Pláta Clárúcháin d'fheithiclí i dTuaisceart Éireann

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

 

Úsáideann Plátaí Clárúcháin d'fheithiclí i dTuaisceart Éireann leagan modhnaithe de chóras pláta clárúcháin náisiúnta na Breataine a tionscnaíodh do Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann ar fad i 1903. Ar dtús, tugadh dhá litir aitheantais do gach contae sa RA. Ag an am sin, bhí Éire ar fad sa Ríocht Aontaithe, agus na litreacha I agus Z in áirithe do chontaetha na hÉireann. Baineadh úsáid as an tsraith ‘I’ ar dtús, ach faoin am gur tháinig sé chun an tsraith ‘Z’ a úsáid i 1926, bhí Saorstát Éireann tagtha i réim cheana féin, agus mar sin aontaíodh go n-úsáidfeadh Tuaisceart Éireann an AZ – YZ. sraith, agus d’úsáidfeadh an Saorstát an tsraith ZA – ZZ. I 1987, bhris Poblacht na hÉireann ón gcóras ar fad. Amhail ó 2002 tuairiscíodh go raibh 794,477 pláta clárúcháin taifeadta i dTuaisceart Éireann, i gcomparáid le 50 don oileán ina iomláine nuair a tugadh isteach an fhormáid den chéad uair i 1903.[1]

Tá dhá chóras uimhirphlátaí san RA: ceann do Thuaisceart Éireann agus ceann eile don Bhreatain Mhór
Uimhirphláta ó Thuaisceart Éireann le lipéid

Mar a tharla sa Bhreatain Mhór, rith gach cód ó 1 go 9999 ar dtús, agus nuair a críochnaíodh ceann amháin, leithdháileadh ceann eile. Bhí gach cód féideartha leithdháilte faoi 1957, agus ina dhiaidh sin tugadh isteach seichimh droim ar ais, agus ba é Aontroim an chéad chontae a rinne amhlaidh in Eanáir 1958 le 1 IA. Críochnaíodh na seichimh droim ar ais seo go tapa, rud a thug isteach an " AXX 1234 reatha AXX 1234 " i mí Eanáir 1966, áit arb é " XX " an cód contae agus " A " ina sraithlitir. Cheadaigh an fhormáid seo cumas a mhéadú. Ghlac gach contae leis nuair a bhí a seichimh droim ar ais críochnaithe acu, ba é Contae Dhoire an ceann deireanach a rinne amhlaidh i mí Dheireadh Fómhair 1973 le AIW 1. AIW 1. Ó mhí na Samhna 1985, coinníodh siar an chéad 100 uimhir de gach sraith lena n-úsáid mar chlárúcháin chothabhála. Ó Aibreán 1989, coinníodh siar na huimhreacha 101-999 ar an mbealach seo freisin. Measann an DVLA fiú iolraí 1000 agus 1111 ("ceithre chineál") agus mar sin coinnítear siar iad. Críochnaíonn gach sraith ag 9998 agus leanann siad ar aghaidh go dtí an chéad teaglaim litreacha/uimhreach eile sa tsraith. 

Pláta Thuaisceart Éireann. Úsáideann an pláta áirithe seo ó Chontae an Dúin, a théann siar san aois seo caite, cló sean-stíl.

Cód clárúcháin feithicle idirnáisiúnta ar na plátaí uimhreacha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is é an cód idirdhealaithe don Ríocht Aontaithe, agus Tuaisceart Éireann san áirithe ná “UK”. Roimh an 28 Meán Fómhair 2021, baineadh úsáid as "GB".[2] Tá uimhirphlátaí ina bhfuil cóid eile, mar “IRL” (an cód idirdhealaitheach d’Éirinn) nó “NI” neamhoifigiúil. Ó Dheireadh Fómhair 2021, más mian le húinéir feithicle gan greamán dubh ar bán “UK” a cheangal air, ní mór go mbeadh “UK” ar taispeáint ar na plátaí uimhir ar an taobh clé. Má tá an fheithicil á tiomáint i dtír nach páirtí i gCoinbhinsiún Vín í, ní mór comhartha ar leith (greamán dubh ar bhán “UK”) a thaispeáint ar chúl na feithicle.[3] As na tíortha AE, níl aitheantóir ar leith ag teastáil ach amháin nuair a bhíonn tú ag taisteal sa Chipir, i Málta agus sa Spáinn, toisc nach bhfuil siad ina bpáirtithe sa choinbhinsiún.[notes 1]

Cé go gceadaíonn an DVLA do thiománaithe a bhfuil feithiclí acu cláraithe sa Bhreatain Mhór úsáid a bhaint as plátaí uimhir a iompraíonn bannaí de chineál Euro le bratacha náisiúnta na RA agus cóid tíre (amhail ENG, Sasana nó SCO), ní féidir é seo a dhéanamh i dTuaisceart Éireann.[4][5] Deir na Rialacháin um Fheithiclí Bóthair (Marcanna Clárúcháin a Thaispeáint) (Leasú) 2009 “Níl feidhm ag Alt (4)—(...) (b)má tá an fheithicil iomchuí taifeadta sa chuid den chlár a bhaineann le Tuaisceart Éireann. " Léann mír a ceathair “Faoi réir mhíreanna (5) go (8), féadfar leagan amach de litreacha a chomhfhreagraíonn do cheann d’fhomhíreanna mhír (9) agus feathal a fhreagraíonn do cheann de na míreanna a thaispeáint ar phláta nó ar fheiste eile. fomhíreanna de mhír (10)".

