Cú Choigríche Ó Cléirigh
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1624 |
| Bás | 1664 39/40 bliana d'aois |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | údar, staraí, ginealeolaí  |
| Tréimhse oibre | (Floruit: 1624–1664) |
| Teangacha | An Ghaeilge |
Staraí Éireannach ba ea Cú Choigcríche Ó Cléirigh (Béarla: Peregrine O'Clery) (beo 1624–1664).
Beatha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Mac le Diarmaid Ó Cléirigh, ba ea Cú Choigcríche, agus mar sin ina chol seachtar le Mícheál Ó Cléirigh, a chabhraigh sé leis ag tiomsú Annála na gCeithre Máistrí.
Chreid [[Paul Walsh] áfach gur mhac é le Diarmad mac An Chosnamghaigh mhic Concoigríche mhic Dhiarmada Ó Cléirigh, a d'éag sa bhliain 1552. Deartháir le Tuthal (bás 1512) agus Giolla Riabhach (bás 1527) ba ea an Diarmaid úd. Bhí Mícheál Ó Cléirigh gaolta le Tuathail mar mhac Donnchadha mhic Uilliam mhic Thuathail.
Chreid Seán Ó Donnabháin, an chéad eagarthóir nua-aimseartha na nAnnál, gur mac le Lughaidh Ó Cléirigh, file agus staraí, cé go bhfuil amhras anois ann faoin tuairim seo.[1]
Rinne an bheirt Uí Chléirigh obair sna hannála ar na blianta 1332–1608. Scríobh Cú Choigcríche an chóip de Bheatha Aodha Rua Uí Dhomhnaill le Lughaidh Ó Cléirigh is luaite atá fós ar marthain. Scríobh sé freisin san ar Mháire deirfiúr Aodha Rua, a d'éag sa bhliain 1662, atá caomhnaithe anois sna Lámhscríbhinní Phillips ag Leabharlann Náisiúnta na hÉireann.[2]
Is dóigh gur thug Cú Choigcríche roinnt ábhair do Dhubhaltach Mac Firbhisigh, a chuir seisean arleathnach 299 i Leabhar na nGinealach isteach.
Is ea príomhshaothar féin ná Leabhar Ginealach Uí Chléirigh.
Fuair sé bás i nGort na hEilte, i nGleann Hoiste ag bun Néifinn Bhig, suite os cionn Loch Bhéal Trá. Thiomsaigh sé a leabhair dá mhic, Diarmaid agus Seaán.
Creidtear gurb iad sliochtaigh Chú Choigcríche ná muintir Uí Chléirigh as An mBreaclach, Gleann Hoiste, Buiríos Umhaill, Contae Mhaigh Eo.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Tadhg Óg Ó Cianáin
- Cú Choigcríche Ó Duibhgeannain
- Lughaidh Ó Cléirigh
- Mícheál Ó Cléirigh
- James Ussher
- Sir James Ware
- Mary Bonaventure Browne
- Dubhaltach Mac Firbhisigh
- Ruaidhrí Ó Flaithbheartaigh
- Uilliam Ó Duinnín
- Séarlas Ó Conchubhair Donn
- Seán Ó Donnabháin
- Eugene O'Curry
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Pádraig Ó Móghráin, O'Clerys in west Mayo, ll. 70–73, in Measgra i gCuimhne Mhichíl Chléirigh, eag. S. O'Brien, 1944.
- Nollaig Ó Muraíle, The Celebrated Antiquary: Dubhaltach Mac Fhirbhisigh (c.1600-1671) - His Life, Lineage and Learning,, An Sagart, Maigh Nuad, 1996, ll xix, 12, 20–1, 27, 59, 172, 176, 183, 214, 234–6, 275, 327–8; athchló 2003. ISBN 1-903896-05-3; ISSN 0790-8806.
- An Br. Angelo Mac Shamhais, OSF, Notes on Cú Choigcríche Ó Cléirigh One of the Four Masters, Cathair na Mart 2001 (Journal of the Westport Historical Society), ll. 27–44,
- Irish Leaders and Learning through the Ages, eag. Nollaig Ó Muraíle, Four Courts Press, Baile Átha Cliath, 2003. ISBN 1-85182-543-6