Jump to content

An Ghréigis Phontach

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de llenguaAn Ghréigis Phontach
ποντιακά, Ποντιακόν λαλίαν agus ρωμαίικα
Cineálteanga agus teanga bheo
Canúint naan Ghréigis
Úsáid
Cainteoirí dúchais778,000 (2012)
Dúchasach doAn Mhacadóin Ghréagach, Drama Regional Unit (en) Aistrigh, Imathia Regional Unit (en) Aistrigh, Teasaloinicé agus Epirus Region (en) Aistrigh
Stáitan Ghréig, an Tuirc, an Rúis, an Asarbaiseáin, Ceanada, an tSeoirsia, an Chasacstáin, Stáit Aontaithe Mheiriceá agus an Airméin
Aicmiú teangeolaíoch
teanga dhaonna
teangacha Ind-Eorpacha
teangacha Heilléanacha
an Ghréigis
Tréithe
Córas scríbhneoireachtaan aibítir Ghréagach, Aibítir Choireallach agus aibítir Laidineach
Leibhéal leochaileachta3 cinnte i mbaol
Cóid
ISO 639-3pnt
Glottologpont1253
Ethnologuepnt
UNESCO1078
IETFpnt
Endangered languages3265

Leagan den Ghréigis atá i mbaol is ea An Ghréigis Phontach (Gréigis Phontach: Ποντιακόν λαλίαν, rómhánaithe: Pontiakón lalíanΡωμαίικα, rómhánaithe: Roméika; Gréigis: Ποντιακή διάλεκτος, rómhánaithe: Pontiakí diálektos; Tuircis: Rumca) atá dúchasach do réigiún Phontas ar chladaí theas na Mara Duibhe, oirthuaisceart na hAnatóile, agus réigiún Oirthear na Tuirce/réigiún Chugais.

Sa lá atá inniu ann tá sí á labhairt go príomha i dtuaisceart na Gréige. Gréagaigh Phontacha a thugtar ar a lucht labhartha. Níl sí comh-intuigthe go hiomlán leis an nGréigis Choiteann.[1][2][3][4]

Canúint i mbaol de chuid na Gréigise is ea an Ghréigis Phontach a labhraíonn thart ar 778,000 duine ar fud an domhain.[5] Tá go leor acu ina gcónaí sa Ghréig; ní mheastar ach 200,000-300,000 díobh sin a bheith ina gcainteoirí gníomhacha Pontánacha, áfach.[6] Cé gur i dTuaisceart na Gréige is mó a labhraítear í, labhraítear í freisin sa Tuirc, sa Rúis, sa tSeoirsia, san Airméin, agus sa Chasacstáin, chomh maith leis an diaspóra Pontach. Tugadh an chanúint go dtí an Ghréig sna 1920idí tar éis an mhalartaithe daonra idir na Gréagaigh Phontacha Chríostaí agus na Moslamaigh Thurcacha óna dtithe dúchais le linn na bliana 1923, idir an Ghréig agus an Tuirc. Mar sin féin, tá sé fós á labhairt i bpócaí de Phontas inniu, den chuid is mó ag Moslamaigh Ghréagacha Phontacha i gceantair thoir Chúige Trabzon. Tá sí scríofa go príomha sa script Ghréagach; sa Tuirc agus san Úcráin úsáidtear an script Laidine níos minice; sa Rúis agus i dtíortha iar-Shóivéadacha, úsáidtear an aibítir Choireallach.

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. Tsekouras, Ioannis (2016). “Nostalgia, Emotionality, and Ethno-Regionalism in Pontic Greek Parakathi Singing” 65–69. University of Illinois at Urbana-Champaign.
  2. Fann Bouteneff (September 2003). "Greek Folktales from Imera, Pontos". Fabula 44 (3–4): 292–312. doi:10.1515/fabl.2003.018. 
  3. Popov, Anton (2003). "Becoming Pontic: "Post-Socialist" Identities, "Transnational" Geography, and the "Native" Land of the Caucasian Greeks". Ab Imperio 2003 (2): 339–360. doi:10.1353/imp.2003.0114. 
  4. Hionidou, Violetta (November 2010). "Exiles and Pioneers: Oral Histories of Greeks Deported from the Caucasus to Kazakhstan in 1949". Europe-Asia Studies 62 (9). JSTOR: Taylor & Francis. doi:10.1080/09668136.2010.515794. JSTOR 25764696. 
  5. "Pontic". Ethnologue.
  6. "Topicalisation in Pontic Greek" (2010). Modern Greek Dialects and Linguistic Theory 4: 259–279.  Curtha i gcartlann 2023-10-24 ar an Wayback Machine