Banda reatha an "RA" tosach (ar chlé) agus cúil (ar dheis)

 

Siombail an Aontas Eorapach[cuir in eagar | athraigh foinse]

Nuair a bhí an RA ina ballstát den tAontas Eorpach, bhíothas in ann uimhirphlátaí a thaispeáint a bhí i gcomhréir le formáid choiteann an AE a tugadh isteach le Rialachán (CE) Uimh. 2411/98 ón gComhairle, agus stiall gorm ar thaobh clé an phláta. le siombail an Aontais Eorpaigh (ciorcal na réaltaí) os cionn chód clárúcháin feithiclí idirnáisiúnta an bhallstáit (GB).[6] Ní féidir an fhormáid seo a eisiúint tar éis don idirthréimhse críochnú.[7] Toisc nach bhfuil Tuaisceart Éireann ina chuid den AE a thuilleadh, ní eisítear na plátaí a bhfuil siombail an AE orthu a thuilleadh. 

De réir Airteagal 3 ón Rialachán AE Uimh. 2411/98, tá ar ballstáit san AE a éilíonn ar fheithiclí eachtrannacha comhartha sainiúil ó a dtír dhúchais a thaispeáint glacadh le go bhfuil an leagan amach caighdeánach seo mar comhartha inaitheanta nuair a chuireadh é ar thaispeáint i mballstát eile, rud a fhágann nach bhfuil gá le comhartha ar leith d’fheithiclí atá cláraithe san AE. 

Tar éis Brexit, níl ar tíortha eile san AE glacadh le "Europlates" na Ríochta Aontaithe a thuilleadh, mar ní éilíonn an rialachán ach ar bhallstáit glacadh leis an dearadh caighdeánach mar chomhartha idirdhealaitheach nuair a thaispeánfar é ar fheithicil atá cláraithe i mBallstát eile. Ina dhiaidh sin, ní mór uimhirphlátaí a bhfuil cód na Ríochta Aontaithe air (GB roimh an 28 Meán Fómhair 2021) a chur in ionad Eoraphlátaí chun go mbeidh siad bailí mar aitheantóir náisiúnta.[8][9]

Pláta ó Bhéal Feirste a thaispeánann an cód tíre “RA” i bhformáid roghnach an AE (An tAontas Eorapach). Tá formáid ar bith eile a thaispeánann taobh-shuaitheantas, lena n-áirítear na cinn a bhfuil na cóid “NI” nó “IRL” orthu, neamhoifigiúil.

Riarachán[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cuireadh deireadh le contaetha riaracháin Thuaisceart Éireann leis an Acht Rialtais Áitiúil (Tuaisceart Éireann) 1972, agus aistríodh a bhfreagracht as clárúcháin a eisiúint chuig Aireacht Gnóthaí Baile TÉ,[10] agus níos déanaí chuig Roinn Comhshaoil TÉ. Rinneadh “oifig áitiúil” de chuid na gníomhaireachta ranna ábhartha, ar a dtugtaí Cheadúnú Tiománaithe agus Feithiclí Tuaisceart Éireann roimhe seo, chun bheith ina “oifig áitiúil” de chuid na hiar-rannóg feithiclí i mbaile contae gach údaráis áitiúil agus ina dhiaidh sin an Ghníomhaireacht Tiománaithe agus Feithiclí (DVA) i gCúil Raithin .

Ón 21 Iúil 2014, bhí an Ghníomhaireacht um Cheadúnú Tiománaithe agus Feithiclí DVLA in Swansea, a riarann an córas a úsáidtear sa Bhreatain Mhór, freagrach as clárú feithiclí i dTuaisceart Éireann. Leanann formáid réamh-1972 plátaí clárúcháin Thuaisceart Éireann gan athrú i dTuaisceart Éireann. Nuair a bheidh an córas reatha ídithe déanfar an fhormáid a mhalartú ionas go mbeidh NNNN LLL mar shampla 1232 AIL.[11]

Cóid chontae in ord aibítre[cuir in eagar | athraigh foinse]

