An Oraimis

An Oraimis
Afaan Oromoo
Cineál	teanga, macraitheanga agus teanga bheo
Úsáid
Cainteoirí dúchais	24,000,000 (2007)
Dúchasach do	Oromia Region (en) agus Oromo people (en)
Stáit	an Aetóip, an tSomáil agus an Chéinia
Aicmiú teangeolaíoch
	teanga dhaonna; teangacha Afra-Áiseacha; teangacha Cúiseacha
Tréithe
Córas scríbhneoireachta	aibítir Laidineach agus Geʽez script (en)
Cóid
ISO 639-1	om
ISO 639-2	orm
ISO 639-3	orm
Glottolog	nucl1736
Ethnologue	orm
ASCL	9206
IETF	om

Is teanga Chúiseach a labhraítear san Aetóip í an Oraimis (nó Afaan Oromo sa teanga féin), agus gaol cuiosach dlúth aici leis an tSomáilis. Is í an chéad teanga Chúiseach is mó a labhraítear ar domhan agus í an cheathrú teanga is mó a labhraítear san Afraic í (i ndiaidh na hAraibise, na Svahaílise agus na Hásaise). Go príomha, is iad na hOramaigh a labhraíonn Oramais mar theanga dúchais, agus cónaí orthu in Oromiyaa, réigiún eitneach san Aetóip. Cé go bhfuil níos mó cainteoirí Oromaise ná Amairise san Aetóip, níl stádas oifigiúil aici sa tír taobh amuigh d'Oromiyaa, ach amháin sa phríomhchathair Adas Ababa.^[1] Tá leathmhilliún cainteoirí ag an teanga sa Chéinia freisin.

Úsáidtear an Aibitír Laidineach sa teanga ón mbliain 1991 anuas. Beidh an BBC World Service ar fáil in Oraimis go luath.^[2]

Canúintí[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is cantanam canúintí í an Oraimis. Is minic nach mbíonn dhá chanúint intuigthe ag cainteoirí a chéile.

De réir an bhunachair shonraí ar líne, Ethnologue, tá ceithre chanúint mhór ag an Oraimis:

An Oraimis Theas le timpeall ceithre mhilliún cainteoir
An Oraimis Thoir le timpeall 4.5 mhilliún cainteoir
Orma le timpeall 66,000 cainteoir
An Oraimis Thiar agus Láir le timpeall 25 milliún cainteoir.

Dáileadh tíreolaíoch[cuir in eagar | athraigh foinse]

De réir dhaonáireamh na bliana 2007, bhí an Oraimis ó dhúchas ag 24,930,424 duine san Aetóip.^[3] Taispeánann an tábla seo cá bhfuil cónaí ar chainteoirí na hOraimise.


Ainm an réigiúin	Líon na gCainteoirí	Céatadán
An Aetóip^[3]
Kilil Tigrāy	3,794	0.09%
Qafar	5,552	0.4%
An Amáir	456,601	2.65%
Oromiyaa	23,495,364	87.04%
Deegaanka Soomaalida	22,696	0.51%
Benishangul-Gumuz	138,742	17.69%
Réigiún pobail an deiscirt	207,777	1.39%
Gambela	14,901	4.85%
Harari	104,263	56.86%
Adas Ababa	293,741	10.72%
Dire dawa	163,920	47.95%
An Chéinia^[4]	356900	0.92%
An tSomáil^[5]	41,600	0.37%

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

↑ https://www.journalducameroun.com/en/ethiopia-afan-oromo-to-serve-as-working-language-in-addis-official/ Curtha i gcartlann 2017-08-31 ar an Wayback Machine (en)
↑ http://www.bbc.com/news/world-asia-41389030 (en)
↑ ^3.0 ^3.1 "Statistical Tables for the 2007 Population and Housing Census of Ethiopia: Country Level" 91–92 (2007). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2012-11-13.
↑ https://www.ethnologue.com/country/KE/languages (en)
↑ https://www.ethnologue.com/country/SO/languages (en)

[1] ttps://www.journalducameroun.com/en/ethiopia-afan-oromo-to-serve-as-working-language-in-addis-official/ Curtha i gcartlann 2017-08-31 ar an Wayback Machine (en)

[2] ttp://www.bbc.com/news/world-asia-41389030 (en)

[2007census-3] 3.0 ^3.1 "Statistical Tables for the 2007 Population and Housing Census of Ethiopia: Country Level" 91–92 (2007). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2012-11-13.

[4] ttps://www.ethnologue.com/country/KE/languages (en)

[5] ttps://www.ethnologue.com/country/SO/languages (en)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]