Crundmáel Erbuilc
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Bás | 656 |
| Teaghlach | |
| Athair | Rónán mac Colmáin |
Rí na Laighean de rítheaghlach Uí Chinnsealaigh ba ea Crannmhaol Anbhoilg mac Rónáin (Sean-Ghaeilge Crundmáel Erbuilc mac Rónáin[1][2] (bás 656). Rónán mac Colmáin (bás 625), iar-rí de Síol Chormaic ba ea a athair.[3]
Ní fios go cruinn cathain a tháinig sé i gcoróin, nó sa Laighin nó Uí Chinnsealaigh. Is í an fhadhb na nach fios cé hé a athair: nó Rónán mac Colmáin, rí Laigean; nó Rónán mac Colmáin Már, rí Uí Dhúnlainge. Maraíodh a chomhainmneach, Crundmáel Bolg Luatha mac Áedo, rí Uí Chinnsealaigh, ag Cath Duma Aichir sa bhliain 628 ag Faolán mac Colmáin (bás 666) Uí Dhúnlainge, a ndearnadh rí Laigean de sa bhliain 634.[4][5] D'éirigh Crannmhaol Anbhoilg ina rí Uí Chinnsealaigh sa bhliain 647 tar éis bhás Colggen Boilg Luatha meic Crundmáele.[6]
Tugtar sa Leabhar Laighneach réimeas 30 bliain d'Fhaolán, agus is amhlaidh dá bharr gur idirshliocht é a thásc sna hannála don bhliain 666. Is níos dóichí é go bhfuair sé bás roimh an mbliain 656, nuair a thugtar do Chrannmhaol Arbhoilg ina thásc an teideal rí Laigean.[7] I nAnnála Uladh, glaoitear rí Laigean air, acu ní ghlaoitear ach rí Laigean Theas i nAnnála Tiarnaigh.[8][9]
Sinsear ba ea a mac Aodh Rón den dream leadership of the Uí Dhróna, agus sinsear na rá a mhac Fiachra den rí Laigen níos deireanaí, Aodh mac Colgan (bás 738). Lena bhean chéile Faoileann ní Shuibhne desna Déise Mumhan, bhí iníon Eithne aige a phós Failbhe mac Domhnaill Uí Bhairrche.[10]
Tháinig a dheartháir Cumascach i gcomharbacht air mar rí Uí Chinnsealaigh.[11]
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Foinsí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Corpus of Electronic Texts
- Annála Uladh
- Annála Tiarnaigh
- Leabhar Laighneach, Rig Lagen agus Rig Hua Cendselaig
- Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
- Charles-Edwards, T. M. (2000), Early Christian Ireland, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-36395-0
Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ airbolg, ar eDIL
- ↑ air-, an- (mír threise), ar eDIL
- ↑ Francis J.Byrne, Irish Kings and High-Kings, Tábla 10.
- ↑ Annála Uladh, AU 628.1
- ↑ Annála Tiarnaigh, AT 630.1
- ↑ Tugtar réimeas ceithre bliana do Chrannmhaol sa Leabhar Laighneach.
- ↑ Earráid leis an lua: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedByrne151 - ↑ AU 656.4
- ↑ AT 655.3
- ↑ T.M.Charles-Edwards, Early Christian Ireland, lch. 93
- ↑ Tugtar réimeas 16 bliain dó sa Leabhar Laighneach mar rí Uí Chinnsealaigh.