Iarnród Éireann

Iarnród Éireann
	;
Sonraí
Cineál	comhlacht iarnróid
Foirm dlí	cuideachta chomhstoic
Stair
Dáta a bunaíodh	2 Feabhra 1987
Gníomhaíocht
Táirge	InterCity (en)
Ball de	International Mainline Rail Benchmarking Group (en)
Rialachas corparáideach
Ceanncheathrú	Baile Átha Cliath, Éire;
Úinéir	Rialtais na hÉireann
Úinéir de	Dublin Connolly DART station (en) ; Stáisiún Bhaile Mhic Andáin ; Stáisiún Thiobraid Árann ; Stáisiún Thulach Mhór ; Stáisiún Dhurlais ; Stáisiún na Sceirí ; Cill Fhionntain ; Stáisiún Rinn na Mara ; Stáisiún Dhumhach Thrá ; Stáisiún Phluincéid ; Stáisiún Uí Annracháin, Loch Garman ; Stáisiún Bhaile an Droichid ; Stáisiún Dhroichead Eoin ; Stáisiún Chill Mhantáin ; Stáisiún Bhaile Uí Choileáin ; Stáisiún Mhóta ; Trans-Dublin (en) ; Stáisiún Cheann Poill ; Stáisiún Chuas an Ghainimh agus Ghlas Tuathail ; Stáisiún Chnoc an tSalainn agus Bhaile na Manach ; Stáisiún an Aonaigh ; Stáisiún Ollpháirc Bhóthar na hUaimhe ; Stáisiún an Droichid Nua ; Stáisiún Mhainistir na Corann ; Stáisiún Ollpháirc M3 ; Stáisiún Mhaigh Nuad ; Na Solláin agus An Nás ; Stáisiún Phort Laoise ; Stáisiún Phort Mearnóg ; Stáisiún Chalafort Ros Láir ; Stáisiún Ros Eó agus Lusca ; Stáisiún Chúil an tSúdaire ; Stáisiún Thrá Ros Láir ; Stáisiún Ráth Droma ; Stáisiún Ros Comáin ; Stáisiún Luimnigh ; Stáisiún Mhainistir Eimhín ; Stáisiún Sheanchille ; Stáisiún Uí Chonghaile ; Stáisiún na bPiarsach ; Stáisiún Bhré ; Stáisiún Mhullach Íde ; Stáisiún Heuston ; Stáisiún Pharáid Sydney ; Stáisiún an Longfoirt ; Stáisiún Bhóthar Chluain Tarbh ; Stáisiún Bhaile Hearmann ; Dublin–Sligo railway line (en) ; Limerick–Rosslare railway line (en) ; Stáisiún Dug na Canálach Móire ; DART Faoi Thalamh ; Stáisiún Chill Easra ; Stáisiún Ráth Eanaigh ; Commuter (en) ; Stáisiún Cheannt ; Stáisiún Sheáin Mhic Dhiarmada ; Stáisiún Dún Dealgan Uí Cleirigh ; Stáisiún an Teampaill Mhóir ; Stáisiún Baile Brigín ; Stáisiún Dhroim Conrach ; Stáisiún Thrá Lí ; Stáisiún Chora Droma Rúisc ; Stáisiún Bhéal an Átha ; Stáisiún Bhaile Átha an Rí ; Stáisiún na gCloch Liath ; Stáisiún Mhic Dhonnchadha ; Stáisiún Chaisleán an Bharraigh ; Stáisiún Chluain Meala ; Stáisiún Shráid na Teamhrach ; Stáisiún Chill Bharróg ; Stáisiún Bhóthar Lansdún ; Ceantar na nDugaí ; Stáisiún Léim an Bhradáin Confaí ; Stáisiún na hInse ; Stáisiún na Carraige Duibhe ; Stáisiún Bhaile an Bhóthair ; Stáisiún Mhainistir na Búille ; Stáisiún Chnocán an Éin Fhinn ; Stáisiún Bhaile an Mhóta ; Stáisiún Chois Bá ; Stáisiún Bhéal Átha hAmhnais ; Stáisiún Bhéal Átha na Slua ; Droichead Broome ; Stáisiún Cheatharlach ; Stáisiún Chaisleán Cnucha ; Stáisiún an Chaisleáin Riabhaigh ; Stáisiún na Cathrach ; Stáisiún Charraig Thuathail ; Stáisiún Charraig na Siúire ; Stáisiún Charraig an Ló ; An Pháirc Thiar agus Gort na Síliní ; Stáisiún Bhaile Uí Bhróithe ; Stáisiún Bhaile Átha Luain ; Lavistown Loop Line (en) ; Mosney railway station (en) ; Oranmore railway station (en) ; InterCity (en) ; Dublin–Navan railway line (en) ; Dunleer railway station (en) ; Stáisiún Áth Tíomáin ; Stáisiún Mhuine Bheag ; Gabhal Luimnigh ; Stáisiún Bhaile an Ásaigh ; Stáisiún Bhaile Átha Í ; Phoenix Park Tunnel (en) ; Stáisiún an Inbhir Mór ; Stáisiún Bhaile Adaim ; Stáisiún Ard Raithin ; Stáisiún traenach Léim an Bhradáin ; Christchurch railway station, Dublin (en) ; Cluain Dolcáin/Cnoc an Fhuaráin ; Stáisiún Baile Mhic Gormáin ; Stáisiún Pháirc Hans ; Collchoill agus Cill Droichid ; Stáisiún Ghuaire ; Stáisiún Bhéal Easa ; Stáisiún Ghleann na gCaorach ; Stáisiún Fhóta ; Stáisiún Bhinn Éadair ; Stáisiún Chill Chomghaill ; Stáisiún Chill Airne ; Kishoge railway station (en) ; Stáisiún Ghabhal Bhinn Éadair agus Dhomhnach Míde ; Stáisiún Chill Dara ; Stáisiún Chill Choca ; Stáisiún Chill Iníon Léinín ; Stáisiún Chlóirthigh ; Stáisiún Inis Córthaidh ; Stáisiún an Bhóthair Bhuí ; Stáisiún Chloch Shiurdáin ; Stáisiún Chúil Mhuine ; Stáisiún Chúil Mhín ; Stáisiún an Chóibh ; Stáisiún Chluain Ghrífín ; Stáisiún Chluain Saileach ; Stáisiún Inse ; Stáisiún Cheannt ; Stáisiún Dhomhnach Bat ; Stáisiún Dhún Laoghaire/Í Mhealláin ; Stáisiún Mheathas Troim ; Stáisiún Dheilginse ; Stáisiún Droichead Átha Mac Giolla Bhríde ; Stáisiún Dhún Búinne ; Stáisiún Dhromad ; DART
Codanna	Dublin–Navan railway line (en)
Suíomh gréasáin	https://www.irishrail.ie/

