Flannbhuí (dath)
 | |
| Comhordanáidí speictreach | |
| Tonnfhad | 585-620 nm |
| Minicíocht | 505–480 THz |
| Comhordanáidí datha | |
| Tripléad heicsidheachúlach | #FF7F00 |
| RGB (r, g, b) | (255, 128, 0) |
| CMYK (c, m, y, k) | (0, 50, 100, 0) |
| HSV (h, s, v) | (30°, 100%, 100%) |
| Tuilleadh eolais | |
| Siombalachas | Rabhadh, an Fómhar, dúil, tine, Oíche Shamhna, príosúnaigh, Oráisteachas, creidimh na hIndia, innealtóireacht, diongbháilteacht, atrua, buanseasmhacht, soirbheachas |
Is é flannbhuí an dath idir buí agus dearg, ach is iondúil go mbaintear úsáid as an téarma oráiste ina ionad, sa lá atá inniu ann, do speictream an tsolais infheicthe. Braitheann súile an duine flannbhuí nuair a bhreathnaíonn siad solas le tonnfhad ceannasach idir thart ar 585 agus 620 nanaiméadar. I dteoiric na ndathanna traidisiúnta, is dath tánaisteach na líocha é, a tháirgtear trí buí agus dearg a mheascadh le chéile. Sa tsamhail datha Dearg-Glas-Gorm, is dath treasach é. Is é flannbhuí an 5,809ú focal is minice úsáid sa Ghaeilge. Tagann sé chun cinn uair amháin i ngach 270,537 focal.[1]
Tugtar 'dath oráiste' ar go leor torthaí agus glasraí, mar shampla cairéid, puimcíní, prátaí milse, agus oráistí, ó charaitéiní, cineál lí fótaisintéisí. Tiontaíonn na líocha seo an fuinneamh solais a ionsúnn plandaí ón nGrian go fuinneamh ceimiceach le haghaidh fás na bplandaí. Ar an gcaoi chéanna, tá dath duilleoga an fhómhair ón lí céanna tar éis an clóraifill a bainte.
San Eoraip agus i Meiriceá, léiríonn suirbhéanna gurb é flannbhuí an dath is mó a bhaineann le siamsa, an neamhghnásúil, an easdhíritheacht, an teas, an tine, an fuinneamh, an ghníomhaíocht, an chontúirt, an blas agus an dea-bholadh, séasúir an fhómhair, srl., chomh maith le bheith ina ndath náisiúnta. dath na hÍsiltíre agus an Teaghlach Oráiste. Feidhmíonn sé freisin mar dhath polaitiúil den idé-eolaíocht pholaitiúil an daonlathais Chríostaí agus formhór na bpáirtithe polaitiúla daonlathacha Críostaí. San Áise, is dath siombalach tábhachtach é sa Bhúdachas agus sa Hiondúchas.[2]
An téarma Gaeilge[cuir in eagar | athraigh foinse]
Má chuardaíonn tú “oráiste” mar dhath i de Bhaldraithe, ní bhfaighidh tú “oráiste” ach gheobhaidh tú "flannbhuí". Má chuardaíonn tú "oráiste" san Fhoclóir Gaeilge-Béarla (Ó Dónaill, 1977), gheobhaidh tú amach gur toradh é, ach ní dath é. Tá "dath oráiste", ceart go leor, ar an mbealach céanna go bhfuil "dath féir" nó "dath sneachta"..[3]Deirtear uaireanta gur 'flannbhuí' an leagan ceart ar an dath agus gurb é an toradh atá i gceist le oráiste. Mar sin féin is coitianta i bhfad oráiste anois.[4] Mar shampla, is é 'oráiste' an 3,105ú focal is minice úsáid sa Ghaeilge [5] agus is é 'flannbhuí' an 5,809ú focal, a thagann chun cinn uair amháin i ngach 72,639 focal.[6]
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Léicean flannbhuí coiteann
- Balsaimín flannbhuí
- Bríosón Seapánach flannbhuí
- Caidhp fhlannbhuí chosvialait
- Easpag flannbhuí
- Fíodóir flannbhuí
- Gainneachán flannbhuí
- Garúpach flannbhuí
- Licean duilleach flannbhuí
- Léicean flannbhuí
- Léicean flannbhuí coiteann
- Pearóid bholg-fhlannbhuí
- Síodghob liceann flannbhuí
- Stádas flannbhuí
- Fógra aimsire flannbhuí
- Uaine, bán, agus flannbhuí, (an suaitheantas náisiúnta)
- Reábhlóide Flannbhuí
- Ord Flannbhuí
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Pota Focal
- ↑ Eva Heller, Psychologie de la couleur: effets et symboliques, pp. 149–158
- ↑ Sabhal Mòr Ostaig - Ciarán Ó Duibhín - An dath é "oráiste"?
- ↑ Sabhal Mòr Ostaig - Ciarán Ó Duibhín - An dath é "oráiste"?
- ↑ [1]
- ↑ Pota Focal
 | Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |