Iora rua

Iora rua
Sciurus vulgaris
	;
Taifead
	;
Sonraí
Tréimhse iompair	38 laethanta
Is foinse é an tacsón seo de	miniver (en)
Tréimhse saoil is faide	14.8 bliain
Stádas caomhnaithe
	Speiceas is lú imní
UICN	20025
Tacsanomaíocht
For-ríocht	Eukaryota
Ríocht	Animalia
Fíleam	Chordata
Rang	Mammalia
Ord	Rodentia
Fine	Sciuridae
Treibh	Sciurini
Géineas	Sciurus
Speiceas	Sciurus vulgaris ; Linnaeus, 1758
Léarscáil de raon an tacsóin
	;

Is creimire beag é an t-iora rua (Sciurus vulgaris). Mamach atá ann. Is creimire feoiliteach é. Tá na hioraí rua flúirseach go maith ar fud na Eoráise. Tá laghdú mór tar éis teacht ar líon na n-ioraí rua sa Bhreatain, Éirinn agus in Iodáil le blianta beaga anuas, ó tháinig ioraí glasa (Sciurus carolinensis) isteach ó Mheiriceá Thuaidh.

Caomhnú[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá dhá phríomhchúis leis an laghdú ollmhór atá tagtha ar líon na n-ioraí rua^[1]:

An t-iora glas
Damáiste do na coillte agus áiteanna cónaithe na n-ioraí rua

Is ainmhithe dúchasacha Éireannacha iad na hioraí rua. Fuair siad go léir bás tar éis na oighearaoise deireanaí, ach tugadh isteach arís iad.^[2].

An tIora Glas[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is féidir leis an iora glas dearcán a ithe, ní féidir leis an iora rua.
Iompaíonn na hioraí glasa víreas ("Squirrel poxvirus" as Béarla). Cé nach ndéanann sé dochar don iora glas déanann sé dochar don iora rua nuair a mheascann siad leo.
Nuair a bhíonn an t-iora rua faoi bhrú, ní bheirtear an líon céanna.

Iarrachtaí Caomhnú[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá an t-iora rua cosanta faoin Acht um Fhiadhúlra, 1976 in Éirinn agus Ard an Fhiadhúlra, 1985 sa Ríocht Aontaithe^[3]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

↑ "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2011-06-18. Dáta rochtana: 2009-12-28.
↑ "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-12-18. Dáta rochtana: 2009-12-28.
↑ http://www.npws.ie/en/media/NPWS/Publications/SpeciesActionPlans/Media,6435,en.pdf^{[nasc briste go buan]}

[1] "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2011-06-18. Dáta rochtana: 2009-12-28.

[2] "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-12-18. Dáta rochtana: 2009-12-28.

[3] ttp://www.npws.ie/en/media/NPWS/Publications/SpeciesActionPlans/Media,6435,en.pdf^{[nasc briste go buan]}

[1]

[2]

[3]