Comhlacht iarnróid in Éirinn is ea Iarnród Éireann (IÉ; Béarla: Irish Rail). Déanann IÉ freastal ar níos mó ná céad stáisiúin i 23 chontae i bPoblacht na hÉireann (gach contae i Mumha, Laighean, agus Connacht) agus trí chontae i dTuaisceart Éireann (Contae an Dúin, Contae Ard Mhacha agus Contae Aontroma). Na seirbhísí a sholáthraíonn sé ná Intercity (Idir-chathair), Commuter (Comaitéar) agus DART (traenacha leictreacha i gContaetha Átha Cliath agus Chill Mhantáin).

Suas go dtí 2013, ba í Éire an t-aon stát san Aontas Eorpach nár cuireadh an Treorach AE 91/440 agus reachtaíocht eile cosúil i bhfeidhm. Séard i gceist leis an dtreorach ná riar an bonneagar Iarnróid agus an tseirbhís traenach a scaoil óna gcéile, ionas go mbeidh an bonneagar insroichte go bpoiblí agus é a bheith faoi riar ag comhlacht neamhspleách príobháideach. Ba bhaint ó dhualgas ar thaobh rialtas na hÉireann é neamh ard a thug siad ar an reachtaíocht seo, agus mar sin i 2012, rinneadh comhcomharliú faoi athstruchtúrú a dhéanamh ar Iarnród Éireann. Tháinig an comhchomhairle chun deireadh ar 14 Márta 2013, nuair a bheartaítear riar an bonneagar Iarnróid a bheith de stiúradh ag dhá chomhlachtaí: riar an Iarnróid agus bainistíocht den bonneagar.^[1]

Eagraíocht

Thart fá an t-am a bhunaíodh an comhlacht, tugtar an t-ainm "Irish Rail" orthu féin agus d'uchtaigh siad siombail "na cheithre Iarnróid". I 1994, bheartaigh an comhlacht an leagann Gaeilge den ainm a tharraing anuas agus í a chuir chun tosaigh ina mbranda comhlachta. De bharr sin chumadh siombail nua, giorraithe go "IÉ". Áfach, d'fhán an dá leagann theangach mar bhall den ainm oifigiúil ("Iarnród Éireann - Irish Rail"). I 2013, tarraingítear branda dátheangach anuas.

Tá seirbhísí traenach scartha i gceithre láithreacha réigiúnacha:

- Seirbhísí ó thuaidh agus soir faoi riar ag Stáisiún Uí Chonghaille (An tSeirbhís ó thuaidh thoir go dtí Sligeach san áireamh)
- Seirbhísí ó dheas agus thoir faoi riar ag Stáisiún Heuston

Stoc rolla i bhfeidhm ag Iarnród Éireann

Tá méíd na traenloingeas ar chomhaireamh 547 gCarráistí (gan an tSéirbhis Enterprise a thógáil san áireamh)

256 charráistí mar bhaill ag na seirbhísí Idirchathrach
148 gcarráistí mar bhaill ag na seirbhísí Commaitéir
134 charráistí mar bhaill ag na seirbhísí Méarlíne Átha Cliath (DART)
28 gcarráistí mar bhaill ag an Enterprise ó thuaidh go dtí Béal Feirste

Traeinloingeas Idirchathrach agus an Enterprise

IE Aicme 201 Inneal Traenach
IE Aicme 22000 Aanod Iolrach Díosal
Mark 4
Aonad Traenach Uí De Dietrich

Traeinloingeas Commaitéir Stoc láithreach

IE Aicme 2600 Aanod Iolrach Díosal
IE Aicme 2800 Aanod Iolrach Díosal
IE Aicme 29000 Aanod Iolrach Díosal

