Iabairiú

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Jabiru)
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoIabairiú
Jabiru mycteria Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
Réise sciathán245 cm Cuir in eagar ar Wikidata
Meánlíon in ál3.2 Cuir in eagar ar Wikidata
Stádas caomhnaithe
Speiceas is lú imní
UICN22697710 Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
For-ríochtEukaryota
RíochtAnimalia
FíleamChordata
AicmeAves
OrdCiconiiformes
FineCiconiidae
TreibhLeptoptilini
GéineasJabiru
SpeiceasJabiru mycteria Cuir in eagar ar Wikidata
(Lichtenstein, 1819)
Ainmníocht
An chéad ainm Laidine a bhí airCiconia mycteria Cuir in eagar ar Wikidata
Léarscáil de raon an tacsóin

Cuir in eagar ar Wikidata

Storc mór is ea an iabairiú (Laidin: Jabiru mycteria),[1] a fhaightear i Críocha Mheiriceá ó Mheicsiceo go dtí an Airgintín, ach amháin siar ó na hAindéis. Bíonn sé ag fánaíocht thart sna Stáit Aontaithe uaireanta, go hiondúil i dTexas, ach tuairiscítear é a bheith chomh fada ó thuaidh le Mississippi. Thar aon áir eile bíonn se ar fáil i réigiún Phantanal na Brasaíle agus i réigiún Oirthear Chaco i bParagua. Is é an t-aon bhall den ghéineas Jabiru. Tagann an t-ainm ón teanga Tupi-Guaraní agus ciallaíonn sé "muineál ata".

Tacsanomaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rinne Hinrich Lichtinstéin cur síos ar an iabairiú i 1819. Baineadh úsáid as an ainm jabiru freisin le haghaidh dhá éan eile de ghéineas ar leith: storc píbdhubhl (Ephippiorhynchus asiaticus ), ar a dtugtar "jabiru" go coitianta san Astráil ; agus uaireanta freisin do storc Seineagálach (Ephippiorhynchus senegalensis ) na hAfraice Fho-Shahárach . Go háirithe, creidtear go léiríonn iairiglif Éigipteach G29 Ghardiner, an E. senegalensis, agus uaireanta tugtar "jabiru" air i liostaí na n-iairiglifí mar "jabiru" Creidtear gurb iad an Ephippiorhynchus na col ceathracha beo is gaire don iabairiú, rud a thugann le fios gur de bhunadh an tSean-Domhain don speiceas.[2]

D’fhéadfadh gur in iabairiú i ndáiríre, an ghéineas stiorca iontaise atá beartaithe Prociconia ón Phléisticéineach Déanach. Fuarthas speiceas iontaise d'iabairiú i bhFoirmiú an Phléicéinigh Luaith sa bhFoirmíocht Codore in aice le Urumaco, Veiniséala.[3]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. “Jabiru mycteria” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-05-22.
  2. Hancock & Kushan, Storks, Ibises and Spoonbills of the World.
  3. Walsh (2008). "The first Cenozoic fossil bird from Venezuela". Paläontologische Zeitschrift 82 (2): 105–112. doi:10.1007/bf02988402.