Jump to content

Don Cheadle

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaDon Cheadle

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith29 Samhain 1964
59 bliana d'aois
Kansas City, Missouri Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Grúpa eitneachMeiriceánaigh Afracacha
Scoil a d'fhreastail sé/síArdscoil East
Institiúid Ealaíon California Cuir in eagar ar Wikidata
Teanga dhúchaisBéarla
Dath súileDúdhonn
Gníomhaíocht
Gairmaisteoir, aisteoir teilifíse, aisteoir scannáin, scríbhneoir scripte, léiritheoir teilifíse, scríbhneoir, imreoir pócair, léiritheoir scannáin, stiúrthóir scannán, aisteoir gutha Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse oibre1984 –
TeangachaBéarla
Spórtpócar Cuir in eagar ar Wikidata
Ghlac sé/sí páirt i
Global Conference 2022 Cuir in eagar ar Wikidata
Saothar
Saothar suntasach
Teaghlach
CéileBridgid Coulter (2020–) Cuir in eagar ar Wikidata
Duine muintearthaRon Kenoly (col ceathar) Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas
Síniú

IMDB: nm0000332 Allocine: 19157 Rottentomatoes: celebrity/don_cheadle Allmovie: p12587 TCM: 32871 TV.com: people/don-cheadle
Twitter: IamDonCheadle Instagram: doncheadle Musicbrainz: 54fdfff8-4370-4200-9e8d-83b4a691d3bf Cuir in eagar ar Wikidata

Is aisteoir agus scannánóir Meiriceánach é Donald Frank Cheadle Jr. (/ˈtʃiːdəl/; rugadh 29 Samhain 1964)[1]. Tá iliomad gradam faighte aige, lena n-áirítear dhá Ghradam Grammy, Gradam Tony, dhá Ghradam Golden Globe agus dhá Ghradam ón Screen Actors Guild; chomh maith leis sin, ainmníodh do Ghradam an Acadaimh é, agus 11 Ghradam Emmy freisin. Mar gheall ar a chuid ainmniúchán Emmy, Grammy, Oscar agus Tony (na gradaim “EGOT” mar a deirtear leo), tá sé ar cheann den bheagán daoine gorma a ainmníodh do na ceithre mhórghradam Mheiriceánacha seo.

Tar éis ról in Hamburger Hill (1987), agus páirt an drongadóra “Rocket” sa scannán Colors (1988), tharraing Cheadle cáil air féin sna 1990idí le rólanna in Devil in a Blue Dress (1995), Rebound: The Legend of Earl ‘The Goat’ Manigault (1996), Rosewood (1997), agus Boogie Nights (1997). D'éirigh na scannáin Out of Sight (1998), Traffic (2000), agus The Ocean's Trilogy (2001–2007) as a chomhoibriú leis an stiúrthóir Steven Soderbergh. Ainmníodh Cheadle do Ghradam an Acadaimh don Aisteoir is Fearr as an léiriú a rinne sé ar an mbainisteoir óstáin Ruandach Paul Rusesabagina sa dráma cumhachtach Hotel Rwanda (2004). Bhí sé ina chomhléiritheoir ar Crash, scannán a bhuaigh Gradam an Acadaimh don Scannán is Fearr in 2005. D'fhás a chlú ar fud an domhain lena ról mar James Rhodes/War Machine i gCruinne Chineamatach Marvel, ag tosú le Iron Man 2 (2010), ag dul in ionad Terrence Howard. Beidh an phríomhpháirt aige sa tsraith Armor Wars ar Disney+ mar chuid den saincheadúnas Marvel.

Is minic a bhíonn sé le feiceáil ar an teilifís freisin, i dtús báire le páirteanna in Night Court (1988), The Fresh Prince of Bel-Air (1990), Booker (1990) Picket Fences (1993–1995), The Bernie Mac Show (2002), agus ER (2002). Bhuaigh sé Gradam Golden Globe as a shaothar mar Marty Kaan in House of Lies (2012–2016), chomh maith le ceithre ainmniúchán do Ghradam Emmy. Ó 2019, tá an phríomhpháirt ag Cheadle sa tsraith Black Monday, agus ainmníodh do Ghradam Emmy faoi dhó é.

In 2016, bronnadh Gradam Grammy air den chéad uair, as an bhfuaimrian Miles Ahead. In 2022, bhuaigh sé Grammy den dara huair as an insint a rinne sé ar an leabhar fuaime Carry On: Reflections for a New Generation ó John Lewis; fuair sé Gradam Tony freisin don Cheoldráma is Fearr mar léiritheoir ar A Strange Loop.[2]

Rugadh Cheadle i Kansas City, Missouri do Bettye Cheadle (née North), múinteoir, agus Donald Frank Cheadle Sr., síceolaí cliniciúil. Tá deirfiúr aige, Cindy, agus deartháir, Colin. Bhog an teaghlach ó chathair go cathair nuair a bhí sé óg. D’fhreastail sé ar Bhunscoil Hartley in Lincoln, Nebraska ó 1970 go 1974.[3] Bhain Cheadle céim amach ó East High School in Denver, Colorado sa bhliain 1982. Sheinn sé sacsafón sa bhanna snagcheoil san ardscoil, chan sé i gcór, agus bhí sé gníomhach san amharclannaíocht, ag glacadh páirteanna i gceoldrámaí, i ndrámaí, agus seónna míme.[4]

D'fhreastail Cheadle ar Institiúid Ealaíon California, agus bhain sé Baitsiléir sna Mínealaíona amach san amharclannaíocht sa bhliain 1986.

