Cathal mac Dúnlainge
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Bás | 819 |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | monarc  |
| Teaghlach | |
| Teaghlach | Uí Chinnsealaigh |
Rí Uí Chinnsealaigh na Laigean Thread ba ea Cathal mac Dúnlainge (bad 819). Ba bhall de Shíol Maoluír.[1] Bhí sé i gcoróin ón mbliain 809 go dtí 819.
Bhí clann Uí Dhróna i gceannas i measc Uí Chinnsealaigh don chuid is mó den ochtú haois. Fuair sé bás an duine deireanach de Shíol Maoluír a bhí ina rí sa bhliain 770. Tháinig Cathal i gcoróin tar éis bhás a réamhtheachtaí, Ceallach Tosach mac Donngaile Uí Dhróna sa bhliain 809.[2] Sa bhliain 814, tharla coimhlint idir Cathal agus rítheaghlach Uí Dhúnlainge faoi Muiredach mac Brain Ardchinn, agus cuireadh deireadh le cumhacht Uí Chinnsealaigh.[3][4]
Is amhlaidh go ndearna Cathal iarracht smacht ar na mainistreacha áitiúla a fháil chun a chlann a neartú strengthen his sept. Sa bhliain 817, rinne sé ionsaí ar chomhluadar Fhearna, agus fir ó mhainistir Theach Munna ina theannta, agus mharaigh sé ceithre chéad duine ann.[5][6] Ina thásc sa bhliain 819, tugtar an teideal rí Uí Chinnsealaigh agus prióir nó leas-abb Fhearna[7][8]
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Corpus of Electronic Texts
- Annála Uladh, G100001A
- Leabhar Laighneach, Rig Hua Cendselaig, G800011A
- Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9