John Tyndall

John Tyndall
Saol
Eolas breithe	Contae Cheatharlach, 2 Lúnasa 1820
Náisiúntacht	Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann
Bás	Surrey agus Haslemere, 4 Nollaig 1893
Áit adhlactha	St. Bartholomew's Churchyard (en)
Cúis bháis	()
Muintir
Athair	John Tyndall
Céile/Céilí	Louisa Charlotte Tyndall (en) ; Louisa Charlotte Tyndall (en) (Feabhra 29, 1876 -
Oideachas
Alma mater	Ollscoil Marburg
Stiúrthóir tráchtais	Michael Faraday
Teangacha	an Béarla
Gairm
Gairm	fisiceoir, glaciologist (en) , sléibhteoir, cumadóir, fealsamh, scríbhneoir agus múinteoir ollscoile
Fostóirí	Institiúid Ríoga
Duaiseanna	Comhalta den Chumann Ríoga ; Royal medal (1853) ; Rumford Medal (1864) ; honorary doctor of the University of Edinburgh (1867) ; Bakerian Lecture (1881, 1864, 1861, 1855)
Ballraíocht	Royal Academy (en) ; Acadamh Ríoga na Sualainne um Eolaíocht; An Cumann Ríoga; Acadamh Eolaíochtaí na Gearmáine, Leopoldina; Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL; Acadamh Eolaíochtaí agus Daonnachtaí na Baváire

Fisicí a saolaíodh i Leithghlinn an Droichid, Contae Cheatharlach, ab ea John Tyndall (2 Lúnasa 1820 - 4 Nollaig 1893). Ball den tSeirbhís Ordanáis in Éirinn (1839) agus Sasana (1842), ina innealtóir iarnróid (1844-1847). Ceapadh ina Chomhalta den Chumann Ríoga é i 1852, ina ollamh san Institiúid Ríoga i 1853. Ba chomhghleacaí ansin le Michael Faraday é, agus tháinig sé i gcomharbacht air mar stiúrthóir (1867). Rinne sé taighde suntasach ar an iliomad ábhar tábhachtach, ina measc iompar criostal i réimse maighnéadach is faoi bhrú, radaíocht teasa, teocht is radaíocht na gréine, na himoibrithe idir solas na gréine agus na gáis san atmaisféar, agus scaipeadh solais le páirteagail san atmaisféar. Mhínigh sé cén fáth go bhfuil an spéir gorm, agus an iarmhairt cheaptha teasa (iarmhairt an teach gloine) san atmaisféar de thoradh an dé-ocsaíd charbóin ann. Thaispeáin sé go bhfuil páirteagail deannaigh is páirteagail bheo san aer, agus thug isteach iarmhairt Tyndall is scaipeadh Tyndall. Chabhraigh sé le bunú an iris cháiliúil eolaíochta Nature (An Dúlra) i 1869. Ceannródaí sa scríbhneoireacht eolaíochta do ghnáthdaoine. Scríobh sé beathaisnéis Faraday, Faraday as a Discoverer (Faraday mar Fhionnachtaí, 1868), Glaciers of the Alps (Oighearshruthanna na nAlp, 1860) agus Fragments of Science for Unscientific People (Blúirí Eolaíochta do Dhaoine gan Eolaíocht, 1871).