Jump to content

Iora rua

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoIora rua
Sciurus vulgaris Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Taifead

Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
Tréimhse iompair38 laethanta Cuir in eagar ar Wikidata
Is foinse é an tacsón seo demionvéir Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse saoil is faide14.8 bliain Cuir in eagar ar Wikidata
Meánlíon in ál6.5 Cuir in eagar ar Wikidata
Stádas caomhnaithe
Speiceas is lú imní
UICN20025 Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
AicmeMammalia
OrdRodentia
FineSciuridae
TreibhSciurini
GéineasSciurus
SpeiceasSciurus vulgaris Cuir in eagar ar Wikidata
L., 1758
Léarscáil de raon an tacsóin

Cuir in eagar ar Wikidata

Is creimire beag é an t-iora rua[1] (Sciurus vulgaris). Mamach atá ann. Is creimire feoiliteach é. Tá na hioraí rua flúirseach go maith ar fud na Eoráise. Tá laghdú mór tar éis teacht ar líon na n-ioraí rua sa Bhreatain, Éirinn agus in Iodáil le blianta beaga anuas, ó tháinig ioraí glasa (Sciurus carolinensis) isteach ó Mheiriceá Thuaidh.

Tá dhá phríomhchúis leis an laghdú ollmhór atá tagtha ar líon na n-ioraí rua[2]:

Is ainmhithe dúchasacha Éireannacha iad na hioraí rua. Fuair siad go léir bás tar éis na hOighearaoise deireanaí, ach tugadh isteach arís iad.[3].

  1. Is féidir leis an iora glas dearcán a ithe, ní féidir leis an iora rua.
  2. Iompaíonn na hioraí glasa víreas ("Squirrel poxvirus" as Béarla). Cé nach ndéanann sé dochar don iora glas déanann sé dochar don iora rua nuair a mheascann siad leo.
  3. Nuair a bhíonn an t-iora rua faoi bhrú, ní bheirtear an líon céanna.

Iarrachtaí Caomhnú

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá an t-iora rua cosanta faoin Acht um Fhiadhúlra, 1976 in Éirinn agus Ard an Fhiadhúlra, 1985 sa Ríocht Aontaithe[4]

Naisc Sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. “Sciurus vulgaris” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.
  2. "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2011-06-18. Dáta rochtana: 2009-12-28.
  3. "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-12-18. Dáta rochtana: 2009-12-28.
  4. http://www.npws.ie/en/media/NPWS/Publications/SpeciesActionPlans/Media,6435,en.pdf[nasc briste go buan]