Jump to content

Praslacha Bhaikalach

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoPraslacha Bhaikalach
Sibirionetta formosa Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Stádas caomhnaithe
Speiceas is lú imní
UICN22680317 Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
AicmeAves
OrdAnseriformes
FineAnatidae
GéineasSibirionetta
SpeiceasSibirionetta formosa Cuir in eagar ar Wikidata
(Georgi, 1775)
Ainmníocht
Ainm comhchiallach an tacsóin
Anas formosa Cuir in eagar ar Wikidata
An chéad ainm Laidine a bhí airAnas formosa Cuir in eagar ar Wikidata
Léarscáil de raon an tacsóin

Cuir in eagar ar Wikidata

Is lacha shrúmála í an phraslacha Bhaikalach[1] (Sibirionetta formosa) a phóraíonn in oirthear na Rúise agus sa gheimhreadh san Áise Thoir.

Tacsanomaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ba é an nádúraí Gearmánach Johann Gottlieb Georgi a rinne an chéad chur síos foirmiúil ar an phraslacha Bhaikalach i 1775 faoin ainm déthéarmach Anas formosa.[2][3] Fuair staidéar móilíneach fíligineacht a foilsíodh in 2009 amach go raibh an géineas Anas mar a shainmhínítear ag an am sin neamh-mhonaifíléiteach.[4] Bunaithe ar an anailís seo roinneadh an géineas i gceithre ghéineas beartaithe agus cuireadh an phraslacha Bhaikalach sa ghéineas athbheoite Sibirionetta a thug an zó-eolaí Gearmánach Hans von Boetticher isteach i 1929.[5][6] Díorthaítear an t-ainm Sibirionetta ón Laidin sibiricus don tSibéir agus ón tSean-Ghréigis nētta do lacha. Tá ainm an speicis formosa ón Laidin formosus a chiallaíonn "álainn".[7]


Tá an speiceas seo rangaithe mar an imní is lú ar Liosta Dearg an IUCN, cé gur rangaíodh é mar Leochaileach roimh 2011 mar gheall ar sheilg agus scrios a ghnáthóga bogaigh geimhrithe.[8] Tá na bagairtí seo fós ann, ach tá an teal Baikal ag téarnamh, le méadú ar líon na n-éan geimhrithe agus méadú éigin ar achar gnáthóige. Bunaithe ar líon na ndealgán Baikal a chomhaireamh geimhreadh sa Chóiré Theas, meastar go bhfuil an daonra domhanda thart ar 1.07 milliún duine fásta thart ar 2010, méadú mór ar na mílte a chomhaireamh sna 1980í agus na céadta mílte sna 2000í.[9][10]

  1. “Anas formosa” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-01-31.
  2. Georgi (1775). "Bemerkungen einer Reise im Russischen Reich im Jahre 1772" (in de) 1. Saint Petersburg: Gedruckt bey der Kaiserl. Academie der Wissenschaften. 
  3. "Check-list of Birds of the World" (1979) (2nd ed.) 1. Cambridge, Massachusetts: Museum of Comparative Zoology. 
  4. Gonzalez (2009). "Phylogenetic relationships based on two mitochondrial genes and hybridization patterns in Anatidae". Journal of Zoology 279 (3): 310–318. doi:10.1111/j.1469-7998.2009.00622.x. 
  5. Boetticher (1929). "Kritische Betrachtungen über Anatiden". Anzeiger der Ornithologische Gesellschaft Bayern 2: 10–15 [11]. 
  6. Gill: “Screamers, ducks, geese & swans”. World Bird List Version 7.3. International Ornithologists' Union (2017). Dáta rochtana: 10 July 2017.
  7. Jobling, James A. (2010). "The Helm Dictionary of Scientific Bird Names": 163, 356. London: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-2501-4. 
  8. BirdLife International (2016). "Sibirionetta formosa". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T22680317A92855272. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22680317A92855272.en. Retrieved 16 February 2022.
  9. Dunn (2006). "National Geographic Field Guide to the Birds of North America" (5th ed.). ISBN 0-7922-5314-0. Dunn, John L.; Alderfer, Jonathan (2006).
  10. BirdLife International (2012). “Species factsheet: Anas formosa”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 5 August 2011. Dáta rochtana: 6 January 2012.

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]