Iarnród Éireann

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Sonraí EagraíochtaIarnród Éireann
lang=ga
Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
Cineálcomhlacht iarnróid Cuir in eagar ar Wikidata
Foirm dlícuideachta chomhstoic Cuir in eagar ar Wikidata
Foirm dlí
Dáta a bunaíodh2 Feabhra 1987
Gníomhaíocht
TáirgeInterCity (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Ball deInternational Mainline Rail Benchmarking Group (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Rialachas corparáideach
Ceanncheathrú
ÚinéirRialtais na hÉireann Cuir in eagar ar Wikidata
Úinéir de
Dublin Connolly DART station (en) Aistrigh
Stáisiún Dhurlais
Stáisiún Bhaile Mhic Andáin
Stáisiún Thiobraid Árann
Cill Fhionntain
Stáisiún Rinn na Mara
Stáisiún na Sceirí
Stáisiún Dhumhach Thrá
Stáisiún Chuas an Ghainimh agus Ghlas Tuathail
Stáisiún Thulach Mhór
Stáisiún Chill Mhantáin
Stáisiún Bhaile Uí Choileáin
Stáisiún Bhaile an Droichid
Stáisiún Phluincéid
Trans-Dublin (en) Aistrigh
Stáisiún Uí Annracháin, Loch Garman
Stáisiún Mhóta
Stáisiún Dhroichead Eoin
Na Solláin agus An Nás
Stáisiún Ros Eó agus Lusca
Stáisiún Mhainistir na Corann
Stáisiún an Aonaigh
Stáisiún Ollpháirc Bhóthar na hUaimhe
Stáisiún Mhaigh Nuad
Stáisiún Luimnigh
Stáisiún Ollpháirc M3
Stáisiún Chnoc an tSalainn agus Bhaile na Manach
Stáisiún an Droichid Nua
Stáisiún Chúil an tSúdaire
Stáisiún Thrá Ros Láir
Stáisiún Chalafort Ros Láir
Stáisiún Phort Laoise
Stáisiún Ros Comáin
Stáisiún Phort Mearnóg
Stáisiún Ráth Droma
Stáisiún Léim an Bhradáin Confaí
Stáisiún Cheann Poill
Commuter (en) Aistrigh
Stáisiún Mhullach Íde
Stáisiún Uí Chonghaile
Stáisiún na bPiarsach, Baile Átha Cliath
Stáisiún Pharáid Sydney
Stáisiún an Longfoirt
Stáisiún Heuston
Stáisiún Cheannt
Stáisiún Bhré
Stáisiún Dug na Canálach Móire
DART Faoi Thalamh
Dublin–Sligo railway line (en) Aistrigh
Stáisiún Bhóthar Chluain Tarbh
Stáisiún Ráth Eanaigh
Stáisiún Bhaile Hearmann
Stáisiún Chill Easra
Stáisiún Mhainistir Eimhín
Stáisiún Bhéal an Átha
Stáisiún Chaisleán an Bharraigh
Stáisiún Dhroim Conrach
Stáisiún Dún Dealgan Uí Cleirigh
Stáisiún an Teampaill Mhóir
Stáisiún Chora Droma Rúisc
Stáisiún Sheanchille
Stáisiún Thrá Lí
Stáisiún Sheáin Mhic Dhiarmada
Stáisiún Baile Brigín
Stáisiún Chluain Meala
Stáisiún Shráid na Teamhrach
Stáisiún Mhic Dhonnchadha
Stáisiún Bhaile Átha an Rí
Stáisiún Bhóthar Lansdún
Stáisiún na gCloch Liath
Stáisiún Chill Bharróg
Limerick–Rosslare railway line (en) Aistrigh
Stáisiún traenach Léim an Bhradáin
Kishoge railway station (en) Aistrigh
Stáisiún Chnocán an Éin Fhinn
Stáisiún na Carraige Duibhe
Stáisiún Bhaile an Bhóthair
Stáisiún Chois Bá
Stáisiún Bhéal Átha hAmhnais
Stáisiún Bhaile an Mhóta
Stáisiún Bhéal Átha na Slua
Stáisiún Mhainistir na Búille
Stáisiún na Cathrach
Stáisiún Charraig Thuathail
Stáisiún Chaisleán Cnucha
Droichead Broome
Stáisiún Charraig an Ló
Stáisiún Cheatharlach
Stáisiún Charraig na Siúire
Stáisiún an Chaisleáin Riabhaigh
Stáisiún Bhaile Uí Bhróithe
Stáisiún Bhaile Átha Luain
Lavistown Loop Line (en) Aistrigh
Mosney railway station (en) Aistrigh
Oranmore railway station (en) Aistrigh
InterCity (en) Aistrigh
Dublin–Navan railway line (en) Aistrigh
Dunleer railway station (en) Aistrigh
Stáisiún Áth Tíomáin
Stáisiún Mhuine Bheag
Gabhal Luimnigh
Stáisiún Bhaile an Ásaigh
Stáisiún Bhaile Átha Í
Phoenix Park Tunnel (en) Aistrigh
Stáisiún an Inbhir Mór
Stáisiún Bhaile Adaim
Stáisiún Ard Raithin
Stáisiún na hInse
An Pháirc Thiar agus Gort na Síliní
Stáisiún Chlóirthigh
Stáisiún Ghuaire
Stáisiún Baile Mhic Gormáin
Stáisiún Pháirc Hans
Stáisiún Ghleann na gCaorach
Stáisiún Fhóta
Stáisiún Bhéal Easa
Stáisiún Inis Córthaidh
Collchoill agus Cill Droichid
Stáisiún Ghabhal Bhinn Éadair agus Dhomhnach Míde
Stáisiún Chill Dara
Stáisiún Chill Airne
Stáisiún Bhinn Éadair
Stáisiún Chill Iníon Léinín
Stáisiún Chill Chomghaill
Stáisiún Chill Choca
Christchurch railway station, Dublin (en) Aistrigh
Stáisiún Inse
Stáisiún Mheathas Troim
Stáisiún an Chóibh
Stáisiún Chloch Shiurdáin
Stáisiún Chúil Mhuine
Stáisiún Chluain Saileach
Cluain Dolcáin/Cnoc an Fhuaráin
Stáisiún Chluain Ghrífín
Stáisiún an Bhóthair Bhuí
Stáisiún Chúil Mhín
Stáisiún Dheilginse
Stáisiún Droichead Átha Mac Giolla Bhríde
Stáisiún Dhún Laoghaire/Í Mhealláin
Stáisiún Cheannt
Stáisiún Dhromad
Stáisiún Dhomhnach Bat
Stáisiún Dhún Búinne
Stáisiún Dugthailte Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh gréasáinirishrail.ie Cuir in eagar ar Wikidata
Facebook: iarnrodeireann Twitter: irishrail Instagram: irishrail Youtube: UCUv0raC9nFgwRy639qisrUw Cuir in eagar ar Wikidata

