteach idir na Clé-Greens agus a gcomhpháirtithe comhrialtas, níl sé ar intinn ag an rialtas tarraingt siar ó NATO nó reifreann a reáchtáil ar bhallraíocht NATO.[14] Cuireann Katrín i gcoinne na hÍoslainne dul isteach san Aontas Eorpach (AE) freisin.[15][16] Níl sé i gceist ag an gcomhrialtas reifreann a reáchtáil maidir le caibidlíocht aontachais na hÍoslainne leis an AE a thosú arís.[15] [16]
Saol pearsanta
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá Katrín pósta ar Gunnar Sigvaldason, agus máthair triúr mac (a rugadh 2005, 2007, agus 2011).[17]
Tagann sí ó theaghlach a bhfuil go leor daoine mór le rá tagtha chun cinn iontu i bpolaitíocht na hÍoslainne agus sa saol acadúil agus sa litríocht. Is deirfiúr níos óige í leis na deartháireacha Ármann Jakobsson agus Sverrir Jakobsson, atá beirt ina nOllúna sna Daonnachtaí in Ollscoil na hÍoslainne. Is gariníon í Katrín don pholaiteoir agus don bhreitheamh Skúli Thoroddsen agus don fhile Theodóra Thoroddsen, agus gariníon leis an innealtóir agus Feisire Parlaiminte Sigurður S. Thoroddsen. Is é an file Dagur Sigurðarson a huncail mháthartha..
Comhar idirnáisiúnta
[cuir in eagar | athraigh foinse]
Bhí Katrín ina ball de na coistí seo a leanas:
- Toscaireacht ón Íoslainn chuig Tionól Parlaiminteach Chomhairle na hEorpa (ó 2017)
- Toscaireacht ón Íoslainn chuig Coistí Parlaiminteacha CSTE agus LEE (2014–2016)
- Comhchoiste Parlaiminteach AE agus an Íoslainn (Leas-Chathaoirleach 2014-2016)
- Toscaireacht ón Íoslainn chuig an gComhairle Nordach Thiar (2013–2014)
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ “Her Excellency, Katrín Jakobsdóttir, Prime Minister of Iceland Appointed Chair of the Council of Women World Leaders” (en). Council of Women World Leaders (19 Feabhra 2020). Dáta rochtana: 3 Márta 2020.
- ↑ Brandsma. “Education is Our Best Investment”. Stúdentablaðið. University of Iceland. Dáta rochtana: 15 September 2021.
- ↑ [Katrín Jakobsdóttir
- ↑ . Katrín Jakobsdóttir
- ↑ Martyn-Hemphill (30 November 2017). "An Environmentalist Is Iceland's New Prime Minister" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 20 July 2019.
- ↑ "Katrín komin með umboðið". Morgunblaðið (2 November 2017). Dáta rochtana: 2 November 2017.
- ↑ Sigurður Bogi Sævarsson (3 November 2017). "Málefnunum skipt í tvennt". Morgunblaðið. Dáta rochtana: 3 November 2017.
- ↑ "Iceland's leftist parties fail to form government". Yahoo/AFP (6 November 2017). Dáta rochtana: 13 November 2017.
- ↑ "Iceland's Left-Green leader Jakobsdóttir becomes new PM". BBC News (30 November 2017). Dáta rochtana: 30 November 2017.
- ↑ Jón Pétur Jónsson (28 November 2017). "Katrín fær stjórnarmyndunarumboðið" (is). Morgunblaðið. Dáta rochtana: 28 November 2017.
- ↑ Hardarson (2019). "Iceland: Political Developments and Data in 2018" (as en). European Journal of Political Research Political Data Yearbook 58: 132–135. doi:. ISSN 2047-8852.
- ↑ "Législatives en Islande: plus de 47 % de femmes parmi les nouveaux élus" (fr). Le Monde (26 September 2021). Dáta rochtana: 3 November 2021.
- ↑ "L'Islande aux urnes avec un casse-tête politique en vue" (fr). Ouest-France (23 September 2021). Dáta rochtana: 3 November 2021.
- ↑ "Iceland PM: Equality requires clear policy" (en). BBC News. Dáta rochtana: 7 May 2019.
- ↑ 15.0 15.1 “Þjóðaratkvæðagreiðsla um Evrópusambandsaðild ekki forgangsmál hjá Vinstri grænum” (is). Vísir. Dáta rochtana: 7 May 2019.
- ↑ 16.0 16.1 “Össur segir kjósendur VG vilja í ESB” (is). mbl.is. Dáta rochtana: 7 May 2019.
- ↑ “Katrín Jakobsdóttir” (is). Alþingi. Dáta rochtana: 9 December 2017."Katrín Jakobsdóttir". Alþingi (in Icelandic). Retrieved 9 December 2017.