Liosta cáithníní

Is liosta de cháithníní aitheanta agus hipitéisithe é seo.

Cáithníní ilchodacha

Hadróin

Sainmhínítear hadróin mar cháithníní ilchodacha a idirghníomhaíonn go láidir. Is iad hadróin ceachtar:

• Feirmíóin ilchodacha, agus sa chás sin tugtar baróin orthu.
• Bósóin ilchodacha, agus sa chás sin tugtar méasóin orthu.

Déanann samhlacha cuairc, molta den chéad uair i 1964 go neamhspleách ag Murray Gell-Mann agus George Zweig (a thug "aces" ("aonta") ar chuarc), cur síos ar na hadrón aitheanta mar fiúschuarc agus/nó frithchuarc, atá ceangailte go docht ag an bhfórsa datha, a ndéantar idirghabháil air ag glúóin. Tá "farraige" de phéirí cuarc-fhrithchuarc fíorúla i ngach hadrón freisin.

Báróin

Bíonn trí fiúschuairc nó trí fiúsfrithchuarc an ceann sna gnáthbháróin (feirmíóin ilchodacha).

• Is iad núicléóin na comhábhair fheirmionacha de ghnáth-núicléis adamhach:
  • Prótóin, comhdhéanta de dhá chuarc suas agus chuarc amháin síos (uud)
  • Neodróin, comhdhéanta de chuarc síos agus chuarc amháin suas (ddu)
• Tá hipearóin, mar na cáithníní Λ, Σ, Ξ, agus Ω, a bhfuil aiteaschuairc ("strange quarks") amháin nó níos mó iontu, gearrshaolach agus níos troime ná núicléóin. Cé nach mbíonn siad i láthair de ghnáth i núicléis adamhach, féadann siad a bheith le feiceáil i hipearnúicléis gearrthéarmach.
• Breathnaíodh roinnt barón briochtaí agus bunanna freisin.
• Cuimsíonn peinteacuaric ceithre fiúschuarc agus fiúsfrithchuarc amháin.
• D'fhéadfadh baróin choimhthíocha eile a bheith ann freisin.