Scoilt na hAfraice Thoir

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Léarscáil d' Oirthear na hAfraice ag taispeáint roinnt de na bolcáin stairiúla ghníomhacha (mar triantáin dearg) agus an Triantán Afarach (scáthaithe ag an lár), ar a dtugtar 'cumar triarach', (Béarla: 'triple junction') ina mbíonn trí phláta ag tarraingt ar shiúl óna chéile: Pláta na hAraibe agus dhá chuid de Phláta na hAfraice— an Núibiach agus Somálach, ag scoilteadh feadh scoiltzóin na hAfraice thoir.

Scoiltzón ilchríochach beo is ea Scoilt na hAfraice Thoir, san Afraic Thoir. Thosaigh an zón ag forbairt ag tús an Mhéicéinigh, 22-25 milliún bliain ó shin.[1]. San am atá caite, mheastar é a bheith mar chuid de Ghleann na Claise Móire, a shín ó thuaidh go dtí an Anatóil (nó an Áise Bheag) .

Tá an scoilt ina zón caol, a bhíonn ag forbairt teorainn plátaí dibhéirseacha, ina mbíonn Pláta na hAfraice i mbun an dá phláta teicteonach, ar a dtugtar an Pláta Somálach agus an Pláta Núibiach a scoilt óna chéile, ag ráta de 6-7 mm in aghaidh na bliana.[2] A fhad a mhairfeas an leathnú, tarlóidh maidhm litisféarach laistigh de 10 milliún bliain, brisfidh an Pláta Somálach amach, agus cruthófar abhantrach aigéanach nua.

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • Baikal Rift Crios
  • Loch Victoria
  • Thuaidh Cordilleran Volcanic Cúige
  • West Antartach Rift
  • Thiar agus Lár na Hafraice Rift Córas

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Ebinger, C.J. (2005). "Continental break-up: the East African perspective.". Astron. Geophys. 46: 216–21. 
  2. "Angular velocities of Nubia and Somalia from continuous GPS data: implications on present-day relative kinematics." (2004). Earth Planet. Sci. Lett. 222: 197–208. doi:10.1016/j.epsl.2004.02.008. Bibcode2004E&PSL.222..197F. 

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]