Aitéiné

Aitéiné

Cineál	bandia dia Gréagach dia Oilimpeach
Comhthéacs
I saothar	An Odaisé, Iliad, Na hAchainígh agus Hades
Miotaseolaíocht	creideamh sa tSean-Ghréig
Dáta
Inscne	baineann
Slí bheatha	dia an chogaidh, art deity (en) , dia na heagnaíochta agus dia na ceardaíochta
Cónaithe	Oilimpeas agus Sliabh Oilimpeas
Breith	Oilimpeas agus Sliabh Oilimpeas
Muintir
Máthair	Metis agus Coryphe (en)
Athair	Séas
Leanaí	Korybantes (en) agus Hygiea (en)
Siblíní	Manes
Eile
Cuid de	An Dháréag Oilimpeach
Smacht	eagna, cogadh, fíodóireacht, Potaireacht agus talmhaíocht
Siombail	Athena statue at Elis (en) agus Athena statue at Olympia (en)
Comhionann	Minéirve agus Pallas

Is pearsa bainte le mhiotaseolaíocht na Gréige agus reiligiún na Sean-Ghréige í Aitéiné nó Aitéine nó Ataene (Athena nó Athene as Béarla) ón Ghréigis.

Ainmneacha Gréagacha ar Aitéiné:

• Ἀθηνᾶ, Athēnā, nó Ἀθηναία, Athēnaia (Gréigis na hAtaice)
• Ἀθηναίη, Athēnaiē (Gréigis Eipiciúil)
• Ἀθάνα, Athānā nó Athene (Gréigis Dhórach)
• Ἀθήνη, Athēnē (Gréigis Iónach)

Is ainmfhocal dílis baininscneach í an t-ainm “Aitéiné”.

Tugtar buafhocal Pallas (nó Palas) go minic uirthi. Tugadh Palas Aitéine uirthi.

Ba í Aitéiné bandia an chogaidh, na heagnaíochta, na ceardaíochta, agus na n-ealaíon.

Siombailí Aitéiné: clogad, sleá, Aegis le Meadúsa, crann ológ.

Ba iad Séas agus Metis a tuismitheoirí. Mhaíonn foinsí éigin gur rugadh Aitéiné ó cheann Shéasa.

Mhaíonn foinsí go raibh sí ina maighdean síoraí agus ní raibh aon chlann aici.

D'fhoghlaim Proiméitéas an tabhartas tine agus eolas eile ó Aitéiné do dhaoine.

Táthar dealbh chré-umha ollmhór Aitéiné le Cath Mharatóin a chomóradh. Táthar dealbh eile Aitéiné Lemnia freisin.

Ba siad dealbha a bhí ar an tAcrapolas i dtús báire.

Séadchomhartha ársa sa Ghréig is ea an Partanón (Gréigis: παρθενών / parthenón, 'áras na maighdin' .i. 'áras na hAitéiné'. Tógadh an Partanón ar an tAcrapolas sa 5ú Céad R.C. in ómós an Bhandé Aitéiné, éarlamh chathairstát na hAithne agus rinneadh na fríosanna mar chuid de dhearadh an fhoirgnimh.

Ba é an Partanón, teampall Ataene, an t-áras ba mhó sa chathairstát, agus dealbh Ataene a bhí timpeall ar 10 méadar ar airde in aice leis. Rinne an dealbh seo é Féidias.

Is í an Aithin, nó an Ataen (Gréigis: Αθήνα, Athína), príomhchathair na Gréige agus príomhbhaile réigiún na hAtaice. Baineann an t-ainm leis an mbandia Aitéiné, cosantóir na cathrach. Meastar go bhfuil baint idir ainm na cathrach agus an bandia Aitéiné.

Bhí comórtas ann idir Aitéiné agus Poiséadón le haghaidh rialú na hAtaice. Bhuaigh Aitéiné rialú na hAtaice.

Ceaptar a bhfuil Aitéiné cosúil leis an Bhandé Rómhánach Minéirve.