Jump to content

James Hutton

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaJames Hutton

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith3 Meitheamh 1726 (Iúlach)
Dún Éideann (Ríocht na Breataine Móire)
Bás26 Márta 1797
70 bliana d'aois
Dún Éideann (Ríocht na Breataine Móire)
Siocair bháisBás nádúrtha
Áit adhlacthaGreyfriars Kirkyard (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síOllscoil Dhún Éideann
Ollscoil Leiden
Ollscoil Pháras
An Ardscoil Ríoga Cuir in eagar ar Wikidata
Comhairleoir dochtúireachtaColin Maclaurin
Áit chónaitheRíocht na Breataine Móire
Teanga dhúchaisBéarla
Gníomhaíocht
Réimse oibreGeolaíocht, talmhaíocht agus meitéareolaíocht
Gairmgeolaí, tionsclaí, feirmeoir, meitéareolaí, dochtúir leighis Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de
Mac/iníon léinn de chuidColin Maclaurin agus Guillaume-François Rouelle
Faoi thionchar
TeangachaBéarla
Teaghlach
Duine muintearthaJohn Hutton Balfour (col seisir)
Isaac Bayley Balfour (second cousin once removed descending (en) Aistrigh) Cuir in eagar ar Wikidata

Find a Grave: 74950610 Cuir in eagar ar Wikidata

Geolaí a rugadh agus a d'éag i nDún Éideann ab ea James Hutton (3 Meitheamh sa tseanstíl (nó 15 Meitheamh sa nuastíl) 172626 Márta 1797). Leag a leabhar cáiliuil A Theory of the Earth (Teoiric den Domhan, 1795) bunsraith na geolaíochta nua-aoisí.[1]

Chuir Hutton an smaoineamh chun cinn gur féidir cianstair an domhain fhisiciúil a thuiscint as fianaise i gcarraigeacha an lae inniu. Trína staidéar ar ghnéithe i dtírdhreach agus cóstaí a chuid ísealchríocha dúchasacha in Albain, mar shampla Salisbury Crags nó Rubha Siccar, d'fhorbair sé an teoiric nach bhféadfadh gnéithe geolaíochta a bheith statach ach go ndearnadh claochlú leanúnach orthu thar thréimhsí fada éiginnte. As seo d'áitigh sé, agus é ar aon intinn le go leor geolaithe luath eile, nach bhféadfadh an Domhan a bheith óg. Bhí sé ar dhuine de na moltóirí ba luaithe de choincheap ar tugadh an t-aonfhoirmeachtachas air sna 1830idí. Sé sin an eolaíocht a mhíníonn gnéithe de screamh an Domhain mar thoradh ar phróisis nádúrtha leanúnacha thar an scála geolaíoch. Chuir Hutton teoiric ar aghaidh freisin maidir system of the habitable Earth, a mholadh meicníocht dhiasaíochc chun an domhan a choinneáil oiriúnach go deo do dhaoine, iarracht luath chun prionsabal na hantrapachta de chineál amháin a leagan amach.


  1. Hussey, Matt (2011). "James Hutton". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 355.