Iar-stoc

IE Aicme 2700 Aanod Iolrach Díosal
IE Aicme 2750 Aanod Iolrach Díosal

Traeinloingeas láithreach

Aicme	Íomha	Cineál	Uas-luas		Méid na traenloingis	Seirbhisí freastalte	Bliain an tionscnaimh
Aicme	Íomha	Cineál	mph	km/h	Méid na traenloingis	Seirbhisí freastalte	Bliain an tionscnaimh
Aicme 071		Inneal Traenach Díosal	90	145	18	Baile Átha Cliath-An Uaibh seirbhís lasta	1976
Aicme 8100 (Aicme 8300)		Aanod Iolrach Leictreach	62	100	38 (40 roimhe)	Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART)	1984
Marc 3		Feain Gineadóra	100	160	4	Baile Átha Cliath-Béal Feirste (Enterprise)	1980 (Athchóirithe i 2009)
Aicme 2600		Aanod Iolrach Díosal	70	110	16 (17 roimhe)	Seirbhísí Comaitéire Chorcaí	1994
Aicme 201		Inneal Traenach Díosal	100	160	32	Baile Átha Cliath-Corcaigh, Baile Átha Cliath-Béal Feirste (Enterprise)	1994-1995
Stoc rolla Ó De Dietrich		Carráistí Paisinéirí	90	145	28	Baile Átha Cliath-Béal Feirste (Enterprise)	1996
Aicme 2800		Aanod Iolrach Díosal	75	120	8	Corcaigh & Luimneach Seirbhíse Comaitéire	2000
Aicme 8500		Aanod Iolrach Leictreach	70	110	4	Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART)	2001
Aicme 8510		Aanod Iolrach Leictreach	70	110	3	Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART)	2002
Aicme 29000		Aanod Iolrach Díosal	75	120	29	Baile Átha Cliath-Calafort Ros Láir, An tSeirbhís Comaitéire Bhaile Átha Cliath	2003-2005
Aicme 8520		Aanod Iolrach Leictreach	70	110	10	Binn Éadair-Bré, Mullach Íde-Na Clocha Liatha (An tSeirbhís DART)	2004
Marc 4		Carráistí Paisinéirí	125	200	67	Baile Átha Cliath-Corcaigh	2006
Marc 4		Feain an thiománe	125	200	67	Baile Átha Cliath-Corcaigh	2006
Aicme 22000		Aanod Iolrach Díosal	100	160	Sraith 28 3-gcarráiste, 25 4-charráiste & 10 5-carráiste	Corcaigh-Trá Lí, Baile Átha Cliath-Corcaigh, Gaillimh, Luimneach, Calafort Ros Láir, Sligeach, Loch Garman, Cathair na Mart (Calafort an Iarthair)	2007-2011

An traeinloingeas sa todhchaí

De thoradh an bhorrtha in úsáid na dtraenacha thar roinnt bliana, tá scéim ar bun ag IÉ níos mó feithiclí a chur chun seirbhíse. Faoi láthair, reáchtáileann IÉ seirbhísí Mearlíne Átha Cliath (DART) a seit traenach ar 6 charráistí ar a laghad fad is atá dtraeinloingeas SIIC (Seirbhís Iarnróid Idir Cathrach) uilig curtha chun seirbhíse. Feasta, cuirfear scéim cennachán cumtha ag IÉ i bhfeidhm agus tarraingneofar anuas SIIC nua - ceannachán de 41 charráistí le seachadadh i 2021 ar dtús, lena dtarraingítear 3 thraenacha nua anuas chun seirbhíse agus an fuílleach in úsáid le haghaidh leathnú na gcarráistí traenacha eile go hidirmheánach. Freisin, tá sprioc déanta ag IÉ athsholáthair iomlán a dhéanamh ar thraeinloingeas Mearlíne Átha Cliath fad is atá an leathnú gréasán traenach ar bun. Beidh an creat Mearlíne Átha Cliath pleanáilte ag soláthar suas le 600 feithiclí ar sheit traenacha de 4 agus 8 (g)c(h)arráistí, lena bheidh leath dóibh ina dtraenacha AIL (Aonad Iolrach Leictreach) agus an leath eile ina dtraenacha ACIL (Aonad Cadhnra Iolrach Leictreach).

Féach freisin

Tagairtí

↑ Cursaí (1993). "Turas Na Samhlaíochta / Musical Train Journey / Léachtaí ar bord an traein idir Durlas agus Baile Átha Cliath eagraithe ag Iarnród Éireann." (ga-IE). RTÉ Archives. Dáta rochtana: 2022-08-04.

[1] Cursaí (1993). "Turas Na Samhlaíochta / Musical Train Journey / Léachtaí ar bord an traein idir Durlas agus Baile Átha Cliath eagraithe ag Iarnród Éireann." (ga-IE). RTÉ Archives. Dáta rochtana: 2022-08-04.

[1]