Dlí

Dlí agus ceart

Riail nó roinnt rialacha is ea an Dlí nó an Reacht, é á chur i bhfeidhm ag na cúirteanna agus ag dul i bhfeidhm ar rialú stáit, ar an gcaidreamh idir forais an rialtais agus géillsinigh an stáit, agus ar an gcaidreamh atá ag géillsinigh ar a chéile.

Dáil reachtais nó údarás eile a dhéanann an dlí, agus is gnách pionós a ghearradh ar an té nach bhfuil umhal dó.

Ciall eile atá leis an bhfocal is ea cleachtadh an dlí ag dlíodóirí. Ní raibh aon phobal riamh ann a bhí gan reacht, agus de ghnáth bíonn forais ar leith ann lena mhíniú agus lena athrú de réir mar is gá.

Tá an-tionchar fós ag an reacht a rinne na Rómhánaigh ar dhlíthe na hEorpa agus an domhain, agus tháinig athrú ar an dlí sin go háirithe de bharr na leasaithe a rinneadh sa Bhreatain le an Chairt Mhór, san Iodáil agus sa Fhrainc le Cód Napóilin.

Tá dlí áitiúil, náisiúnta agus idirnáisiúnta ann, agus dlíthe ar leith do réimsí éagsúla den saol. Dlí Canónta atá ag an Eaglais Chaitliceach mar shampla, agus tá dlíthe idirnáisiúnta tráchtála agus coiriúlachta ann chomh maith.

Féach freisin

• Triail le giúiré