Ráth Michíl
 Ráth Michíl | ||||
|---|---|---|---|---|
  | ||||
| Suíomh | ||||
| ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | ||||
| Logainm.ie | 1166598 | |||
Is bruachbhaile soir ó dheas ó Bhaile Átha Cliath, i limistéar rialtais áitiúil Dhún Laoghaire-Ráth an Dúin é Ráth Michíl, in aice le teorainn theas Chontae Bhaile Átha Cliath. Tá sé suite siar ó Seanchill óna bhfuil sé, scartha go garbh ag mótarbhealaí an M50/M11. Is paróiste sibhialta é freisin i mbarúntacht Ráth an Dúin.
Sanasaíocht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is cosúil gur ó chaimiléireacht Bhéarla a tháinig an t-ainm Gaeilge nua-aimseartha Ráth Mhichíl. Mar sin, is dócha gur ó Ráth Mhic Táil a tháinig Ráth Michíl.
Suíomh agus nádúr
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is bruachbhaile saibhir é Ráth Michíl, arb é is sainairíonna ann réimsí fairsinge teaghaisí íseal dlúis, le tithe móra agus gairdíní scaipthe le limistéir oscailte. Éiríonn sé siar i dtreo Chnoc Charraig Uí Logáin ag bunchnoic Sléibhte Bhaile Átha Cliath. Féachann simléir na mianaigh luaidhe Baile Mhic Fheorais agus fothracha Caisleán an Phúca ar an taobh thuaidh de Carraig Uallacháin thar an gceantar. Tagann rionnt sruthanna beaga le chéile chun Sruthán na Coille nó Sruthán Chruincín a chruthú sa cheantar, ag srutha isteach san fharraige ó thuaidh de Bhré.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá fothrach eaglaise le fáil in aice le hiarsmaí de cheann de na ráthanna is mó in Éirinn.[1] Creidtear go bhfuil an séipéal tiomnaithe do naomh ar a dtugtar Mac Táil, a truaillithe níos déanaí mar “Michael”.[2]
Ag foirceann thiar an tséipéil tá iarsmaí de cloigtheach, 2 m (6.6 tr) ar airde.[3] Tá imlíne 16 m (51 tr) aige.[4] Tugtar “The Skull Hole” ar an túr go háitiúil, tagairt don ócáid nuair a cuirtear cloigeann agus cnámha ón reilig ann seachas iad a bheith curtha arís nuair a glanadh an reilig chun spás breise a chruthú. Tá scéal ann faoi phasáiste faoin talamh a théann ón gcloigeann go dtí an fharraige agus faoi phíobaire a shíolraigh isteach sa phasáiste ag seinm a uirlise nach bhfeicfear arís.[3] Fuarthas iarsmaí pasáiste – uaimh thalún b’fhéidir – gar don túr.[3] Is Séadchomhartha Náisiúnta é an suíomh.[5]
Áiseanna
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá dhá scoil, Scoil Náisiúnta Pharóiste Ráth Michíl, ceangailte le Eaglais na hÉireann, Paróiste Ráth Michíl, agus Scoil Náisiúnta Naomh Anna. Bhí Scoil Ullmhúcháin Aravon, a dúnadh in 2013, ar an scoil is sine dá leithéid in Éirinn, agus í 151 bliain d’aois.
I láthair freisin tá Club Gailf Old Conna (ar Bóthar Ghleanntán na Raithní), Séipéal agus reilig Ráth Michíl (Eaglais na hÉireann), agus an teach is sine i ndeisceart Chontae Bhaile Átha Cliath, The Old Glebe House; Seans gur scríobh Jonathan Swift cuid de Gulliver's Travels agus é ag fanacht anseo.
Daoine
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Tá Michael Fingleton, iar-phríomhfheidhmeannach Irish Nationwide Building Society ina chónaí i Ráth Michíl lena bhean Eileen.
- Cónaíonn Pádraig Harrington, imreoir gailf idirnáisiúnta agus buaiteoir Comórtas Oscailte na Breataine 2007 agus 2008 agus comórtais USPGA 2008, i Ráth Michíl.
- D’fhreastail imreoirí Foireann náisiúnta haca páirce fir na hÉireann, Kyle Good agus Alan Sothern, ar Scoil Náisiúnta Paróiste Ráth Michíl.[6][7]
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Corlett (1999). "Antiquities of Old Rathdown. The archaeology of south County Dublin and north County Wicklow". Bray, County Wicklow: Wordwell. ISBN 1-869857-29-1.
- Ball (1905). "A History of the County Dublin" Part 3. Dublin: Alex Thom & Co. Dáta rochtana: 9 August 2010.
- Pearson (1998). "Between the Mountains and the Sea. Dun Laoghaire-Rathdown County". Dublin: O'Brien Press. ISBN 0-86278-582-0.
- Donnelly (1977). "Short Histories of Dublin Parishes. Part V: Parishes of Sandyford; Glencullen; Killiney; Little Bray; Cabinteely". Dublin: Carraig Chapbooks.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Pearson, p. 44.
- ↑ Donnelly, p. 183-184.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Corlett, p. 141.
- ↑ Ball, p. 92.
- ↑ “National Monuments in State Care: Ownership & Guardianship” (4 March 2009). Dáta rochtana: 2 April 2024.
- ↑ “Past Pupils scoring for Ireland”. rathmichaelschool.com (5 July 2015). Dáta rochtana: 20 May 2019.
- ↑ “Rathmichael past pupils in Rio”. rathmichaelschool.com (29 July 2016). Dáta rochtana: 20 May 2019.