Ríthe Thír Eoghain
Seo a leanas ríthe Thír Eoghain ón mbliain 1185 go dtí 1616. Roimh an tréimhse seo, bhí an rítheaghlach, Cineál Eoghain, ina ríthe Ailigh. Le linn na deichiú agus aibí haoiseanna déag, tháinig dhá phríomhchlann chun cinn; Mhic Lochlainn agus clann Uí Néill (féach 'Ó Néill'). Tháinig clann Uí Néill chun cinn as 1241 ar aghaidh.
Féach freisin Ríthe Chlann Aodha Bhuí, géag éagsúil de chlann Uí Néill.
Ríthe Thír Eoghain, 1185-1616
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Domhnall mac Aodha Mac Lochlainn: 1185; curtha as 1186; curtha ar ais 1187; bás 1188
- Ruaidhrí Ó Flaithbheartaigh: 1186 - 1187
- Muircheartach mac Muircheartaigh Mac Lochlainn: 1188 - 1196
- Aodh Méith mac Aodha Uí Néill: 1196 - 1230; chéad rí de chlann Uí Néill.
- Conchobhar Beg mac Conchobhair Mac Lochlainn: 1201 - 1201
- Niall Ruadh mac Aodha Ó Néill: 1230-1230
- Domhnall mac Muirchertaigh Mac Lochlainn: 1230; as 1232; ar ais 1235; as 1238; ar ais 1239; ba 1241 (rí deireanach Mhic Lochlainn)
- Domhnall Óg mac Aodha Mhéith Uí Néill: 1232 - 1235
- Brian Ó Néill: 1238; as 1239; ar ais 1241; bás 16ú Bealtaine 1260; Ardrí go bhfreasúra 1258-1260.
- Aodh Buí Ó Néill: 1260; as 1261; ar ais 1263; bás 1283 (rí deireanach a tugadh an teideal rí Ailigh dó)
- Niall Culanach Ó Néill: 1261; as 1263; ar ais 1286; as 1290; bás 1291
- Domhnall Ó Néill: 1283; dep. 1286; ar ais 1290; as 1291; ar ais 1295; bás 1325
- Brian Ó Néill: 1291 - 1295
- Éinrí Ó Néill: 1325; as 1345; bás 1347
- Aodh Ramhar Ó Néill: 1345-1364 (le heisceacht amháin, dá shliocht gach rí sa todhchaí).
- Niall Mór mac Aodha Ramhair: 1364; tugadh an teideal rí na nUladh air, 1364; éirithe as 1397; bás 1398
- Niall Óg mac Néill: 1397-1402
- Brian Óg mac Néill Óig: 1402-1403
- Domhnall mac Éinrí Aimhréidh: 1404; as 1410; ar ais 1414; as 1419; ar ais 1421; bás 1d Eanáir 1432
- Eoghan mac Néill Óig: 1410; as 1414; ar ais 1419; as 1421; ar ais 1432; éirithe as 1455; bás 1456
- Éinrí mac Eoghain: 1455; éirithe as 1483; bás 1484
- Conn mac Éinrí: 1483 - 8ú Eanáir 1493
- Éinri Óg mac Éinri: 1493 - 21d Lúnasa 1498
- Donnell O'Neill: 1498 - 6ú Lúnasa 1509
- Art mac Aodha: 1509-1513; de shliocht Aodha Bhuí; iníon Eoghain mhic Néill Óig a mháthair.
- Art Óg Ó Néill: 1513-1519
- Conn Ó Néill, 1d Iarla Thír Eoghain: 1519; cruthaithe Iarla Thír Eoghain 1542; as 1558; bás 1559
- Shane Ó Néill: 1559 - 2a Meitheamh 1567
- Turlough Luineach Ó Néill: 1567; ghéill d'Aodh Ó Néill sa bhliain 1593; bás c. 10 Meán Fómhair 1595
- Aodh Ó Néill, Iarla Thír Eoghain: 1593; theith 1607; bás 10ú Iúil 1616 (dar le féilire Iúil; 20ú Iúil, Gréagóra).
D'fhéadfadh a rá gur ghlac Conn Bacach an teideal Iarla Thír Eoghain sa bhliain 1542, mar chuid den pholasaí, géilleadh agus athbhronnadh. Is é cuid den phlé ná ar cheart dó amhlaidh a dhéanamh gan dul i gcomhairle le dearbhfine na clainne.
Níor fógraíodh Aodh ó Choinn Bhacaigh mar rí ag Tulach Óg sa bhliain 1593, ach ghlac sé an teideal tar éis dó anáid a íoc do Thurlough Luineach.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- "Kings of Tír Eógain and Earls of Tyrone, 1185-1616", ll. 211-213, "A New History of Ireland", Imleabhar 9: Maps, Genealogies, Lists; "A Companion to Irish History Part II", eagraithe ag T. W. Moody, F. X. Martin, F. J. Byrne, Oxford, 1984.