Iasacht (focal)
Cuma
Is focal a tógadh ó theanga amháin agus a tugadh isteach i dteanga eile gan aistriúchán é iasacht[1] nó focal iasachta.[2][3]
Samplaí as Gaeilge
[cuir in eagar | athraigh foinse]An chuid is mó de na focail iasachta atá sa Ghaeilge is ón mBéarla a tháinig siad. Fuair an Ghaeilge stór mór focal freisin ón Laidin, ón bhFraincis (go mór mór ón Normainnis), agus ón Lochlainnis.
Laidin go Gaeilge
[cuir in eagar | athraigh foinse]| Focal Laidine | Focal Gaeilge |
|---|---|
| Africa | An Afraic[4] |
| angelus | aingeal[5] |
| ancora | ancaire[6] |
| benedictum | beannacht[7] |
| vicarius | biocáire[8] |
| vinum | fíon[9] |
| gratum | gradam[10] |
| logica | loighic[11] |
| meretrix | meirdreach[12] |
| honorem | onóir[13] |
| brassica | praiseach[14] |
| reliquiae | reilig[15] |
| sacerdos | sagart[16] |
| zōdiacus | stoidiaca[17] |
Béarla go Gaeilge
[cuir in eagar | athraigh foinse]| Focal Béarla | Focal Gaeilge | Brí |
|---|---|---|
| zoo | zú | Páirc ina gcoinnítear bailiúchán ainmhithe fiáine |
Gaeilge go Béarla
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Príomhalt: Focail Ghaeilge sa Bhéarla
| Focal Gaeilge | Focal Béarla |
|---|---|
| bainsídhe/beansídhe | banshee |
| bogach | bog |
| bóithrín | boreen |
| bróg | brogues |
| clábar | clabber, clauber |
| cailín | colleen |
| drom/druim | drum (ridge), drumlin |
| drisín/drúishin | drisheen |
| eiscir | esker |
| Fianna | Fenian |
| gallóglach | gallowglass |
| go leor | galore |
| griscín | griskin |
| Ó hUallacháin (ainm teaghlach) | hooligan |
| caoinim | keening |
| leipreachán/leath bhrogán | leprechaun |
| Luimneach | Limerick |
| loch | lough |
| póitín | poteen |
| seamróg | shamrock |
| sean-bhean bhocht | shan Van Vocht |
| síbín | shebeen |
| sailéala | shillelagh |
| slíghbhín/slíbhín | sleveen, sleiveen |
| sluagh | slew |
| slab | slob |
| sluagh-ghairm | slogan |
| tuilleadh | tilly |
| tur loch | turlough |
| uisce beatha | whiskey |
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ ““loan-word” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ Pádraig Ó Mianáin, eag.: “loanword — Aistriúchán Gaeilge ar loanword (An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge)” (ga). An Gúm (2020). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ Niall Ó Dónaill, eag.: “Foclóir Gaeilge-Béarla (Ó Dónaill): focal iasachta” (ga). Teanglann.ie. An Gúm (1977). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
- ↑ “eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.