Leithdháileadh na cóid go léir ó IA go IZ, agus ó AI go WI (seachas iad siúd ina raibh G, Q, S agus V, móide II), ar fud oileán na hÉireann i 1903, in ord aibítre na gcontaetha agus ansin na gcontaetha buirg. Dá bhrí sin, leithdháileadh IA agus IB Ard Mhacha ar Aontroim, agus leithdháileadh IK, ar Chontae Bhaile Átha Cliath, atá anois i bPoblacht na hÉireann, idir IJ don Dún agus IL d’Fhear Manach. Go gairid roimh chríochdheighilt na hÉireann i 1922, chríochnaigh Béal Feirste OI agus dá bhrí sin leithdháileadh an chéad chód eile a bhí ar fáil, XI, agus leithdháileadh YI agus ansin ZI ar Chathair Bhaile Átha Cliath. Tar éis na críochdheighilte, leithdháileadh gach cód le Z mar an chéad litir (ZA, ZB etc.) i bPoblacht na hÉireann, agus leithdháileadh gach cód le Z mar an dara litir (AZ, BZ etc.) i dTuaisceart Éireann leis an eisceacht do Chontae Mhaigh Eo ar tugadh IZ dó ar dtús.

Cód Contae nó Cathair Cód Contae nó Cathair Cód Contae nó Cathair
AZ Béal Feirste IL Fhear Manach SZ An Dúin
BZ An Dúin IW Contae Dhoire TZ Béal Feirste
CZ Béal Feirste JI Thír Eoghain UI Cathair Dhoire
DZ Aontroma JZ An Dúin UZ Béal Feirste
EZ Béal Feirste KZ Aontroma VZ Thír Eoghain
FZ Béal Feirste LZ Ard Mhacha WZ Béal Feirste
GZ Béal Feirste MZ Béal Feirste XI Béal Feirste
HZ Thír Eoghain NZ Contae Dhoire XZ Ard Mhacha
IA Aontroma OI Béal Feirste YZ Contae Dhoire
IB Ard Mhacha OZ Béal Feirste QNI Gluaisteáin le haois neamhchinntithe, Carranna Diantiomána.
IG Fhear Manach PZ Béal Feirste LTZ Busanna a tógadh i dTuaisceart Éireann



</br> le haghaidh Transport for London
IJ An Dúin RZ Aontroma

Sraith in aghaidh an chontae riaracháin / Oifig áitiúil cheadúnaithe DVA[cuir in eagar | athraigh foinse]

I gcás gach oifig áitiúil cheadúnaithe DVA [12] (contae riaracháin roimh 1974) taispeántar na seichimh dhá litir ar dtús, agus na seichimh dhá litir droim ar ais ina dhiaidh sin, ansin na seichimh trí litir.

  • Pláta Clárúcháin d'fheithiclí sa Ríocht Aontaithe
  • Pláta Clárúcháin d'fheithiclí i bPoblacht na hÉireann
  1. ↑ "Northern Ireland vehicle number plates could be set for biggest makeover in 45 years". Belfasttelegraph. Belfast Telegraph (7 June 2019). Dáta rochtana: 21 February 2020.
  2. ↑ “Convention on Road Traffic Vienna, 8 November 1968: UNITED KINGDOM OF GREAT BRITAIN AND NORTHERN IRELAND: NOTIFICATION UNDER ARTICLE 45 (4)”.
  3. ↑ “NOTICE ON TRAVELLING BETWEEN THE EU AND THE UNITED KINGDOM FOLLOWING WITHDRAWAL OF THE UNITED KINGDOM FROM THE EU”.
  4. ↑ DVLNI (29 January 2009). “V796(NI): Display of Registration Marks for Motor Vehicles”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 17 February 2010. Dáta rochtana: 10 December 2009.
  5. ↑ “FactCheck: Will Northern Ireland drivers have to display GB stickers on their vehicles if driving in Ireland?”. thejournal.ie. The Journal Media (7 September 2019). Dáta rochtana: 21 February 2020.
  6. ↑ European Union (3 November 1998). “Council Regulation (EC) No 2411/98 of 3 November 1998 on the recognition in intra-Community traffic of the distinguishing sign of the Member State in which motor vehicles and their trailers are registered”. Dáta rochtana: 22 October 2007.
  7. ↑ “The Road Vehicles (Display of Registration Marks) (Amendment) (EU Exit) (No. 2) Regulations 2020”.
  8. ↑ “Driving in Europe after Brexit: how leaving the EU will affect driving licences” (en). inews.co.uk (31 January 2020). Dáta rochtana: 3 February 2020.
  9. ↑ “Displaying number plates” (en). GOV.UK. Dáta rochtana: 2021-01-01.
  10. ↑ “The Vehicles Excise (Transfer of Functions) (Supplementary Provisions) Order (Northern Ireland) 1973”. Legislation.gov.uk. Dáta rochtana: 4 May 2018.
  11. ↑ “Vehicle registration from 21 July 2014”. nidirect. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 16 September 2014. Dáta rochtana: 15 August 2014.
  12. ↑ “DVA licensing Local Offices official website”. dvlni.gov.uk. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 26 March 2012. Dáta rochtana: 16 September 2016.


Earráid leis an lua: <ref> tags exist for a group named "notes", but no corresponding <references group="notes"/> tag was found

Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pláta_Clárúcháin_d%27fheithiclí_i_dTuaisceart_Éireann&oldid=1204790"