Saltair Chaimín
Lámhscríbhinn dhathmhaisithe Éireannach is dócha de chuid na 11ú haoise is ea Saltar Chaimín. Moltar gur scríobhadh é ar Inis Cealtra i Loch Deirgeirt. Caomhnaítear é sa leabharlann ag an gColáiste Ollscoile, Baile Átha Cliath (MS.A.i).
Tá an-dochar déanta don saltar, agus níl ar marthain ach sé fhóilió le véarsaí 1-16 agus 33-116 as Salm 118 (Beati Immaculati), salm a bhfuil aige 176 véarsaí in iomlán. D'fhéadfadh é nach raibh ann ach an salm seo, le nótaí agus gluaiseanna,[1] ach b'fhéidir a mhalairt agus go raibh Saltar iomlán ann.[2]
Tá cló an phríomhthéacs curtha in aon cholún amháin i lár gach fóilió, scríofa i mionscript mór leath-unical. Is leagan iad na himill agus an-chuid gluaiseanna ann as Gaeilge agus as Laidin.[1] maraon ach amháin an Southampton Psalter.[3]
Ní fios ach fíorbheagán faoina bhunús agus luathstair an tsaltair. Fuair Naomh Caimín bás sa bhliain 654, ach meastar ón nGaeilge agus óna maisiúcháin sna gluaiseanna gur cuid den 11ú haois é.[1][4] Luaitear é don chéad uair sa bhliain 1639 ag Ardeaspag James Ussher, agus é sa leabharlann an chlochair Phroinsiasaigh i nDún na nGall.[5] Tógadh é go dtí Coláiste Naomh Isidore sa Róimh le linn Réabhlóid na Fraince, agus ar ais go hÉirinn sa bhliain 1872.[2]
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Blom, Alderik. Glossing the Psalms: The Emergence of the Written Vernaculars in Western Europe from the Seventh to the Twelfth Centuries. Walter de Gruyter GmbH, 2017
- Esposito, M. "On the So-Called Psalter of St. Caimin". Proceedings of the Royal Irish Academy. Section C: Archaeology, Celtic Studies, History, Linguistics, Literature, iml. 32, 1914
- O'Neil, Timothy. The Irish Hand: Scribes and Their Manuscripts from the Earliest Times to the Seventeenth Century. Corcaigh: Cork University Press, 2014. ISBN 978-0-8510-5411-7