Comhlacht iarnróid in Éirinn is ea Iarnród Éireann (IÉ; Béarla: Irish Rail). Déanann IÉ freastal ar níos mó ná céad stáisiúin i 23 chontae i bPoblacht na hÉireann (gach contae i Mumha, Laighean, agus Connacht) agus trí chontae i dTuaisceart Éireann (Contae an Dúin, Contae Ard Mhacha agus Contae Aontroma). Na seirbhísí a sholáthraíonn sé ná Intercity (Idir-chathair), Commuter (Comaitéar) agus DART (traenacha leictreacha i gContaetha Átha Cliath agus Chill Mhantáin).

Aicme 201 Inneal Traenach Uí General Motors 3,200hp Uimhir 215

Suas go dtí 2013, ba í Éire an t-aon stát san Aontas Eorpach nár cuireadh an Treorach AE 91/440 agus reachtaíocht eile cosúil i bhfeidhm. Séard i gceist leis an dtreorach ná riar an bonneagar Iarnróid agus an tseirbhís traenach a scaoil óna gcéile, ionas go mbeidh an bonneagar insroichte go bpoiblí agus é a bheith faoi riar ag comhlacht neamhspleách príobháideach. Ba bhaint ó dhualgas ar thaobh rialtas na hÉireann é neamh ard a thug siad ar an reachtaíocht seo, agus mar sin i 2012, rinneadh comhcomharliú faoi athstruchtúrú a dhéanamh ar Iarnród Éireann. Tháinig an comhchomhairle chun deireadh ar 14 Márta 2013, nuair a bheartaítear riar an bonneagar Iarnróid a bheith de stiúradh ag dhá chomhlachtaí: riar an Iarnróid agus bainistíocht den bonneagar.[1]

Eagraíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Aicme 071 Inneal Traenach Uí General Motors Uimhir 086 T

Thart fá an t-am a bhunaíodh an comhlacht, tugtar an t-ainm "Irish Rail" orthu féin agus d'uchtaigh siad siombail "na cheithre Iarnróid". I 1994, bheartaigh an comhlacht an leagann Gaeilge den ainm a tharraing anuas agus í a chuir chun tosaigh ina mbranda comhlachta. De bharr sin chumadh siombail nua, giorraithe go "IÉ". Áfach, d'fhán an dá leagann theangach mar bhall den ainm oifigiúil ("Iarnród Éireann - Irish Rail"). I 2013, tarraingítear branda dátheangach anuas.

