Caitlín Ní Uallacháin
| Cineál | pearsantú  |
|---|---|
Is siombail mhiotasach den náisiúnachas Éireannach atá le fáil sa litríocht agus san ealaín í Caitlín Ní Uallacháin. De ghnáth, léiríonn sí Éire mar sheanbhean a dteastaíonn uaithi cúnamh ó fhir óga Éireannacha atá sásta troid agus bás a fháil chun Éire a shaoradh ó smacht na nGall. Tar éis an Chogaidh Angla-Éireannaigh, bhí sí bainteach le hArm Poblachtach na hÉireann i dTuaisceart Éireann, go háirithe le linn na dTrioblóidí.
Léirigh William Butler Yeats agus an Bhantiarna Gregory Caitlín Ní Uallacháin mar phearsa liteartha sa dráma Cathleen Ní Houlihan (1902). I measc na n-údar eile a d’úsáid Caitlín Ní Uallacháin ar bhealach éigin tá Seán Ó Cathasaigh (go háirithe in The Shadow of the Gunman) agus James Joyce, a chuir carachtair darb ainm Kathleen agus Mr. Holohan sa scéal “A Mother” (in Dubliners) chun éadomhain idé-eolaíoch féile athbheochana a léiriú.
Gnéithe ginearálta[cuir in eagar | athraigh foinse]
Léirítear Caitlín Ní Uallacháin go ginearálta mar sheanbhean gan dídean. Is minic a thugtar le fios gur amhlaidh atá an scéal toisc gur caitheadh amach as a gabháltas í, teach feirme agus “ceithre pháirc ghlasa” (siombail de cheithre chúige na hÉireann). Sa dráma Cathleen Ni Houlihan, tagann sí go teach teaghlaigh Éireannaigh agus iad ag ullmhú do phósadh an mhic is sine. Insíonn Caitlín Ní Uallacháin a scéal brónach don teaghlach, in éineacht le hamhráin faoi laochra cáiliúla na hÉireann a thug a saol ar a son. I ndeireadh na dála, meallann sí an buachaill óg chun páirt a ghlacadh in Éirí Amach 1798 i gcoinne na Breataine. Tar éis dó a chinneadh a dhéanamh chun dul leis an éirí amach, tugann carachtar amháin faoi deara go bhfuil an tseanbhean ina bean óg álainn le “the walk of a queen”. Déanann rogha an bhuachalla óig, agus a bhás san éirí amach teipthe, athnuachan ar Chaitlín Ní Uallacháin go pointe áirithe.