Gníomhaíocht pholaitiúil

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí Cheadle i mbun feachtais chun deireadh a chur leis an gcinedhíothú in Darfur sa tSúdáin. Bhí Cheadle agus John Prendergast ina gcomhúdar ar leabhar faoin mhórcheist seo dar teideal Not On Our Watch: The Mission to End Genocide in Darfur and Beyond. In éineacht le George Clooney, Brad Pitt, Matt Damon, David Pressman agus Jerry Weintraub, bhunaigh Cheadle an tionscadal Not On Our Watch, eagraíocht a dhíríonn aird an domhain ar ainghníomhartha cogaidh chun stop a chur leo. Bronnadh Gradam BET do Dhaonchara na Bliana 2007 ar Cheadle as a chuid oibre daonnúla ar son mhuintir Darfur agus Ruanda.[5]

D’oibrigh Cheadle leis na Náisiúin Aontaithe ar cheisteanna a bhaineann le hathrú aeráide.[6] I gcomhar le Harrison Ford, chruthaigh sé sraith scannán faisnéise dar teideal Years of Living Dangerously a sholáthair tuairiscí pearsanta orthu siúd atá faoi thionchar athrú aeráide. Tá sé ar bhord comhairleach Citizens' Climate Lobby.[7]

Saol pearsanta

[cuir in eagar | athraigh foinse]

In 2008, rinneadh próifíl ar ghinealach Cheadle ar an tsraith African American Lives 2 ar PBS. Léirigh tástáil DNA gur de bhunadh Camarúnach é Cheadle.[8] Léirigh tástáil eile gur tháinig trian amháin dá chuid sinsear Afracach ón réigiún ón tSeineagáil go dtí an Libéir, tháinig beagán níos mó ná an ceathrú cuid ón réigiún Chongó-Angóla, agus tháinig an chuid eile ó iarthar na Nigéire agus Beinin.[9]

Phós Cheadle a pháirtí fadtréimhseach, ban-aisteoir agus comhréalta in Rosewood, Bridgid Coulter,[10][11] go luath in 2020. Tá an lánúin le chéile ó na 1990idí agus tá beirt leanaí acu.[12][13][14]

  1. "UPI Almanac for Friday, Nov. 29, 2019". United Press International (29 Samhain 2019). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 24 Nollaig 2019. Dáta rochtana: 11 Eanáir 2020. “…actor Don Cheadle in 1964 (age 55)”
  2. Jacobs, Julia (2022-06-12). "Tony Awards 2022 Live Updates: ‘A Strange Loop’ Wins Best Musical" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 2022-06-13.
  3. "Today's random fact: Cheadle was here" (en). JournalStar.com. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 7 Bealtaine 2018. Dáta rochtana: 26 Aibreán 2017.
  4. Campbell, Spencer (12 Lúnasa 2020). “Don Cheadle Was Once a Mime in Denver” (en). 5280. Dáta rochtana: 20 Bealtaine 2021.
  5. BET AWARDS '07: HUMANITARIAN AWARD”. BET. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2 Iúil 2012. Dáta rochtana: November 4, 2012.
  6. Don Cheadle: Protect the World's Vulnerable From Climate Change” (en). Time. Dáta rochtana: 11 Nollaig 2015.
  7. About CCL – Citizens' Climate Lobby” (en-US). Citizens' Climate Lobby. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 10 Nollaig 2015. Dáta rochtana: 5 Nollaig 2015.
  8. African American Lives 2 Profiles: Don Cheadle”. PBS. Cartlannaíodh an bunleathanach ar June 7, 2013. Dáta rochtana: 29 Márta 2013.
  9. Gates, Jr., Henry L. (2009). "In Search of Our Roots: How 19 Extraordinary African Americans Reclaimed Their Past". Dáta rochtana: 31 Iúil 2018. 
  10. Bridgid Coulter”. IMDb. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 20 Bealtaine 2019. Dáta rochtana: 2 Márta 2019.
  11. Don Cheadle's Wife Bridgid Coulter Is A Hollywood Powerhouse” (en). Bustle. Dáta rochtana: 29 Bealtaine 2021.
  12. Rice, Nicholas. “Don Cheadle Reveals He and Longtime Girlfriend Bridgid Coulter Got Married amid COVID Pandemic” (en). PEOPLE.com. Dáta rochtana: 29 Márta 2022.
  13. Don Cheadle explains why he got married to Bridgid Coulter after 28 years of dating”. CNN. Dáta rochtana: 15 Iúil 2021.
  14. Don Cheadle Married His Long-Time Partner Bridgid Coulter During the Pandemic”. The Hollywood Reporter (30 Meitheamh 2021). Dáta rochtana: 20 Meitheamh 2021.