Tá seirbhísí traenach scartha i gceithre láithreacha réigiúnacha:

- Seirbhísí ó thuaidh agus soir faoi riar ag Stáisiún Uí Chonghaille (An tSeirbhís ó thuaidh thoir go dtí Sligeach san áireamh)
- Seirbhísí ó dheas agus thoir faoi riar ag Stáisiún Heuston
Aicme 29000 traein Uí CAF

Stoc rolla i bhfeidhm ag Iarnród Éireann[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá méíd na traenloingeas ar chomhaireamh 547 gCarráistí (gan an tSéirbhis Enterprise a thógáil san áireamh)

  • 256 charráistí mar bhaill ag na seirbhísí Idirchathrach
  • 148 gcarráistí mar bhaill ag na seirbhísí Commaitéir
  • 134 charráistí mar bhaill ag na seirbhísí Méarlíne Átha Cliath (DART)
  • 28 gcarráistí mar bhaill ag an Enterprise ó thuaidh go dtí Béal Feirste

Traeinloingeas Idirchathrach agus an Enterprise

  • IE Aicme 201 Inneal Traenach
  • IE Aicme 22000 Aanod Iolrach Díosal
  • Mark 4
  • Aonad Traenach Uí De Dietrich

Traeinloingeas Commaitéir Stoc láithreach

  • IE Aicme 2600 Aanod Iolrach Díosal
  • IE Aicme 2800 Aanod Iolrach Díosal
  • IE Aicme 29000 Aanod Iolrach Díosal

Iar-stoc

  • IE Aicme 2700 Aanod Iolrach Díosal
  • IE Aicme 2750 Aanod Iolrach Díosal

Traeinloingeas láithreach[cuir in eagar | athraigh foinse]

 Aicme  Íomha Cineál  Uas-luas   Méid na traenloingis   Seirbhisí freastalte   Bliain an tionscnaimh 
 mph   km/h 
Aicme 071 Inneal Traenach Díosal 90 145 18 Baile Átha Cliath-An Uaibh seirbhís lasta 1976
Aicme 8100 (Aicme 8300) Aanod Iolrach Leictreach 62 100 38 (40 roimhe) Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART) 1984
Marc 3 Belfast Central (3) Feain Gineadóra 100 160 4 Baile Átha Cliath-Béal Feirste (Enterprise) 1980
(Athchóirithe i 2009)
Aicme 2600 Aanod Iolrach Díosal 70 110 16 (17 roimhe) Seirbhísí Comaitéire Chorcaí 1994
Aicme 201 Inneal Traenach Díosal 100 160 32 Baile Átha Cliath-Corcaigh, Baile Átha Cliath-Béal Feirste (Enterprise) 1994-1995
Stoc rolla Ó De Dietrich Belfast Central (1) Carráistí Paisinéirí 90 145 28 Baile Átha Cliath-Béal Feirste (Enterprise) 1996
Aicme 2800 Aanod Iolrach Díosal 75 120 8 Corcaigh & Luimneach Seirbhíse Comaitéire 2000
Aicme 8500 Aanod Iolrach Leictreach 70 110 4 Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART) 2001
Aicme 8510 Aanod Iolrach Leictreach 70 110 3 Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART) 2002
Aicme 29000 Aanod Iolrach Díosal 75 120 29 Baile Átha Cliath-Calafort Ros Láir, An tSeirbhís Comaitéire Bhaile Átha Cliath 2003-2005
Aicme 8520 Aanod Iolrach Leictreach 70 110 10 Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART) 2004
Marc 4 Carráistí Paisinéirí 125 200 67 Baile Átha Cliath-Corcaigh 2006
Feain an thiománe
Aicme 22000 Aanod Iolrach Díosal 100 160 Sraith 28 3-gcarráiste, 25 4-charráiste & 10 5-carráiste Corcaigh-Trá Lí, Baile Átha Cliath-Corcaigh, Gaillimh, Luimneach, Calafort Ros Láir, Sligeach, Loch Garman, Cathair na Mart (Calafort an Iarthair) 2007-2011

An traeinloingeas sa todhchaí[cuir in eagar | athraigh foinse]

De thoradh an bhorrtha in úsáid na dtraenacha thar roinnt bliana, tá scéim ar bun ag IÉ níos mó feithiclí a chur chun seirbhíse. Faoi láthair, reáchtáileann IÉ seirbhísí Mearlíne Átha Cliath (DART) a seit traenach ar 6 charráistí ar a laghad fad is atá dtraeinloingeas SIIC (Seirbhís Iarnróid Idir Cathrach) uilig curtha chun seirbhíse. Feasta, cuirfear scéim cennachán cumtha ag IÉ i bhfeidhm agus tarraingneofar anuas SIIC nua - ceannachán de 41 charráistí le seachadadh i 2021 ar dtús, lena dtarraingítear 3 thraenacha nua anuas chun seirbhíse agus an fuílleach in úsáid le haghaidh leathnú na gcarráistí traenacha eile go hidirmheánach. Freisin, tá sprioc déanta ag IÉ athsholáthair iomlán a dhéanamh ar thraeinloingeas Mearlíne Átha Cliath fad is atá an leathnú gréasán traenach ar bun. Beidh an creat Mearlíne Átha Cliath pleanáilte ag soláthar suas le 600 feithiclí ar sheit traenacha de 4 agus 8 (g)c(h)arráistí, lena bheidh leath dóibh ina dtraenacha AIL (Aonad Iolrach Leictreach) agus an leath eile ina dtraenacha ACIL (Aonad Cadhnra Iolrach Leictreach).

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]