Inis Mór
![]() | ||||
Cineál | Oileán | |||
---|---|---|---|---|
Cuid de | Oileáin Árann | |||
Suíomh geografach | Oileáin Árann | |||
Logainm.ie | 938 | |||
Suíomh | ||||
Stát ceannasach | Éire | |||
Cúige Éireannach | Cúige Chonnacht | |||
Contae in Éirinn | Contae na Gaillimhe | |||
| ||||
Farraige | Cuan na Gaillimhe | |||
Tréithe | ||||
Airde | 123 m | |||
Toisí | 38 (![]() ![]() | |||
Tugtar Inis Mór[1] go minic ar an oileán is mó de chuid Oileáin Árann amach ó chósta na Gaillimhe (i gContae na Gaillimhe) in iarthar na hÉireann. Is é Árainn ainm oifigiúil an oileáin, agus is é 'Árainn' freisin is mó a thugann muintir Oileáin Árann féin ar an oileán sin. Bunaithe ar 'Inishmore' an Bhéarla - leagan a cumadh sa 19ú céad - a tháinig an leagan truaillithe Gaeilge 'Inis Mór' chun cinn.
Tá Cill Rónáin, an baile measartha amháin atá ar an oileáin, tuairim agus 50 ciliméadar siar as cathair na Gaillimhe.




An Ghaeilge ar Inis Mór[cuir in eagar | athraigh foinse]
Cé nach bhfuil An Ghaeilge chomh láidir ar Inis Mór 's atá sí ar Inis Oírr agus Inis Meáin, tá an Ghaeilge fós mar theanga an phobail ar Inis Mór. I ndaonáireamh 2016 fuarthas amach go bhfuil Gaeilge ag 81.3% de mhuintir an oileáin agus go labhraíonn 58.7% den ndaonra an Ghaeilge go laethúil.
Áitritheoirí aithnidiúla[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Naomh Éanna, misinéir na luath-Chríostaíochta (básaíodh t. 530).
- Maura Derrane, láithreoir teilifíse de chuid RTE (rugadh 1970).
- Bridget Dirrane, bean a raibh céad slánaithe aici.
- Máirtín Ó Direáin, file Gaeilge (1910-1988).
- Liam Ó Flaithbheartaigh, scríbhneoir, (1896–1984).
- Mahon mac Turlough Mantach Ó Briain, Taoiseach Árann, (básaíodh 1565).
- Murrough mac Toirdelbach Ó Briain, Taoiseach Árann, (1575 - 1588).
- Pat Mullen, aisteoir agus scríbhneoir (1901- t.1976).
- Breandán Ó hEithir, scríbhneoir agus craoltóir, (1930–1990).
- Murrough na dTuadh Ó Flaithbheartaigh, Taoiseach Iar-Chonnachta, (1569-1593).
- Ceannanach, misinéir na luath-Chríostaíochta (490-500?)
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ “Inis Mór/Inishmore | logainm.ie” (ga). Bunachar Logainmneacha na hÉireann (Logainm.ie). An Coimisiún Logainmneacha. Dáta rochtana: 2023-06-22.
![]() | Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |