Linux
 | |
| Sampla de | córas oibriúchán cosúil le Unix, bogearra saor agus ardán ríomhaireachta |
|---|---|
| Bunaithe ar | eithne Linux |
| Bunleagan | 17 Meán Fómhair 1991 |
| Leagan bogearraí | 6.7.6 (8 Eanáir 2024)  |
| Leagan roimhe seo | 6.5-rc7 (20 Lúnasa 2023)
|
| Eapainm | eithne Linux, Linus Torvalds agus UNIX |
| Saintréithe teicniúla | |
| Ardán | DEC Alpha (en)  , ailtireacht x86, x86_64, ailtireacht ARM, PowerPC, RISC-V agus MIPS |
| Formáid | dáileadh digiteach, floppy disk (en) , dlúthdhiosca cuimhne inléite amháin agus DVD-ROM (en) |
| Scríofa i | C, teanga díolama agus Rust |
| Foireann | |
| Cruthaitheoir/í | Linus Torvalds |
| Tuilleadh eolais | |
| Láithreán Gréasáin | kernel.org (Béarla) |
| Stack Exchange | Nasc |
| CA. Subreddit | linux |
| Treoir úsáideora | Guia d'usuari |
|
| |
Is córas oibriúcháin é Linux, bunaithe ar an eithne Linux. Tá Linux le fáil saor in aisce, mar baineann sé leis an bhfealsúnacht foinse oscailte.
An eithne Linux
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá an eithne bunaithe ar an gCeadúnas Ginearálta Poiblí GNU. Tá an chuid is mó (97%) den chód scríofa sa teanga ríomhchlárúcháin C.
Sciar den mhargadh
[cuir in eagar | athraigh foinse]De réir an W3C[1], baineann cuid bheag de ríomhairí deisce an domhain úsáid as Linux, ach tá an chuid ag dul i méid.
Córas oiriúnach é mar bhunús i gcomhair comhcheangail córas oscailte. Mar sin, tá ‘’fondúireacht na mbogearraí saor in asice’’ ag iarraidh Linux a fhorbairt mar chóras oibriúcháin caighdeánach[2].
Tá a lán timpeallachtaí grafacha le fáil do Linux, mar shampla Gnome agus KDE. Dearadh é[3] le go mbeidh daoine in ann dul i dtaithí ar Linux gan dua agus go mbeadh sé éasca feidhm a bhaint as.
Linux agus an Ghaeilge
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is féidir Linux (leagan mar Ubuntu, KDE, GNOME, srl) a shuiteáil ar ríomhaire agus Gaeilge a roghnú mar theanga an chomhéadain. Mar sin, is i nGaeilge a bhíonn an chuid is mé de na treoracha agus teachtaireachtaí. De ghnáth bíonn an téarmaíocht Ghaeilge sothuigthe.
Ubuntu
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is córas oibriúcháin de chuid Linux é Ubuntu.
Gnome
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá GNOME ar fáil as Gaeilge, chomh maith le a lán teangacha eile.
KDE
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá pacáiste comhéadan teanga don Ghaeilge ar fáil don chóras oibriúcháin KDE do Linux.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]- 1969 - Cruthaigh 'Bell Laboratories' UNIX i Stáit Aontaithe Mheiriceá sa bhliain 1969. Bhí Linux bunaithe ar Unix ar dtús.
- 1983 - Chuir Richard Stallman tús leis an Tionscadal GNU.
- 1991 - Scaoil Linus Torvalds an eithne Linux amach ar 5 Meán Fómhair 1991[4].
- 1993 - Scaoileadh amach na chéad freastalaí gréasáin ó Apache is bhain an chuid is mó úsáid as Linux.[4]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Ríomhaireacht as Gaeilge Curtha i gcartlann 2011-12-28 ar an Wayback Machine