Teach Naomh Mochta
 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Sonraí | ||||
| Cineál | Eaglais  | |||
| Foirgníocht | 12 haois | |||
| Suíomh geografach | ||||
| Limistéar riaracháin | Contae Lú, Éire | |||
| ||||
| Séadchomhartha náisiúnta na hÉireann | ||||
| Aitheantóir | 312 | |||
Is aireagal meánaoiseach agus Séadchomhartha Náisiúnta i gContae Lú, Éire é Teach Naomh Mochta.[1][2]
Suíomh
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá Teach Naomh Mochta suite siar ó thuaidh ó shráidbhaile Lú.[3]
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhí Mochta (b. AD 535/543) ina dheisceabal ag Naomh Pádraig agus bhunaigh sé mainistir i sráidbhaile Lú c. 528. Níl aon iarsmaí fisiceacha ón luath-mhainistir. Is iad na foirgnimh fhothrach ar an suíomh inniu ná séipéal 13ú haois Phrióireacht Naomh Mhuire, Lú agus an t-aireagal ar a dtugtar Teach Naomh Mochta, a chreidtear a tógadh ón dara leath den dara haois déag, cé go bhfuil roinnt foinsí ann roimhe sin, sa cheantar. 9ú-11ú haois.[4]
Tá go leor foirgneamh cloiche in Éirinn ar a bhfuil ainmneacha tithe na naomh, mar shampla Teach Naomh Colm, Ceanannas, Co. na Mí. Deirtear go bhfuil uaigh nó iarsmaí an naoimh teidil i bhformhór na bhfoirgneamh seo. 'San mbliadhain 1242, do réir Annála Chonnacht, "Do ghabh Ard-Easpag Ard Mhacha agus abba canónacha Éireann caibidil mhór d'órdughadh i Lú nuair a h-árdaíodh cuid de na h-iarsmaí do chruinnigh Mochta ón Róimh." [5] Tugann sé sin le fios gur thug Mochta ar ais iarsmaí naomh eile ón Róimh, ach b’fhéidir freisin gur cuireadh a chnámha féin leo.[6]
Thóg Comhairle Contae Lú an balla mórthimpeall i 1906, agus rinne Oifig na nOibreacha Poiblí obair chaomhnaithe i 1934.[7][8]
Foirgneamh
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is foirgneamh dronuilleogach é Teach Naomh Mochta le díon boghtach bairille, agus seomra os a chionn ar féidir teacht air ag staighre inmheánach.[9][10][11]
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Rees (1 January 2012). "A Dictionary of Celtic Saints". History Press. ISBN 9780752490175.– tríd Google Books
- ↑ Rees (10 February 2003). "Celtic Sites and Their Saints: A Guidebook". Bloomsbury Publishing. ISBN 9781441113443.– tríd Google Books
- ↑ Rees (30 June 2013). "Celtic Saints in their Landscape". Amberley Publishing Limited. ISBN 9781445614144.– tríd Google Books
- ↑ O'Sullivan (1 January 1997). "Dundalk and North Louth: Paintings and Stories from Cuchulainn's Country". Dundurn. ISBN 9781900935067.– tríd Google Books
- ↑ “Part 19 of Annála Connacht”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2003-08-31.
- ↑ “St Mochta's House”.
- ↑ Mominthegarden (30 May 2012). “Historic St. Mary's Abbey and St. Mochta's House in our own little village.”.
- ↑ Past (21 August 2013). “St Mochta's House and St Mary's Priory, Louth, Ireland”.
- ↑ “1180c. - St. Mochta's House, Louth, Co. Louth - Architecture of Louth - Archiseek - Irish Architecture” (6 January 2010).
- ↑ “St. Mochta's House”.
- ↑ Cunningham (1 January 2001). "The Gap of the North: The Archaeology & Folklore of Armagh, Down, Louth, and Monaghan". O'Brien Press. ISBN 9780862787073.– tríd Google Books